Soạn bài Sự tích Hồ Gươm siêu ngắn Ngữ văn 6

- Dựa vào văn bản thì chúng ta thấy Đức Long quân cho nghĩa quân Lam Sơn mượn gươm thần vì:

+ Giặc Minh đô hộ nước ta khiến cho nhân dân khổ cực, chúng làm nhiều điều ác không thể dung tha.

→ Trái với đạo lý ⇒ cần phải đánh đuổi.

+ Cuộc khởi nghĩa của nghĩa quân thế lực còn yếu rất nhiều nên bị thua nhiều lần.

+ Đức Long Quân muốn cho nghĩa quân thắng để nhân dân không phải lầm than, khổ cực nên đã cho mượn gươm thần.

- Quá trình nhận gươm: Lê Lợi không trực tiếp nhận Gươm từ Long Quân.

+ Lê Thận nhặt được gươm ở dưới nước.

+ Lê Lợi nhặt được chuôi gươm trên rừng, tra chuôi gươm vào thanh gươm thì vừa như in.

+ Cuối cùng thì Lê Thận dâng lên cho Lê Lợi.

- Ý nghĩa mượn gươm như sau:

+ Chuôi gươm trên cạn, gươm thì dưới nước: nghĩa là nếu kết hợp lại thì tinh thần đoàn kết chính là vũ khí để đánh giặc.

+ Lưỡi gươm khắc chữ “thuận thiên” nghĩa là cuộc kháng chiến của nhân dân ta là chính nghĩa, hợp ý trời bởi khởi nghĩa vì nhân dân, chống lại bọn giặc độc ác.

- Gươm thần đó có ý nghĩa rất to lớn đối với nghĩa quân Lam Sơn:

+ Khí thế của nghĩa quân tăng lên → quân Minh sợ hãi.

+ Từ thế bị động chuyển sang chủ động tìm giặc đánh.

+ Gươm thần mở đường cho nghĩa quân chiến thắng.

- Gươm thần được Long Quân đòi lại trong hoàn cảnh đất nước tạm ổn, nhân dân thoát khỏi lầm than, khổ cực, đó là hoàn cảnh: Giặc Minh bị đánh đuổi và đất nước có chủ quyền và vua dời đô về Thăng Long.

- Cảnh đòi gươm và trả gươm như sau: Vua ngự thuyền đi dạo → rùa vàng ngoi lên đòi gươm → vua đưa gươm cho rùa vàng → rùa vàng lặn xuống đáy nước.

- Ý nghĩa của sự tích Hồ Gươm:

+ Ca ngợi tính chất chính nghĩa, tính chất nhân dân của dân tộc ta.

+ Ca ngợi cuộc chiến thắng vẻ vang của nghĩa quân Lam Sơn.

+ Giải thích tên gọi Hồ Hoàn Kiếm và khát vọng hòa bình dân tộc.

- Truyện An Dương Vương, Mị Châu - Trọng Thủy là truyền thuyết có hình ảnh rùa vàng.

- Hình tượng rùa vàng trong truyền thuyết tượng trưng cho tình cảm, trí tuệ, tinh thần đoàn kết của nhân dân ta.

Chi tiết trao gươm thần rất quen thuộc trong các truyền thuyết Việt Nam, chi tiết này được lặp lại và có ý nghĩa tương đối giống nhau, nó chính là trao phó, tin tưởng, và nguyện dốc lòng vì người "minh chủ" mà nhân dân lựa chọn.

Tác giả dân gian không để Lê Lợi được trực tiếp nhận cả chuôi gươm và lưỡi gươm cùng một lúc vì lưỡi gươm từ nước, chuôi từ đất, chuôi và lưỡi kết hợp thể hiện sức mạnh trên non dưới biển, nghĩa là nhấn mạnh nếu như muốn thắng lợi thì phải có sức mạnh mọi miền, nhân dân một lòng. Đây chính là biểu tượng cho sứ mạng cầm chuôi của Lê Lợi và sức mạnh đằng lưỡi của nhân dân.

Quá trình trả gươm cũng mang những ý nghĩa đặc biệt: Vua phải trị nước trong thời bình để "thuận thiên", hai không gian là hai thời kỳ, hai sứ mệnh của Lê Lợi.

- Định nghĩa truyền thuyết: Truyền thuyết là loại truyện dân gian kể về các nhân vật và sự kiện có liên quan đến lịch sử thời quá khứ, thường có yếu tố tưởng tượng kì ảo.

- Những truyền thuyết đã học: Con Rồng cháu Tiên; Bánh chưng, bánh giầy; Thánh Gióng; Sơn Tinh, Thủy Tinh; Sự tích Hồ Gươm.