Soạn bài Ca dao, dân ca Những câu hát về tình cảm gia đình siêu ngắn

• Bài ca dao 1: lời của người mẹ hát ru con

• Bài ca dao 2: lời của người con gái lấy chồng xa quê nói với mẹ.

• Bài ca dao 3: lời của con cháu nói với ông bà.

• Bài ca dao 4: lời của cha mẹ dặn dò con cái hoặc lời anh em tâm sự với nhau.

→ Em khẳng định như vậy là dựa vào nội dung của mỗi bài ca dao.

• Tình cảm muốn diễn tả : tình cảm cha mẹ với con cái, nhắn nhủ con phải ghi nhớ công lao trời biển của cha mẹ.

• Cái hay : phép so sánh (công cha - núi ngất trời; nghĩa mẹ - nước biển Đông), đối xứng (cha-mẹ; núi-biển), thể lục bát dân gian, âm điệu sâu lắng đi vào lòng người.

• Thời gian : "chiều chiều" - từ láy gợi buồn và thời gian tuần hoàn, lặp lại.

• Không gian : "ngõ sau " - vắng lặng, không gian rộng, gợi sự cô đơn.

• Hành động : "đứng " - sự hướng vọng, không yên lòng.

• Nỗi niềm : "ruột đau chín chiều " - "chín bề", nhiều bề : nỗi cô đơn làm dâu xứ lạ, nhớ thương cha mẹ, tê tái, đau buồn không giúp đỡ được cha mẹ.

• Ngó lên " : thể hiện sự tôn kính.

• Hình ảnh "nuộc lạt " : có hai ý nghĩa là "rất nhiều" và "tình cảm gắn bó".

Cặp từ so sánh "Bao nhiêu ... bấy nhiêu " : nỗi nhớ trùng điệp nhiều vô k

• Điệp từ "cùng chung - cùng thân " : tình thiêng liêng, quan trọng.

• So sánh : ví anh-em với tay-chân, những bộ phận gắn bó khăng khít trên một thể thống nhất, nói lên sự gắn bó anh em.

→ Nhắc nhở : anh em phải hòa thuận, đoàn kết, thương yêu nhau để cha mẹ vui lòng cũng là lẽ sống đúng đắn.

• Thể thơ lục bát

• Lối ví von, so sánh.

• Hình ảnh gần gũi, quen thuộc trong đời sống.

• Ngôn ngữ vẫn mang tính chất hướng ngoại nhưng không theo hình thức đối đáp mà chỉ là lời nhắn nhủ, tâm tình.

• Tình cảm diễn tả trong bốn bài ca dao là tình cảm gia đình : cha mẹ - con cái, mẹ con, ông bà - con cháu, anh em một nhà.

• Nhận xét : Đó là những tình cảm thiêng liêng, đáng quý, chúng ta cần phải tôn trọng, giữ gìn nó.

Một số bài ca dao nội dung tương tự :

"Biển Đông còn lúc đầy vơi

   Chớ lòng cha mẹ suốt đời tràn dâng"

“Chiều chiều xách giỏ hái rau

   Nhìn lên mả mẹ ruột đau như dần”

“Đói lòng ăn hột chà là

   Để cơm nuôi mẹ, mẹ già yếu răng”

“Khôn ngoan đối đáp người ngoài

   Gà cùng một mẹ chớ hoài đá nhau”