Lịch sử 9 Bài 12: Những thành tựu chủ yếu và ý nghĩa lịch sử của cách mạng khoa học kĩ thuật

a. Nguồn gốc

- Yêu cầu của cuộc sống, của sản xuất

- Nhân loại đang đứng trước những vấn đề to lớn: bùng nổ dân số, tài nguyên cạn kiệt, ô nhiễm môi trường. Đặt ra những yêu cầu mới: công cụ sản xuất mới có kĩ thuật cao, nguồn năng lượng mới, những vật liệu mới) đối với khoa học, kĩ thuật.

b. Thành tựu chủ yếu

- Khoa học cơ bản: Thu được những thành tựu hết sức to lớn ở các ngành Toán học, Vật lí, Tin học, Hoá học, Sinh học.

- Công cụ sản xuất: Máy tính, máy tự động, hệ thống máy tự động, rôbốt.

- Năng lượng mới: Năng lượng nguyên tử, năng lượng mặt trời, năng lượng thủy triều, năng lượng gió,...

- Vật liệu sản xuất mới: Polime (chất dẻo)

- “Cách mạng xanh”: Tìm ra được phương hướng khắc phục nạn thiếu lương thực và thực phẩm.

- Giao thông vận tải và thông tin liên lạc: Máy bay siêu âm khổng lồ, tàu hỏa tốc độ cao, tàu biển trọng tải triệu tấn, hệ thống vệ tinh nhân tạo phát sóng truyền hình hiện đại.

- Chinh phục vũ trụ: Tàu vũ trụ, tàu con thoi, con người đặt chân lên Mặt Trăng.

a. Ý nghĩa của cuộc cách mạng khoa học - kĩ thuật:

- Là cột mốc chói lọi trong lịch sử tiến hóa văn minh của loài người.

- Mang lại những thành tựu kì diệu, những thay đổi to lớn trong cuộc sống con người.

b. Tác động của cuộc cách mạng khoa học - kĩ thuật:

- Tích cực:

+ Giúp con người thực hiện những bước nhảy vọt chưa từng thấy về sản xuất và năng suất lao động, nâng cao chất lượng cuộc sống.

+ Đưa tới những thay đổi lớn về cơ cấu dân cư lao động, tỉ lệ dân cư lao động trong nông nghiệp và công nghiệp giảm dần, tỉ lệ dân cư lao đọng trong các ngành dịch vụ tăng lên.

- Tiêu cực:

+ Tạo ra các loại vũ khí, phương tiện quân sự có sức tàn phá và hủy diệt lớn.

+ Vấn đề nhiễm môi trường, nhiễm phóng xạ nguyên tử, tai nạn lao động, tai nạn giao thông, dịch bệnh, những đe dọa về đạo đức, an ninh xã hội đối với con người. 

Câu 1: Cuộc cách mạng khoa học – kĩ thuật hiện nay đã và đang có những tác động như thế nào đối với cuộc sống của con người?

Gợi ý trả lời

- Tích cực:

• Dẫn đến những bước nhảy vọt về sản xuất và năng suất lao động.
• Nâng cao mức sống và chất lượng cuộc sống của con người.
• Đưa đến những thay đổi lớn về cơ cấu dân cư lao động trong nông nghiệp, công nghiệp và dịch vụ.

- Tiêu cực:

• Chế tạo các loại vũ khí hủy diệt.
• Ô nhiễm môi trường.
• Những tai nạn lao động và giao thông.
• Các loại dịch bệnh mới...

Câu 2: Vì sao nói cuộc cách mạng khoa học kĩ thuật có ý nghĩa tích cực và những hạn chế?

Gợi ý trả lời

- Trước tình trạng tài nguyên thiên nhiên đang ngày càng cạn kiệt cùng với nhu cầu vật chất và tinh thần ngày càng cao của con người cuộc cách mạng khoa học – kĩ thuật đã ra đời.

- Từ khi cuộc khoa học  - kĩ thuật ra đời đã có những ý nghĩa tích cực đối với con người.

- Nó cho phép thực hiện những bước nhảy vọt chưa từng thấy về sản xuất và năng suất lao động, nâng cao mức sống và chất lượng cuộc sống của con người với những hàng hóa mới và tiện nghi sinh hoạt mới.

- Cách mạng đã đưa tới những thay đổi lớn về cơ cấu lao động. Theo đó, tỉ lệ lao động nông nghiệp và công nghiệp giảm dần, tỉ lệ lao động trong các ngành dịch vụ ngày càng tăng nhất là các nước phát triển. Ngoài ra, chính cuộc cách mạng khoa học – kĩ thuật đã hình thành một thị trường thế giới với xu thế toàn cầu hóa.

- Tuy nhiên, bên cạnh những ý nghĩa tích cực, cuộc cách mạng khoa học kĩ thuật cũng đã có những tác động tiêu cực, hạn chế không mong muốn. Đó là sự chạy đua vũ khí có sức hủy diệt lớn đe dọa đến tính mạng con người. Môi trường sống ngày càng ô nhiễm nặng nề, bệnh tật xảy ra triền miên đặt ra cho xã hội nhiều vấn đề cần giải quyết…

→ Cuộc cách mạng khoa học kĩ thuật có ý nghĩa tích cực và những hạn chế

Học xong bài này các em cần nắm được nội dung sau đây:

• Những thành tựu chủ yếu của cách mạng khoa học – kỹ thuật 
• Ý nghĩa và tác động của Cách mạng khoa học kĩ thuật