Lịch sử 9 Bài 13: Tổng kết lịch sử thế giới từ sau năm 1945 đến nay

a. Chủ nghĩa xã hội

Trở thành hệ thống trên thế giới

Là lực lượng hùng mạnh về chính trị, quân sự và kinh tế.

Chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô, Đông Âu đã khủng hoảng, sụp đổ

b. Phong trào giải phóng dân tộc ở Á, Phi, Mĩ La Tinh

Giành được thắng lợi to lớn và có ý nghĩa lịch sử quan trọng

Công cuộc xây dựng và phát triển kinh tế, xã hội thu nhiều thắng lợi.

c. Các nước tư bản chủ yếu:

Kinh tế phát triển nhanh → Liên minh châu Âu ( EU) ra đời và hình thành 3 trung tâm kinh tế lớn của thế giới ( Mĩ, Nhật Bản, Tây Âu).

d. Quan hệ quốc tế

Trật tự hai cực Xô – Mĩ hình thành

Hai phe XHCN và TBCN luôn đối đầu căng thẳng đỉnh cao là “ chiến tranh lạnh”.

e. Cuộc cách mạng khoa học  kĩ thuật

Đạt những tiến bộ phi thường và nhiều thành tựu kì diệu.

a. Từ 1945 đến nửa đầu những năm 70 của thế kỷ XX:

- Chủ nghĩa xã hội  thu những thành tựu  to lớn về mọi mặt …có tác dụng to lớn  vào sự phát triển của cục diện thế giới.

- Thắng lợi của phong trào giải phóng dân tộc  làm thay đổi bộ mặt thế giới.

- Chủ nghĩa tư bản có sự phát triển mạnh mẽ về kinh tế, Khoa học- kỹ thuật  và mang những đặc điểm mới ..

- Cuộc đấu tranh giai cấp, dân tộc, “hai cực” diễn ra gay gắt .

b. Từ nửa sau những năm 70 của thế kỷ XX đến 1991:

- Sự khủng hoảng và sụp đổ của mô hình CNXH chưa đúng đắn ở Liên Xô và Đông Âu.

- Chiến tranh lạnh chấm dứt , xu thế đối thoại xuất hiện .

c. Từ 1991 đến nay: sau chiến tranh lạnh:

- Sự hình thành trật tự thế giới mới ( đa cực nhiều trung tâm .)

- Xu thế hòa hoãn, thỏa hiệp giữa các nước lớn .

- Các nước điều chỉnh chiến lược trong đó lấy việc phát triển kinh tế làm trọng điểm.

Câu 1: Em hãy nêu những nội dung chủ yếu của lịch sử thế giới từ sau năm 1945 đến nay?

Gợi ý trả lời:

Từ sau năm 1945 đến nay, lịch sử thế giới có 5 nội dung chủ yếu như sau:

• Chủ nghĩa xã hội trở thành hệ thống trên thế giới. Đây là lực lượng hùng mạnh về chính trị, quân sự và kinh tế. Tuy nhiên, do sự sai lầm và chống phá của các thế lực thù địch, chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô, Đông Âu đã khủng hoảng, sụp đổ
• Phong trào giải phóng dân tộc ở Á, Phi, Mĩ La Tinh giành được thắng lợi to lớn và có ý nghĩa lịch sử quan trọng. Bên cạnh đó, công cuộc xây dựng và phát triển kinh tế, xã hội thu nhiều thắng lợi.
• Các nước tư bản phát triển nhanh chóng về kinh tế và ngày càng có xu hướng liên kết khu vực => Liên minh châu Âu ( EU) ra đời và hình thành 3 trung tâm kinh tế lớn của thế giới ( Mĩ, Nhật Bản, Tây Âu).
• Trật tự hai cực Xô – Mĩ hình thành. Hai phe XHCN và TBCN luôn đối đầu căng thẳng đỉnh cao là “ chiến tranh lạnh”. Đến năm 1989, Liên Xô tuyên bố chấm dứt “ chiến tranh lạnh”.
• Cuộc cách mạng khoa học  kĩ thuật đạt những tiến bộ phi thường và nhiều thành tựu kì diệu.

Câu 2: Tại sao nói: “ Hòa bình, ổn định và hợp tác phát triển” vừa là thời cơ vừa là thách thức đối với các dân tộc?

Gợi ý trả lời:

- Thời cơ ở chỗ:

• Các nước có điều kiện hội nhập vào nền kinh tế thế giới và khu vực.
• Có điều kiện rút ngắn khoảng cách với thế giới và khu vực
• Có điều kiện để áp dụng những thành tựu khoa học kĩ thuật vào sản xuất.

- Thách thức ở chỗ:

• Nếu không biết chớp thời cơ để phát triển thì sẽ trở nên tụt hậu.
• Nếu không biết cách để hội nhập thì hội nhập sẽ trở thành hòa tan.
• Nếu không biết cách vận dụng khoa học kĩ thuật sẽ trở thành lạc hậu.

Qua bài học này các em cần nắm được các nội dung sau:

• Những sự kiện tiêu biểu lịch sử từ năm 1945 đến nay 
• Các xu thế phát triển của lịch sử ngày nay
• Đặc trưng bao trùm thế giới từ năm 1945 cho đến năm 1991