Lý 9 Bài 57: Thực hành Nhận biết ánh sáng đơn sắc và không đơn sắc bằng đĩa CD

1. Tóm tắt lý thuyết

1.1. Mục đích thí nghiệm

• Kiến thức: Trả lời thế nào là ánh sáng đơn sắc, thế nào là ánh sáng không đơn sắc.
• Kĩ năng: Biết sử dụng đĩa CD để nhận biết ánh sáng đơn sắc và ánh sáng không đơn sắc.
• Thái độ: Biết làm việc tự lực để tiến hành thí nghiệm có kết quả.

• Một đèn có dây tóc đặt trong chao đèn, có thể che bằng những tấm lọc màu khác nhau (hoặc đèn sau). 

• Một bộ các tấm lọc màu đỏ, vàng, lục, lam, đèn LED, bút Lade

• Một đĩa CD.

- Ánh sang đơn sắc: có một màu nhất định, không thể phân tích thành ánh sang màu khác được.

- Ánh sáng không đơn sắc: có một màu nhất định nhưng có thể phân tích thành những ánh sáng màu khác.

- Có nhiều cách phân tích ánh sáng: lăng kính, đĩa CD.

- Trước khi thực hành các em tìm hiểu cách trộn màu của Tivi.

• Đỏ + Lục + Lam = Trắng

• Đỏ + Lục = Vàng

• Đỏ + Lam = Tím

• Lục + Lam = Da trời

Vậy: ánh sáng màu nào có thể phân tích ra mầu khác bằng lăng kính hoặc đĩa CD

a) Ánh sáng đơn sắc là gì ?

Trả lời:

Ánh sáng đơn sắc là ánh sáng có một màu nhất định và không thể phân tích ánh sáng đó thành các ánh sáng có màu khác được.

b) Ánh sáng không đơn sắc là gì ?

Trả lời:

Ánh sáng không đơn sắc tuy cũng có một màu nhất định, nhưng nó là sự pha trộn của nhiều ánh sáng màu; do đó ta có thể phân tích ánh sáng không đơn sắc thành nhiều ánh sáng màu khác nhau.

c) Trình bày cách nhận biết ánh sáng đơn sắc hoặc không đơn sắc bằng đĩa CD

Trả lời:

- Chiếu ánh sáng cần phân tích vào mặt ghi của đĩa CD (nếu không có đĩa CD thì có thể dùng con tem hình tròn dán ở sau sách giáo khoa của Nhà xuất bản Giáo dục). Quan sát ánh sáng phản xạ. Cần nghiêng đi nghiêng lại mặt đĩa để thay đổi góc tới của chùm sáng trên mặt đĩa. Chú ý là chỉ cho ánh sáng cần phân tích (không cho ánh sáng khác) chiếu vào mặt đĩa.

• Nếu thấy ánh sáng phản xạ chỉ có một màu nhất định thì ánh sáng chiếu đến đĩa CD là ánh sáng đơn sắc
• Nếu phát hiện ra trong ánh sáng phản xạ có những ánh sáng màu khác nhau thì ánh sáng chiếu đến đĩa CD là ánh sáng không đơn sắc.

a) Màu của các ánh sáng được phân tích ra từ các ánh sáng màu tạo ra nhờ các tấm lọc màu khác nhau

Bảng 1

b) Kết luận chung về sự đơn sắc hay không đơn sắc của ánh sáng màu tạo ra nhờ các tấm lọc màu

Ánh sáng chiếu đến đĩa CD là ánh sáng đơn sắc.

Qua bài này, các em sẽ được làm quen với các kiến thức liên quan đến Thực hành: Nhận biết ánh sáng đơn sắc và không đơn sắc bằng đĩa CD  cùng với các bài tập liên quan theo nhiều cấp độ từ dễ đến khó…, các em cần phải nắm được : 

• Trả lời được câu hỏi thế nào là ánh sáng đơn sắc và ánh sáng không đơn sắc.
• Biết cách dùng đĩa CD để nhận biết ánh sáng đơn sắc và ánh sáng không đơn sắc.