Lý 9 Bài 61: Sản xuất điện năng - nhiệt điện và thủy điện

Ngày nay, điện năng được sử dụng rộng rãi và thuận tiện trong các hoạt động của con người. Nhưng nguồn điện năng lại không có sẵn trong tự nhiên nhưng các nguồn năng lượng khác (than dá, dầu khí,...). Vậy làm thế nào để biến đổi dạng năng lượng khác thành điện năng? Để trả lời được các câu hỏi trên mời các em cùng nghiên cứu bài học.

Lý 9 Bài 61: Sản xuất điện năng - nhiệt điện và thủy điện

1. Tóm tắt lý thuyết

1.1. Vai trò của điện năng trong đời sống và sản xuất

- Điện năng dễ chuyển hóa thành các dạng năng lượng khác.

  • Điện năng chuyển hóa thành cơ năng

Điện năng chuyển hóa thành cơ năng

  • Điện năng chuyển hóa thành nhiệt năng

Điện năng chuyển hóa thành nhiệt năng

  • Điện năng chuyển hóa thành quang năng

Điện năng chuyển hóa thành quang năng

  • Điện năng biến đổi thành hóa năng

Điện năng biến đổi thành hóa năng

- Điện năng dễ dàng truyền tải đi xa (không cần xe vận chuyển, nhà kho, thùng chứa..., không gây ô nhiễm môi trường). Điện năng truyền tải bằng dây dẫn.

Đường dây tải điện

1.2. Nhiệt điện

  • Trong nhà máy nhiệt điện, năng lượng của nhiên liệu bị đốt cháy được chuyển hóa thành điện năng.

  • Nhiệt năng của than, khí đốt đun nóng nước để biến thành hơi nước. Hơi nước làm quay tua bin hơi. Tua bin hơi quay máy phát điện tạo ra điện năng.

Sơ đồ các bộ phận chính của một nhà máy nhiệt điện

1.3. Thủy điện

  • Trong nhà máy Thủy điện, thế năng của nước trong hồ chứa đã được chuyển hóa thành động năng, rồi thành điện năng

  • Năng lượng của dòng nước làm quay tua bin nước. Tua bin nước làm quay mát phát điện tạo ra điện năng.

Sơ đồ các bộ phận chính của nhà máy thủy điện

1.4. Cách nhận biết các loại máy phát điện

- Căn cứ vào dạng năng lượng ban đầu chuyển hóa thành điện năng:

  • Nhiệt điện: năng lượng của nhiên liệu bị đốt cháy biến đổi thành điện năng.

  • Thủy điện: thế năng của nước trong hồ chứa biến đổi thành điện năng.

2. Bài tập minh họa

Câu 1: Thế năng của một vật có trọng lượng P được nâng lên độ cao h bằng công mà vật đó sinh ra khi rơi xuống đến đất: A = Ph. Một lớp nước dày 1m trên mặt một hồ chứa nước có diện tích lkm2 và độ cao 200m so với cửa tuabin của nhà máy thủy điện có thể cung cấp một năng lượng điện là bao nhiêu?

Hướng dẫn giải

Công mà lớp nước rộng 1km2, dày 1m, có độ cao 200m có thể sinh ra khi chảy vào tuabin là: A = Ph = Vdh

⇒ A = (1000000.1). 10000.2000 = 2.1012J.

 (với V là thể tích, d là trọng lượng riêng của nước).

Công đó bằng thế năng của lớp nước, khi vào tuabin sẽ được chuyển hóa thành điện năng.

Câu 2: Hãy giải thích vì sao về mùa khô ít mưa, công suất của nhà máy thủy điện lại giảm đi.

Hướng dẫn giải

Khi ít mưa, mực nước trong hồ chứa giảm, thế năng của nước giảm, do đó trong các bộ phận của nhà máy năng lượng đều giảm, dẫn tới điện năng giảm.

3. Luyện tập

3.1. Bài tập tự luận

Câu 1: Việc truyền tải điện năng từ nhà máy điện đến nơi tiêu dùng được thực hiện như thế nào? Việc truyền tải đó có gì thuận lợi hơn việc vận chuyển than đá, dầu lửa, khí đốt?

Câu 2: Trong nhà máy nhiệt điện và nhà máy thủy điện, năng lượng được biến đổi theo nhiều giai đoạn, dạng năng lượng cuối cùng trước khi được biến đổi thành điện năng là gì?

Câu 3: Trong nhà máy nhiệt điện và thủy điện có một bộ phận giống nhau là tuabin. Vậy tuabin có nhiệm vụ gì?

Câu 4: Vì sao nhà máy thủy điện lại phải xây hồ chứa nước ở trên vùng núi cao?

3.2. Bài tập trắc nghiệm

Câu 1: Ưu điểm nổi bật của nhà máy thủy điện là:

A. tránh được ô nhiễm môi trường.

B. việc xây dựng nhà máy là đơn giản.

C. tiền đầu tư không lớn.

D. có thể hoạt động tốt trong cả mùa mưa và mùa nắng.

Câu 2: Bộ phận trong nhà máy thủy điện có nhiệm vụ biến đổi năng lượng của nước thành điện năng là:

A. lò đốt than

B. nồi hơi

C. máy phát điện

D. tua bin

Câu 3: Ở nhà máy thủy điện

A. nhiệt năng biến thành cơ năng, rồi thành điện năng.

B. thế năng chuyển hóa thành động năng, rồi thành điện năng.

C. quang năng biến thành điện năng.

D. hóa năng biến thành điện năng.

Câu 4: Trong nhà máy nhiệt điện, tác nhân trực tiếp làm quay tuabin là:

A. nhiên liệu

B. nước

C. hơi nước

D. quạt gió

4. Kết luận

Qua bài này, các em sẽ được làm quen với các kiến thức liên quan đến Sản xuất điện năng- Nhiệt điện và thủy điện cùng với các bài tập liên quan theo nhiều cấp độ từ dễ đến khó…, các em cần phải nắm được : 

  • Nắm được vai trò của điện năng trong đời sống và sản xuất nhiệt điện, thủy điện.

  • Biết được cách nhận biết các loại máy phát điện.

Ngày:21/08/2020 Chia sẻ bởi:Xuân Quỳnh

CÓ THỂ BẠN QUAN TÂM