Giải bài tập SGK Hóa 9 Bài 45: Axit axetic

Hãy điền những từ thích hợp vào chỗ trống

a) Axit axetic là chất..., không màu, vị...., tan....trong nước.

b) Axit axetic là nguyên liệu để điều chế .....

c) Giấm ăn là dung dịch..... từ 2 đến 5%.

d) Bằng cách ...... butan với chất xúc tác thích hợp người ta thu được axit axetic.

Phương pháp giải

Xem lại lí thuyết về axit axetic

Hướng dẫn giải

a) Axit axetic là chất lỏng, không màu, vị chua, tan vô hạn trong nước.

b) Axit axetic là nguyên liệu để điều chế dược phẩm, phẩm nhuộm, chất dẻo và tơ nhân tạo

c) Giấm ăn là dung dịch axit axetic có nồng độ từ 2 đến 5%.

d) Bằng cách oxi hóa butan với chất xúc tác thích hợp người ta thu được axit axetic.

Phương pháp giải

Xem lại lí thuyết về axit axetic, khả năng phản ứng với một số hợp chất vô cơ

Hướng dẫn giải

Chất tác dụng với Na là a, b, c , d

2C₂H₅OH + 2Na → 2C₂H₅ONa + H₂

2CH₃COOH + 2Na → 2CH₃COONa + H₂

2CH₃CH₂CH₂OH + 2Na → 2CH₃CH₂CH₂ONa + H₂

2CH₃CH₂COOH + 2Na → 2CH₃CH₂COONa + H₂

Chất tác dụng với NaOH là b, d

CH₃COOH + NaOH → CH₃COONa + H₂O

CH₃CH₂COOH + NaOH → CH₃CH₂COONa + H₂O

Chất tác dụng với Mg là b, d

2CH₃COOH + Mg → (CH₃COO)₂Mg + H₂

2CH₃CH₂COOH + Mg → (CH₃CH₂COO)₂Mg + H₂

Chất tác dụng với CaO là b, d

2CH₃COOH + CaO → (CH₃COO)₂Ca + H₂O

2CH₃CH₂COOH + CaO → (CH₃CH₂COO)₂Ca + H₂O

Axit axetic có tính axit vì trong phân tử 

A. có 2 nguyên tử.

B. có nhóm -OH.

C. có nhóm -OH và =C=O.

D. có nhóm -OH kết hợp với nhóm =C=O tạo thành nhóm -COOH.

Phương pháp giải

Xem lại lí thuyết về axit axetic

Hướng dẫn giải

Câu D đúng vì trong phân tử axit axetic có nhóm -COOH.

Đáp án D

Phương pháp giải

Chất mà trong phân tử có nhóm -COOH mang tính axit.

Hướng dẫn giải

Chất có tính axit là CH₃COOH vì trong phân tử có nhóm -COOH

→ Đáp án a.

Phương pháp giải

Axit axetic là một axit, mang đầy đủ tính chất hóa học của một axit thông thường.

Hướng dẫn giải

Axit axetic có thể tác dụng được với những chất: ZnO, KOH, Na₂CO₃, Fe.

PTHH:

2CH₃COOH  +  ZnO → (CH₃COO)₂Zn  + H₂O

CH₃COOH  +  KOH  →  CH₃COOK  +  H₂O

2CH₃COOH  +  Na₂CO₃  →  2CH₃COONa  + CO₂  + H₂O

2CH₃COOH  + Fe  →  (CH₃COO)₂Fe  +  H₂

6. Giải bài 6 trang 143 SGK Hóa học 9

Hãy viết phương trình hóa học điều chế axit axetic từ :

a) Natri axetat và axit sunfuric.

b) Rượu etylic.

Phương pháp giải

Xem lại lí thuyết về axit axetic

Hướng dẫn giải

a) 2CH₃COONa  +  H₂SO₄ đ  → 2CH₃COOH  +  Na₂SO₄

b) CH₃ – CH₂OH  +  O₂ → CH₃COOH  +  H₂O

Cho 60 gam CH₃COOH tác dụng với 100 gam CH₃CH₂OH thu được 55 gam CH₃-COO-CH₂-CH₃.

a) Viết phương trình hóa học và gọi tên sản phẩm của phản ứng.

b) Tính hiệu suất của phản ứng trên.

Phương pháp giải

- Viết PTHH

- Tính toán theo PTHH

Công thức tính hiệu suất: H = \(\dfrac{mTT}{mLT}\).100%

Hướng dẫn giải

nCH₃COOH = 60 : 60 = 1 mol; nC₂H₅OH = 100 : 46 ≈ 2,17 mol.

a) Phương trình hóa học của phản ứng.

CH₃COOH  +  C₂H₅OH \(\xrightarrow[{{t^o}}]{{{H_2}S{O_4}\,dac}}\) CH₃-COO-CH₂-CH₃  + H₂O.

                                                              (etylaxetat)

Phản ứng này gọi là phản ứng este hóa.

b) Theo phương trình phản ứng, vì lượng C₂H₅OH dư nên lượng CH₃-COO-CH₂-CH₃ theo lí thuyết phải tính theo lượng CH₃COOH. Theo phản ứng số mol của CH₃COOH là 1 mol.

Khối lượng CH₃-COO-CH₂-CH₃ thu được theo lí thuyết: 1.88 = 88 gam.

Thực tế chỉ thu được 55 gam.

Vậy hiệu suất của phản ứng là : H% = \(\dfrac{55}{88}\).100% = 62,5%.

Phương pháp giải

- Viết PTHH: CH₃COOH  +  NaOH  ->CH₃COONa  + H₂O

- Gọi khối lượng dung dịch CH₃COOH và NaOH lần lượt là m và m’ gam.

Tính được số mol CH₃COOH và NaOH theo a, m, m'. 

+ Theo phản ứng : \(n_{CH_{3}COOH}=n_{NaOH}=n_{CH_{3}COONa}\) => Mối quan hệ giữa a và m, m' (1)

+ Từ nồng độ muối ta tìm được mối liên hệ giữa m và m' (2)

+ Từ (1) và (2) ta tìm được giá trị a.

Hướng dẫn giải

Ta có phương trình phản ứng :

CH₃COOH  +  NaOH → CH₃COONa  + H₂O

Gọi khối lượng dung dịch CH₃COOH và NaOH lần lượt là m và m’ gam.

Ta có : \(n_{CH_{3}COOH}=\dfrac{m.a}{100.60}\) (mol) 

\(n_{NaOH}=\dfrac{m'.10}{100.40}=\dfrac{m'}{400}\) (mol).

Theo phản ứng : \(n_{CH_{3}COOH} = n_{NaOH}=n_{CH_{3}COONa}\).

Suy ra: \(\dfrac{m.a}{6000}=\dfrac{m'}{400}\) → a = \(\dfrac{m'}{m}.15\)   (1)

Từ nồng độ muối, ta có: 

\(\dfrac{\dfrac{m'}{400}.82}{m+m'}=\dfrac{10,25}{100}\)

Giải ra ta được m = m'.

Thay vào (1) ta tính được a = 15. Vậy dung dịch CH₃COOH có nồng độ a = 15%