Giải bài tập SGK Vật lý 9 Bài 35: Các tác dụng của dòng điện xoay chiều- Đo cường độ và hiệu điện thế xoay chiều

Hãy mô tả hiện tượng xảy ra trong mỗi thí nghiệm ở hình 35.1 và cho biết hiện tượng nào chứng tỏ dòng điện xoay chiều có tác dụng nhiệt, tác dụng quang, tác dụng từ.

Phương pháp giải

Để trả lời câu hỏi trên ta cần nắm các tác dụng của dòng điện xoay chiều:

• Tác dụng nhiệt
• Tác dụng quang
• Tác dụng từ

Hướng dẫn giải

Theo thứ tự từ trên xuống:

• Bóng đèn nóng sáng: Tác dụng nhiệt.
• Bút thử điện sáng: Tác dụng quang.
• Đinh sắt bị hút vào đầu ống dây: Tác dụng từ.

• Làm thí nghiệm như hình 35.2. Hiện tượng gì xảy ra khi ta đổi chiều dòng điện?
• Làm lại thí nghiệm nhưng thay đổi nguồn một chiều thành nguồn xoay chiều 6V (Hình 35.3). Hiện tượng xảy ra với thanh nam châm có gì khác so với trường hợp dùng nguồn một chiều ?
• Giải thích vì sao?

Phương pháp giải

Để trả lời câu hỏi trên ta cần nắm: Khi dòng điện đổi chiều thì lực từ của dòng điện tác dụng từ lên nam châm cũng đổi chiều.

Hướng dẫn giải

• Khi sử dụng dòng điện một chiều không đổi, nếu lúc đầu cực N của thanh nam châm bị hút, thì sau khi đổi chiều dòng điện, nó sẽ bị đẩy là ngược lại.
• Nếu thay bằng dòng điện xoay chiều, cực N của thanh nam châm lần lượt bị hút, đẩy vì dòng điện luân phiên đổi chiều.

Một bóng đèn có ghi 6V - 3W. Lần lượt mắc vào một mạch điện một chiều và mạch điện xoay chiều có cùng hiệu điện thế 6V. Trường hợp nào đèn sáng hơn? Tại sao?

Phương pháp giải

Để trả lời câu hỏi trên ta cần nắm đèn sáng đều sáng như nhau nếu cùng mắc vào một mạch điện một chiều và mạch điện xoay chiều.

Hướng dẫn giải

Cả hai trường hợp đèn đều sáng như nhau, vì đều được mắc vào hiệu điện thế 6V.

Đặt một nam châm điện A có dòng điện xoay chiều chạy qua trước một cuộn dây dẫn kín B như hình 35.6. Sau khi công tắc K đóng thì trong cuộn dây dẫn B có xuất hiện dòng điện cảm ứng không ? Tại sao ?

Phương pháp giải

Để trả lời câu hỏi trên ta cần nắm: Điều kiện xuất hiện dòng điện cảm ứng trong cuộn dây dẫn kín là số đường sức từ xuyên qua tiết diện S của cuộn dây đó biến thiên.

Hướng dẫn giải

• Sau khi công tắc K đóng thì trong cuộn dây dẫn B có xuất hiện dòng điện cảm ứng.
• Giải thích: Vì dòng điện xoay chiều chạy vào cuộn A của thanh nam châm điện và tạo ra một từ trường biến đổi. Các đường sức từ của từ trường trên xuyên qua tiết diện S của cuộn dây B biến đổi, do đó cuộn dây B xuất hiện dòng điện cảm ứng.