Hướng dẫn nghiên cứu và trình bày luận án tiến sĩ

Luận án tiến sĩ là kết quả nghiên cứu khoa học của nghiên cứu sinh, trong đó chứa đựng những đóng góp mới về lý luận hoặc thực tiễn ở lĩnh vực chuyên môn, có giá trị trong việc phát triển, gia tăng tri thức khoa học và giải quyết trọn vẹn các vấn đề đặt ra của đề tài luận án.

Luận án tiến sĩ không phải là các luận văn cử nhân, luận văn thạc sĩ nối dài mà là một đẳng cấp khác hẳn về chất, đẳng cấp hàn lâm. Hiểu và nắm vững những điều sâu xa của các lý thuyết và tầm ứng dụng thực tiễn của chúng không phải là chuyện ngày một ngày hai mà phải trải qua nhiều năm đằng đẵng nghiên cứu, so sánh, đánh giá, trăn trở và tiếp xúc với nhiều trí tuệ đỉnh cao.

Tác giả luận án tiến sĩ phải biết rút ra những kiến giải của riêng mình khi nghiên cứu những lý thuyết khác nhau, thậm chí mâu thuẫn nhau, về vấn đề có liên quan đến đề tài, vận dụng những thứ của riêng mình trong việc giải quyết nhiệm vụ mà đề tài đặt ra. Những điều này đòi hỏi tác giả phải dày dạn kinh nghiệm nghiên cứu, và có bản lĩnh khi phát triển sự suy nghĩ độc lập của mình.

Nhiều luận án tiến sĩ mở ra hướng đi mới trong khoa học, thậm chí là đưa ra được lý thuyết mới. Việc biết được những hình thái tư duy hiện đại và những thành quả mới trong nghiên cứu về quá trình tư duy khoa học sẽ giúp rút ngắn tiến trình tích luỹ kinh nghiệm nghiên cứu và hoàn thành luận án tiến sĩ.

Đề tài luận án tiến sĩ là một vấn đề khoa học, công nghệ hoặc quản lí đang đặt ra với một ngành khoa học hoặc thực tiễn xã hội, cần giải quyết một cách sáng tạo, có lí luận, đòi hỏi những tri thức hoặc giải pháp mới có giá trị trong việc phát triển, gia tăng tri thức khoa học của lĩnh vực nghiên cứu;

Đề tài luận án phải được tiểu ban chuyên môn thông qua trong quy trình xét tuyển đào tạo trình độ tiến sĩ, được thủ trưởng đơn vị đào tạo ra quyết định giao đề tài và người hướng dẫn. Nghiên cứu sinh phải trình bày nội dung, kế hoạch nghiên cứu trước đơn vị chuyên môn chậm nhất 3 tháng sau khi nhận đề tài luận án và báo cáo kết quả nghiên cứu 6 tháng 1 lần trong thời gian thực hiện luận án. Kết quả đánh giá báo cáo là điều kiện để xem xét việc đề nghị cho bảo vệ luận án;

Kết quả nghiên cứu trong luận án phải là kết quả lao động của chính tác giả thu được chủ yếu trong thời gian đào tạo. Nếu sử dụng kết quả, tài liệu của người khác (bảng, biểu, công thức, đồ thị cùng những tài liệu khác) thì phải được tác giả đồng ý và trích dẫn tường minh. Nếu luận án là công trình khoa học hoặc một phần công trình khoa học của một tập thể trong đó tác giả đóng góp phần chính thì phải xuất trình các văn bản thể hiện sự nhất trí của các thành viên trong tập thể đó cho tác giả sử dụng kết quả chung của tập thể để viết luận án;

Có ít nhất hai bài báo liên quan đến nội dung chính của luận án được công bố trên tạp chí khoa học của Đại học Quốc gia Hà Nội, các tạp chí khoa học có uy tín cấp quốc gia, quốc tế hoặc trong tuyển tập công trình (có phản biện) của Hội nghị khoa học cấp quốc gia, quốc tế được xuất bản chính thức trong thời gian đào tạo. Tạp chí khoa học phải có trong danh sách tạp chí được hội đồng chức danh Giáo sư nhà nước công nhận và tính điểm;

Luận án phải được trình bày mạch lạc, rõ ràng, theo trình tự: mở đầu, các chương, kết luận, danh mục công trình khoa học của tác giả liên quan đến luận án, tài liệu tham khảo và phụ lục (nếu có);

Luận án có khối lượng khoảng 100 trang A4, có thể nhiều hoặc ít hơn tùy đặc thù lĩnh vực nghiên cứu của luận án nhưng không quá 200 trang, được chế bản theo mẫu quy định chung của Đại học Quốc gia Hà Nội, trong đó trên 50% là trình bày các kết quả nghiên cứu và biện luận của riêng nghiên cứu sinh. Bản tóm tắt luận án có khối lượng không quá 24 trang A5 phản ánh trung thực kết cấu, bố cục và nội dung của luận án, phải ghi đầy đủ toàn văn kết luận của luận án. Bản thông tin luận án khoảng 3 đến 5 trang (300 đến 500 chữ) bằng tiếng Việt và tiếng Anh trình bày những nội dung cơ bản, những nội dung mới và những đóng góp quan trọng nhất của luận án.

Để luận án tiến sĩ của bạn thật sự chất lượng, các bạn cần trang bị cho mình những kiến thức nhất định, đồng thời không ngừng trau dồi và nâng cao trình độ hiểu biết của mình, tham khảo thông tin ở nhiều nguồn khác nhau. Có như vậy luận án tiến sĩ của bạn mới được đánh giá cao về mặt chất lượng và kiến thức

Cần phải tham khảo nhiều nguồn tài liệu khác nhau để có thể làm rõ các cơ sở lý thuyết, các khái niệm mà luận án dựa vào, làm rõ mối quan hệ giữa các nội dung, nghiên cứu chuyên sâu, sáng tạo ra các ý tưởng mới, đồng thời rút ra được những luận điểm thể hiện sự độc lập suy nghĩ, đánh giá thực trạng, và từ đó đề ra được các quan điểm, định hướng và giải pháp cho đề tài nghiên cứu.

So sánh, phân tích từng luận điểm để có thể nắm vững được những điều sâu xa của các lý thuyết cũng như khả năng ứng dụng của chúng trong thực tiễn. Bên cạnh đó, các bạn cần phải nắm được những hình thái tư duy hiện đại và những thành quả mới trong nghiên cứu về quá trình tư duy khoa học, như vậy sẽ giúp rút ngắn tiến trình tích lũy kinh nghiệm nghiên cứu và hoàn thành luận án tiến sĩ

Viết luận án tiến sĩ trải qua nhiều giai đoạn, mỗi giai đoạn lại có thêm những yêu cầu mới, trong đó mỗi bước tiến lên đã tạo cho nghiên cứu sinh những phẩm chất tinh thần mới, đạt được những sự nhảy vọt trong việc sáng tạo.

Luận án trình bày kiểu chữ thống nhất Times New Roman, cỡ chữ 13 bằng hệ soạn thảo WinWord; mật độ chữ bình thường khoảng cách dòng 1.5 lines; lề trên và dưới 2,0 cm, lề trái 3,5 cm , lề phải 2 cm. Số trang được đánh ở giữa phía dưới mỗi trang giấy.

Thụt đầu dòng 1,25 cm hàng chữ đầu tiên của mỗi đoạn văn, văn bản căn lề hai bên.

Các tiểu mục của luận án được đánh số và nhóm chữ số, không quá 4 cấp (ví dụ: 3.2.4.1.) với chữ số thứ nhất là số của chương, các số sau chỉ các cấp mục khác nhau.

Luận án tiến sĩ có khối lượng không quá 150 trang A4, không kể phụ lục, trong đó có ít nhất 50% số trang trình bày kết quả nghiên cứu và biện luận của riêng nghiên cứu sinh.

Bản Tóm tắt luận án tiến sĩ có kích thước 140 x 210 mm (khổ A4 gập đôi). Tóm tắt luận án tiến sĩ phải được trình bày ngắn gọn, rõ ràng, logic, phản ánh khách quan và trung thực kết cấu, bố cục và nội dung của luận án toàn văn. Riêng danh mục tài liệu tham khảo không bao gồm trong tóm tắt luận án.

Tóm tắt luận án tiến sĩ được trình bày trong 24 trang in trên hai mặt giấy; cỡ chữ Times New Roman 11, hệ soạn thảo văn bản Word. Mật độ chữ bình thường, không được nén hoặc kéo dãn khoảng cách giữa các chữ. Khoảng cách dòng là Exactly 17 pt. Lề trên, lề dưới, lề trái, lề phải đều là 2 cm. Số của bảng biểu, hình vẽ, đồ thị phải có cùng số như trong luận án chính. Các bảng biểu trình bày theo chiều ngang khổ giấy thì đầu bảng là lề trái của trang.

Cuối bản tóm tắt luận án tiễn sĩ là danh mục các công trình của tác giả đã công bố liên quan đến đề tài luận án với đầy đủ thông tin về tên tác giả, năm xuất bản, tên bài báo, tên tạp chí, tập, số, số trang của bài báo trên tạp chí. (xem hướng dẫn trong phần Danh mục Tài liệu tham khảo).

Các tài liệu bằng tiếng nước ngoài phải giữ nguyên văn, không phiên âm, không dịch, kể cả tài liệu bằng tiếng Trung Quốc, Nhật . . .  (đối với những tài liệu bằng ngôn ngữ còn ít người biết có thể thêm phần dịch tiếng Việt đi kèm theo mỗi tài liệu).

Tài liệu tham khảo xếp theo thứ tự từ 1 cho đến kết thúc

Tài liệu tham khảo là sách, luận án, báo cáo phải ghi đầy đủ các thông tin sau:

Tên các tác giả

Tên sách, luận án hoặc báo cáo

Nhà xuất bản/ cơ quan ban hành (in nghiêng)

Năm xuất bản (in đậm)

Nơi xuất bản

Tài liệu tham khảo là bài báo trong tạp chí ghi đầy đủ các thông tin sau:

Tên các tác giả (Với tác giả người nước ngoài: Tên họ viết tắt, đặt trước tên gọi)

Tên bài báo

Tên tạp chí (in nghiêng)

Năm công bố (in đậm)

Tập (in nghiêng)

Các số trang

Hi vọng với những thông tin bổ ích trên đây sẽ là cơ sở giúp đở các bạn viết và trình bày luận án tiến sĩ một cách hay nhất và hiệu quả cao.