Hình ảnh CT sọ não

Chụp CT sọ não hay còn gọi là chụp cắt lớp não là phương pháp dùng tia X để chụp hình ảnh đầu và mặt, kết quả chụp sẽ cung cấp thông tin về mắt, xương mặt, khoang chứa khí trong xương gần mũi (xoang), tai trong. Chụp CT sọ não là phương pháp được dùng để đánh giá các bệnh lý có triệu chứng thường gặp là đau đầu.

Trong khi chụp, người bệnh sẽ nằm trên một bàn chụp được gắn với máy chụp CT scan. Bệnh nhân được yêu cầu đặt đầu vào trong máy chụp và các tia X được chiếu xuyên qua đầu. Với máy chụp CT, mỗi góc chụp sẽ cho ra hình ảnh một lát cắt nhỏ ở vùng đầu và mặt. Để chụp được nhiều góc, mỗi phần của máy chụp sẽ nghiêng về nhiều hướng khác nhau.

Với một số trường hợp, bệnh nhân được chỉ định tiêm thuốc cản quang vào trong tĩnh mạch tay hoặc cột sống. Thuốc cản quang giúp việc chụp CT scan các cấu trúc và cơ quan cần chụp dễ dàng hơn trên ảnh. Bên cạnh đó, thuốc cản quang còn được sử dụng để kiểm tra sự lưu thông của máu và các khối u, vùng thần kinh có bị viêm nhiễm hoặc tổn thương hay không.

Chụp CT sọ não được chỉ định thực hiện để giúp bác sĩ chẩn đoán hoặc theo dõi các bệnh lý sau:

• Bị dị tật bẩm sinh ở vùng đầu hoặc não;
• Bị nhiễm trùng não, viêm màng não, viêm não, áp xe não, lao não hoặc lao màng não;
• Có khối u não;
• Bị não úng thủy (có dịch lỏng tích tụ trong não);
• Bị dính liền sớm khớp sọ;
• Bị tổn thương vùng đầu hoặc mặt: Chấn thương sọ não và đa chấn thương;
• Chụp CT scan não với các trường hợp bị đột quỵ hoặc chảy máu não;
• Tai biến mạch máu não: Có thể là tai biến mạch máu não thoáng qua hoặc tai biến mạch máu não với các dấu hiệu thần kinh khu trú như liệt mặt, liệt nửa người, thất ngôn...;
• Khi có các dấu hiệu thần kinh như: Co giật, động kinh, đau nửa đầu, chóng mặt;
• Mắc hội chứng tăng áp lực nội sọ với triệu chứng như buồn nôn, đau đầu, nhìn mờ.

Chụp CT sọ não được thực hiện để xác định nguyên nhân gây ra các triệu chứng sau:

• Đau đầu, ngất xỉu, đặc biệt khi có những dấu hiệu và triệu chứng nhất định;
• Các vấn đề về thị lực, mất thính lực, giảm trương lực cơ, cảm giác tê và ngứa ran, khó khăn trong giao tiếp, các vấn đề về nuốt thức ăn;
• Thay đổi trong cách suy nghĩ và hành vi.

Người bệnh tháo bỏ tất cả các vật dụng bằng kim loại có trên người để không gây nhiễu khi chụp (kẹp tóc, áo nịt ngực có gọng bằng kim loại, trang sức, kính, đồng hồ đeo tay, máy trợ thính, răng giả);

Người bệnh cần thông báo với nhân viên y tế nếu có mắc một trong các bệnh sau: hen suyễn, tĩnh mạch, đái tháo đường, thận, dị ứng thuốc;

Người bệnh cần thông báo với nhân viên y tế nếu đang có thai hoặc nghi ngờ có thai;

Người bệnh hoặc người nhà ký cam kết nếu cần tiêm thuốc cản quang khi chụp CT scan;

Người bệnh cần nhịn ăn trước khi tiêm thuốc cản quang trong 4 - 6 giờ nếu cần và vẫn có thể uống nước (với lượng vừa phải) trước khi chụp 2 giờ;

Nếu người bệnh là trẻ sơ sinh hoặc trẻ mới biết đi, bác sĩ có thể đề nghị sử dụng thuốc an thần để giữ trẻ bình tĩnh và nằm yên tại vị trí chụp.

Người bệnh nằm ngửa trên bàn chụp trong phòng chụp, người bệnh có thể được yêu cầu nằm theo một số tư thế đặc biệt để phục vụ cho việc chẩn đoán;

Thời gian chụp trung bình từ 3 - 5 phút, một số trường hợp cần kéo dài hơn (15, 30 hoặc 45 phút) thì nhân viên y tế sẽ giải thích thêm trong khi chụp;

Người bệnh cần nằm yên trong khi chụp CT scan;

Nếu người bệnh có tiêm thuốc cản quang thì thường sẽ có cảm giác nóng rát dọc theo tay, hoặc nóng ở mặt khi bơm thuốc cản quang, vì vậy người bệnh được khuyên cố gắng giữ nguyên cơ thể để có hình ảnh tốt nhất.

Nếu người bệnh không tiêm thuốc cản quang thì có thể hoạt động bình thường sau khi chụp, có thể ăn uống nếu không làm thêm xét nghiệm nào khác (tùy loại xét nghiệm);

Nếu người bệnh có tiêm thuốc cản quang thì cần uống nhiều nước để làm tăng quá trình đào thải thuốc cản quang ra khỏi cơ thể;

Nếu sau khi chụp CT scan người bệnh thấy có bất thường như: chóng mặt, buồn nôn, nôn, ngứa ngáy, đỏ da, mệt, sốt, khó thở,... cần thông báo ngay với nhân viên y tế hoặc đến cơ sở y tế gần nhất để được thăm khám.

Chụp CT sọ não  giúp chẩn đoán chính xác bệnh lý liên quan đến đầu mặt, đây là kỹ thuật thường được bác sĩ chỉ định nếu nghi ngờ bệnh nhân có tổn thương vùng đầu mặt với những ưu điểm sau:

• Là kỹ thuật không đau, không xâm lấn và có độ chính xác cao;
• Đánh giá được tất cả các mô như não, xương, mô mềm, mạch máu trong cùng một lần chụp và cho hình ảnh chi tiết;
• Thời gian xử lý nhanh nên có ý nghĩa trong các trường hợp cấp cứu;
• Chi phí của mỗi lần chụp vừa phải nên được chỉ định rộng rãi trong lâm sàng;
• Cắt lớp vi tính ít bị ảnh hưởng bởi các chuyển động hơn cộng hưởng từ;
• Chẩn đoán cắt lớp vi tính có thể giúp hạn chế tỉ lệ phẫu thuật thăm dò và sinh thiết bằng phẫu thuật.

Trên đây là một số thông tin tổng quan về phương pháp chụp CT sọ não, hy vọng sẽ hữu ích cho các bạn trong quá trình tìm hiểu và điều trị bệnh. Để có cái nhìn cụ thể và chi tiết hơn về hình ảnh của các bệnh lý khi chụp CT sọ não, các bạn có thể tham khảo mục Hình ảnh CT sọ não mà eLib đã tổng hợp. Chúc các bạn nhiều sức khỏe!