Soạn bài Cụm động từ Ngữ văn 6 đầy đủ

Viên quan ấy đã đi nhiều nơi, đến đâu quan cũng ra những câu đố oái oăm để hỏi mọi người.

(Em bé thông minh)

- Trong câu văn trên các từ in đậm bổ sung ý nghĩa như sau:

+ đã, nhiều nơi ⟶ đi.

+ cũng, những câu đố oái oăm ⟶ ra.

Viên quan ấy đã đi nhiều nơi, đến đâu quan cũng ra những câu đố oái oăm để hỏi mọi người.

(Em bé thông minh)

- Khi lược bỏ các từ ngữ in đậm trong câu văn trên thì câu văn sẽ trở nên khó hiểu, ý nghĩa của từ cũng bị khuyết thiếu => các từ in đậm bổ sung nghĩa cho động từ và làm cho động từ biểu đạt ý trọn vẹn nhất.

Đặt câu với cụm động từ và rút ra nhận xét về câu văn có sử dụng cụm động từ ấy:

- Cụm động từ: đang làm bài tập.

-  Đặt câu: Bạn Hà đang làm bài tập.

+ Bạn Hà: là chủ ngữ trong câu trên.

+ Đang làm bài tập: là vị ngữ trong câu trên.

-  Nhận xét:

+ Động từ làm vị ngữ trong câu.

+ Cụm động từ cũng làm vị ngữ trong câu.

Viên quan ấy đã đi nhiều nơi, đến đâu quan cũng ra những câu đố oái oăm để hỏi mọi người.

(Em bé thông minh)

- Mô hình cấu tạo của cụm động từ trong câu văn trên như sau:

+ Phần trước lần lượt là: đã, cũng.

+ Phần trung tâm lần lượt là: đi, ra.

+ Phần sau lần lượt là: nhiều nơi, những câu đố oái oăm để hỏi mọi người.

Tìm thêm những từ ngữ có thể làm phụ ngữ ở phần trước, phần sau cụm động từ và cho biết hiệu quả của những phụ ngữ ấy:

- Các phụ ngữ trước bổ sung cho động từ trung tâm ý nghĩa chỉ:

+ Quan hệ thời gian: đã, đang, sẽ,…

+ Tiếp diễn tương tự: vẫn, còn, cứ,…

+ Khuyến khích hoặc ngăn cản hoạt động: hãy, đừng, chớ, nên,..

+ Khẳng định hoặc phủ định hoạt động: không,…

- Các phụ ngữ sau bổ sung cho động từ trung tâm ý nghĩa chỉ:

+ Đối tượng, hướng, địa điểm: này, lên, xuống,…

+ Thời gian, mục đích, nguyên nhân.

+ Phương tiện và cách thức hành động.

a. Em bé còn đang đùa nghịch ở sau nhà.

(Em bé thông minh)

-> Cụm động từ trong câu văn trên là: còn đang đùa nghịch ở sau nhà.

b. Vua cha yêu thương Mị Nương hết mực, muốn kén cho con một người chồng thật xứng đáng.

(Sơn Tinh, Thủy Tinh)

-> Cụm động từ trong câu văn trên là: yêu thương Mị Nương hết mực và muốn kén cho con một người chồng thật xứng đáng.

c. Cuối cùng, triều đình đành tìm cách giữ sứ thần ở công quán để có thì giờ đi hỏi ý kiến em bé thông minh nọ.

(Em bé thông minh)

-> Cụm động từ trong câu văn trên là: đành tìm cách giữ sứ thần ở công quán để có thì giờ đi hỏi ý kiến em bé thông minh nọ.

a. Em bé còn đang đùa nghịch ở sau nhà.

(Em bé thông minh)

-> Mô hình của cụm động từ: Phần trước (còn đang), phần trung tâm (đùa nghịch), phần sau (ở sau nhà).

b. Vua cha yêu thương Mị Nương hết mực, muốn kén cho con một người chồng thật xứng đáng.

(Sơn Tinh, Thủy Tinh)

-> Mô hình của cụm động từ: Phần trước (trống), phần trung tâm (yêu thương), phần sau (Mị Nương hết mực).

c. Cuối cùng, triều đình đành tìm cách giữ sứ thần ở công quán để có thì giờ đi hỏi ý kiến em bé thông minh nọ.

(Em bé thông minh)

-> Mô hình của cụm động từ: Phần trước (đành), phần trung tâm (tìm cách), phần sau (giữ sứ thần).

Người cha đứng ngẩn ra chưa biết trả lời thế nào thì đứa con chừng bảy, tám tuổi nhanh miệng hỏi vặn lại quan […]. Viên quan nghe cậu bé hỏi lại như thế thì há hốc mồm sửng sốt, không biết đáp sao cho ổn. Quan thầm nghĩ, nhất định nhân tài ở đây rồi, chả phải tìm đâu mất công.

(Em bé thông minh)

Ý nghĩa của các phụ ngữ được in đậm trong đoạn văn trên là:

- “Chưa” và “không” đều có ý nghĩa phủ định.

+ “Chưa” là sự phủ định tương đối

+ “Không” là phủ định tuyệt đối.

- Cách dùng hai từ này đều cho thấy sự thông minh, nhanh trí của em bé.

Trình bày những ý nghĩa của truyện cười "Treo biển" bằng lời văn của em, sau đó chỉ ra các cụm động từ có trong đoạn văn đó:

- Truyện Treo biển mang lại tiếng cười nhẹ nhàng khi mượn câu chuyện cửa hàng bán cá nghe mọi người góp ý về tên biển quảng cáo cũng làm theo. Truyện này phê phán những người thiếu chủ kiến làm việc, hành động vội vàng, không suy nghĩ trước sau khi nghe ý kiến của người khác.

- Các cụm động từ: mang lại tiếng cười nhẹ nhàng; góp ý về tên biển quảng cáo; hành động vội vàng, không suy nghĩ trước sau; nghe ý kiến của người khác.