Công nghệ 6 Bài 22: Quy trình tổ chức bữa ăn

a. Thực đơn là gì?

• Thực đơn là bảng ghi lại tất cả những món ăn dự định sẽ phục vụ trong bữa tiệc, cỗ, liên hoan hay bữa ăn thường ngày
• Có thực đơn công việc tổ chức thực hiện bữa ăn sẽ được tiến hành trôi chảy, khoa học.

b. Nguyên tắc xây dựng thực đơn

- Thực đơn có số lượng và chất lượng món ăn phù hợp với tính chất của bữa ăn

+ Bữa ăn thường ngày có 3-4 món; Bữa cỗ, tiệc có từ 4-5 món trở lên

• Bữa ăn thường ngày: canh, xào, mặn + nước chấm.
• Bữa liên hoan, chiêu đãi gồm: Món canh, các món rau, củ, quả, món nguội, món xào, rán, món mặn, món tráng miệng.

+ Các món ăn được chia thành các loại sau: món canh (súp);  các món rau, củ, quả tươi, trộn, muối; các món nguội; các món mặn; các món tráng miệng

- Thực đơn phải đủ các loại món ăn chính theo cơ cấu của bữa ăn

+ Bữa ăn thường ngày gồm các món chính:

• Món canh
• Món mặn
• Món xào (hoặc luộc) và nước chấm

+ Bữa ăn liên hoan, chiêu đãi thường đủ các loại món.

+ Bữa ăn có người phục vụ và dọn từng món lên bàn, các loại món ăn được cơ cấu như sau: 

• Món khai vị
• Món sau khai vị
• Món ăn chính (món mặn)
• Món ăn thêm
• Tráng miệng
• Đồ uống 

- Thực đơn phải đảm bảo yêu cầu về mặt dinh dưỡng

• Thay đổi nhiều loại thức ăn khác nhau trong cùng một nhóm, cân bằng chất dinh dưỡng giữa các nhóm thức ăn
• Chọn thức ăn phù hợp với điều kiện kinh tế gia đình.

a. Đối với thực đơn hàng ngày

• Giá trị dinh dưỡng của thực đơn (đủ 4 nhóm thực phẩm).
• Đặc điểm của từng người trong gia đình
• Ngân quỹ gia đình

b. Đối với thực đơn dùng cho bữa liên hoan, chiêu đãi

• Thực đơn gồm nhiều món.
• Tuỳ hoàn cảnh điều kiện sẵn có mà chi thực phẩm phù hợp tránh lãng phí 

a. Sơ chế thực phẩm

- Là khâu chuẩn bị thực phẩm trước khi chế biến

• Loại bỏ những phần không ăn được và làm sạch thực phẩm
• Cắt thái nguyên liệu theo yêu cầu món ăn
• Tẩm ướp gia vị (nếu cần)

b. Chế biến món ăn

• Là làm cho thực phẩm chín, dễ hấp thụ vì qua chế biến thực phẩm đã thay đổi về trạng thái, hương vị.
• Tùy theo yêu cầu của thực đơn mà chọn phương pháp chế biến phù hợp.

c. Trình bày món ăn

• Để tạo ra vẻ đẹp cho món ăn, tăng sức hấp dẫn, kích thích ngon miệng.

a. Chuẩn bị dụng cụ

• Căn cứ vào thực đơn và số người dự bữa ăn để tính số bàn ăn và các loại chén, đĩa, ly,… cho đầy đủ, phù hợp.
• Cần chọn dụng cụ đẹp, phù hợp với tính chất bữa ăn.

b. Bày bàn ăn

• Phải trang trí lịch sự, đẹp mắt.
• Món ăn trình bày theo thực đơn, đẹp, hài hòa về màu sắc, hương vị.
• Trình bày món ăn và chế biến chỗ ngồi phù hợp.

c. Cách phục vụ và thu dọn sau khi ăn

- Phục vụ: Cần phải ân cần, niềm nở, vui tươi, hòa nhã, quý trọng khách.

- Dọn bàn ăn:

• Không dọn bàn ăn khi còn người đang ăn.

• Sắp xếp dụng cụ ăn uống theo từng loại (bát, đãi, cốc,…).

• Cần phục vụ bữa ăn chu đáo, dọn bàn lịch sự, vệ sinh.

Câu 1: Tại sao những việc làm này phải được thực hiện theo quy trình?

Gợi ý trả lời

Những công việc này phải sắp xếp theo quy trình vì nếu đảo bất kì 2 bước nào thì cũng đều không được. Ví dụ cần phải xây dựng thực đơn rồi mới lựa chọn thực phẩm cho thực đơn.

Câu 2: Tại sao phải trình bày món ăn?

Gợi ý trả lời

Phải trình bày món ăn để tăng tính thẩm mĩ cho món ăn.

Câu 3: Hình thức trình bày bàn ăn phụ thuộc vào yếu tố nào?

Gợi ý trả lời

Hình thức trình bày bàn ăn phụ thuộc các yếu tố như: số người dự bữa ăn, các món ăn trong thực đơn, các loại bát đĩa,…

Câu 4: Để việc tổ chức bữa tiệc, liên hoan được chu đáo, cần quan tâm đến những vấn đề gì?

Gợi ý trả lời

- Để tổ chức bữa tiệc, liên hoan được chu đáo cần quan tâm đến:

• Các dụng cụ cần thiết.
• Cách trình bày bàn ăn.
• Cách phục vụ và thu dọn sau khi ăn.

Câu 5: Để tạo bữa ăn thêm chu đáo, lịch sự, người phục vụ cần có thái độ như thế nào?

Gợi ý trả lời

• Phải ân cần, niềm nở, vui tươi, tỏ lòng quý trọng khách.
• Khi dọn tránh đưa tay trước mặt khách.

Sau khi học xong bài này các em cần:

• Nêu được các nguyên tắc để có thể xây dựng thực đơn.
• Vận dụng được các nguyên tắc vào xây dựng thực đơn.