Lý 8 Bài 4: Biểu diễn lực

- Lực là nguyên nhân làm thay đổi vận tốc của chuyển động. Khi vận tốc của vật thay đổi, ta có thể kết luận đã có lực tác dụng lên vật.

• Ví dụ: Mọi người đẩy chiếc xe ô tô, dưới tác dụng của lực đẩy, vận tốc của ô tô tăng dần từ giá trị 0 đến một giá trị nào đó.

- Dưới tác dụng của lực, ngoài làm thay đổi vận tốc của vật, lực còn có thể làm cho vật bị biến dạng.

• Ví dụ: Quả bóng bị biến dạng dưới tác dụng của lực.

- Đơn vị của lực là Niutơn (kí hiệu là N)

- Lực là một đại lượng vectơ được biểu diễn bằng một mũi tên có:

• Gốc là điểm đặt của lực (điểm mà lực tác dụng lên vật).

• Phương, chiều trùng với phương, chiều của lực.

• Độ dài biểu diễn cường độ (độ lớn) của lực theo một tỉ xích cho trước.

- Vectơ lực được kí hiệu là \(\overrightarrow F \), cường độ (độ lớn) của lực kí hiệu là F.

a) Cách biểu diễn lực trên hình vẽ

- Biểu diễn lực bằng một mũi tên, ta cần xác định đúng các yếu tố:

• Điểm đặt của lực ở trên vật để xác định gốc của mũi tên.

• Phương và chiều của lực để xác định phương và chiều của mũi tên.

• Cường độ (độ lớn) của lực để chọn tỉ xích cho phù hợp.

b) Diễn tả các yếu tố của lực được biểu diễn trên hình vẽ

- Để diễn tả các yếu tố của lực, ta cần xác định:

• Gốc của mũi tên ở đâu? Đó chính là điểm đặt của lực.

• Phương và chiều của mũi tên như thế nào? Đó chính là phương và chiều của lực. (Đặc biệt nếu phương của mũi tên không trùng với phương thẳng đứng hay phương ngang thì phải xem phương đó tạo với phương thẳng đứng hay tạo với phương ngang một góc bao nhiêu độ).

• Trên mũi tên có mấy khoảng và mỗi khoảng ứng với tỉ xích đã chọn là bao nhiêu để xác định đúng cường độ của lực.

Biểu diễn trọng lực tác dụng lên vật có khối lượng 50 kg theo tỉ xích 1 cm ứng với 100 N.

Hướng dẫn giải

Trọng lực \(\overrightarrow P \) tác dụng lên vật có:

Điểm đặt: tại G (trọng tâm của vật).

Phương: thẳng đứng, chiều từ trên xuống.

Độ lớn: P = 50.10 = 500 N (ứng với 5 cm).

Hãy diễn tả các yếu tố của lực vẽ ở hình sau.

Hướng dẫn giải

Lực \(\overrightarrow F \) tác dụng lên vật có:

Điểm đặt: tại A.

Phương: tạo với phương nằm ngang một góc 30^o (có chiều quay ngược với chiều kim đồng hồ),

Chiều: hướng lên.

Độ lớn: F = 3.15 = 45 N

Câu 1: Thác nước đổ từ trên cao xuống có phải chuyển động do tác dụng của trọng lực?

Câu 2: Muốn biểu diễn một vectơ lực chúng ta cần phải biết các yếu tố nào?

Câu 3: Vật 1 và 2 đang chuyển động với các vận tốc v1 và v2 thì chịu các lực tác dụng như hình vẽ. Vật 1 và 2 có vận tốc tăng hay giảm?

Câu 4: Một vật đang chuyển động thẳng với vận tốc v. Muốn vật chuyển động theo phương cũ và chuyển động nhanh lên thì ta phải tác dụng một lực như thế nào vào vật?