Giải bài tập SGK Hóa 10 Bài 10: Ý nghĩa của bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học

Số hiệu nguyên tử Z của các nguyên tố X, A, M, Q lần lượt là 6, 7, 20, 19.

Nhận xét nào sau đây đúng ?

A. X thuộc nhóm VA.                      

B. A, M thuộc nhóm IIA.                  

C. M thuộc nhóm IIB.

D. Q thuộc nhóm IA.

Phương pháp giải

Dựa vào hiệu nguyên tử Z của các nguyên tố X, A, M, Q, phân tích cấu hình electron từ đó rút ra nhận xét.

Hướng dẫn giải

Chọn D

Vì:

Z_X = 6: 1s²2s²2p²

Z_A = 7: 1s²2s²2p³

Z_M = 20: 1s²2s²2p⁶3s²3p⁶4s²

Z_Q = 19: 1s²2s²2p⁶3s²3p⁶4s¹

Số hiệu nguyên tử Z của các nguyên tố X, A, M, Q lần lượt là 6, 7, 20, 19.

Nhận xét nào sau đây đúng ?

A. Cả 4 nguyên tố trên thuộc 1 chu kì.

B. M, Q thuộc chu kì 4.

C. A, M thuộc chu kì 3.

D. Q thuộc chu kì 3.

Phương pháp giải

Viết cấu hình electron của nguyên tử các nguyên tố. Dựa vào cấu hình nguyên tử các nguyên tố để lựa chọn đáp án đúng nhất.

Hướng dẫn giải

X: 1s²2s²2p²  → X thuộc chu kì 2

A: 1s²2s²2p³ → A thuộc chu kì 2

M: 1s²2s²2p⁶3s²3p⁶4s²

→ M thuộc chu kì 4

Q: 1s²2s²2p⁶3s²2p⁶4s¹  → Q thuộc chu kì 4

Đáp án B

Trong bảng tuần hoàn, nguyên tố X có số thứ tự 16, nguyên tố X thuộc

A. chu kì 3, nhóm IVA.                      

B. chu kì 4, nhóm VIA.                      

C. chu kì 3, nhóm VIA.

D. chu kì 4, nhóm IIIA.

Chọn đáp án đúng.

Phương pháp giải

Viết cấu hình electron của nguyên tử nguyên tố X từ đó suy ra vị trí của X trong bảng tuần hoàn.

Hướng dẫn giải

X: 1s²2s²2p⁶3s²3p⁴ → X thuộc chu kì 3, nhóm VIA

Đáp án C

Dựa vào vị trí của nguyên tố Mg (Z = 12) trong bảng tuần hoàn.

a) Hãy nêu các tính chất sau của nguyên tố:

- Tính kim loại hay tính phi kim.

- Hóa trị cao nhất trong hợp chất với oxi.

- Công thức của oxit cao nhất, của hiđroxit tương ứng và tính chất của nó.

b) So sánh tính chất hóa học của nguyên tố Mg (Z = 12) với Na (Z = 11) và Al (Z = 13).

Phương pháp giải

Cần nắm vững lý thuyết vị trí nguyên tố trong bảng tuần hoàn.

- Viết cấu hình electron → Xác định các chỉ số

- Tiến hành so sánh giữa các chất với nhau.

Hướng dẫn giải

a) Cấu hình electron của nguyên tử Mg: 1s²2s²2p⁶3s².

- Mg có 2e ở lớp ngoài cùng nên thể hiện tính kim loại.

- Hóa trị cao nhất với oxi là II.

- Chất MgO là oxit bazơ và Mg(OH)₂ là bazơ.

b) Na:1s²2s²2p⁶3s¹. 

Mg: 1s²2s²2p⁶3s²

Al: 1s²2s²2p⁶3s²3p¹

- Có 1, 2, 3 electron ở lớp ngoài cùng nên đều là kim loại.

- Tính kim loại giảm dần theo chiều Na, Mg, Al.

- Tính bazơ giảm dần theo chiều NaOH, Mg(OH)₂, Al(OH)_3.

a) Dựa vào vị trí của nguyên tố Br (Z = 35) trong bảng tuần hoàn, hãy nêu các tính chất sau:

- Tính kim loại hay tính phi kim.

- Hóa trị cao nhất trong hợp chất với oxi và với hiđro.

- Công thức hợp chất khí của brom với hiđro.

b) So sánh tính chất hóa học của Br với Cl (Z = 17) và I (Z = 53).

Phương pháp giải

- Viết cấu hình electron của Br và Cl

- Phân tích dựa vào số e lớp ngoài cùng

- Xác định hóa trị cao nhất với oxi và hidro

Hướng dẫn giải

a)

- Br có 7e lớp ngoài cùng nên là phi kim.

- Hóa trị cao nhất với oxi là VII, hóa trị trong hợp chất khí với hiđro là I.

- Công thức hợp chất khí của brom với hiđro: HBr.

b) Tính phi kim: Cl > Br > I.

Dựa vào quy luật biến đổi tính kim loại, tính phi kim của các nguyên tố trong bảng tuần hoàn, hãy trả lời các câu hỏi sau:

a) Nguyên tố nào là kim loại mạnh nhất ? Nguyên tố nào là phi kim mạnh nhất ?

b) Các nguyên tố kim loại được phân bố ở khu vực nào trong bảng tuần hoàn ?

c) Các nguyên tố phi kim được phân bố ở khu vực nào trong bảng tuần hoàn ?

d) Nhóm nào gồm những nguyên tố kim loại điển hình ? Nhóm nào gồm hầu hết những nguyên tố phi kim điển hình ?

e) Các nguyên tố khí hiếm nằm ở khu vực nào trong bảng tuần hoàn ?

Phương pháp giải

Dựa vào quy luật biến đổi tính kim loại, tính phi kim của các nguyên tố trong bảng tuần hoàn

Hướng dẫn giải

a) Fr là kim loại mạnh nhất. F là phi kim mạnh nhất.

b) Các kim loại được phân bố ở khu vực bên trái trong bảng tuần hoàn.

c) Các phi kim được phân bố ở khu vực bên phải trong bảng tuần hoàn.

d) Nhóm IA gồm những kim loại điển hình. Nhóm VIIA gồm những phi kim điển hình.

e) Các khí hiếm nằm ở nhóm VIIIA ở khu vực bên phải trong bảng tuần hoàn.

Nguyên tố atatin At (Z = 85) thuộc chu kì 6, nhóm VIIA. Hãy dự đoán tính chất hóa học cơ bản của nó và so sánh với các nguyên tố khác trong nhóm.

Phương pháp giải

Xác định vị trí atatin trong bảng tuần hoàn

- Dự đoán tính chất hóa học

Hướng dẫn giải

Nguyên tố atatin (Z = 85) thuộc chu kì 6, nhóm VIIA nên có 85e phân bố thành 6 lớp, lớp ngoài cùng có 7e nên thể hiện tính phi kim. At ở cuối nhóm VIIA, nên tính phi kim yếu nhất trong nhóm.