Giải bài tập SGK Vật lý 6 Bài 4: Đo thể tích chất rắn không thấm nước

Quan sát hình 4.2 và mô tả cách đo thể tích của hòn đá bằng bình chia độ.

Phương pháp giải

Để trả lời câu hỏi trên ta cần quan sát hình ảnh và rút ra nhận xét.

Hướng dẫn giải

Cách đo thể tích hòn đá bằng bình chia độ như sau:

• Bước 1: Đo thể tích nước ban đầu \({V_1} = 150{\rm{ }}c{m^3}\).
• Bước 2: Thả chìm hòn đá vào bình chia độ, thể tích dâng lên  \({V_2} = {\rm{ }}200c{m^3}\).
• Bước 3: Tìm thể tích hòn đá: \(V = {\rm{ }}{V_1}-{\rm{ }}{V_2} = {\rm{ }}200c{m^3}-150c{m^3} = {\rm{ }}50c{m^3}\).

Nếu hòn đá to không bỏ lọt bình chia độ thì người ta dùng thêm bình tràn và bình chứa để đo thể tích của nó như hình 4.3a.

Hãy mô tả cách đo thể tích hòn đá bằng phương pháp bình tràn vẽ ở hình 4.3.

Phương pháp giải

Để trả lời câu hỏi trên ta cần quan sát hình ảnh và rút ra nhận xét.

Hướng dẫn giải

• Khi hòn đá không bỏ lọt bình chia độ thì đổ đầy nước vào bình tràn, thả hòn đá vào bình tràn, đồng thời hứng nước tràn ra vào bình chứa.

• Đo thể tích nước tràn ra bằng bình chia độ, ta được thể tích hòn đá.

Chọn từ thích hợp trong khung đề điền vào chỗ trống trong các câu sau:

Thể tích của vật rắn bất kì không thấm nước có thể đo được bằng cách:

a) (1)........ vật đó vào chất lỏng đựng trong bình chia độ. Thể tích của phần chất lỏng (2) ............. bằng thể tích của vật.

b) Khi vật rắn không bỏ lọt bình chia độ thì (3).............. vật đó vào trong bình tràn. Thể tích của phần chất lỏng (4)............ bằng thể tích của vật.

Phương pháp giải

Để chọn từ thích hợp vào chỗ trống ta cần dựa vào kết luận câu C1 và C2 ở trên.

Hướng dẫn giải

a) Thả chìm vật đó vào trong chất lỏng đựng trong bình chia độ. Thể tích phần chất lỏng dâng lên bằng thể tích của vật.

b) Khi vật rắn không bỏ lọt bình chia độ thì thả vật đó vào trong bình tràn. Thể tích của phần chất lỏng tràn ra bằng thể tích của vật.

Vậy, các từ cần điền là:

(1) - thả chìm;                                       (2) - dâng lên;

(3) - thả;                                                (4) - tràn ra.

Nếu dùng ca thay cho bình tràn và bát to thay cho bình chứa để đo thể tích của vật như hình 4.4 thì cần phải chú ý điều gì?

Phương pháp giải

Để trả lời câu hỏi trên ta cần sử dụng phương pháp bình tràn.

Hướng dẫn giải

Những điều cần chú ý khi dùng ca thay cho bình tràn và bát to thay cho bình chứa để đo thể tích của vật:

• Lau khô bát to trước khi dùng.
• Khi nhấc ca ra, không làm đổ nước ra bát.
• Đổ hết nước từ bát vào bình chia độ, không làm đổ nước ra ngoài.

Hãy tự làm một bình chia độ: Dán bằng giấy trắng dọc theo chai nhựa (hoặc cốc), dùng bơm tiêm bơm 5 cm³ nước vào chai, đánh dấu mực nước và ghi 5 cm³ vào băng giấy. Tiếp tục làm như vậy và ghi 10 cm³ , 15 cm³ .... cho đến khi nước đầy bình chia độ.

Phương pháp giải

Để trả lời câu hỏi trên ta cần nắm rõ phương pháp dùng bình tràn.

Hướng dẫn giải

Hãy tìm hai vật nào đó và đo thể tích của chúng bằng bình chia độ vừa tạo ra.

Phương pháp giải

Để trả lời câu hỏi trên ta cần nắm thực hành đo thể tích vật rắn không thấm nước.

Hướng dẫn giải

• Sau khi làm xong bình chia độ xong như câu C5, em dùng 1 hòn đá và 1 viên bi.
• Để đo thể tích của 2 vật này em lần lượt cho từng vật vào bình chia độ đã làm xong và thể tích nước dâng lên là thể tích của từng vật.