Bệnh lao phổi - Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị

Bệnh lao phổi là gì?

Lao là một bệnh truyền nhiễm do vi khuẩn lao gây nên. Bệnh lao có thể xuất hiện ở tất cả các bộ phận của cơ thể, trong đó lao phổi là thể lao phổ biến nhất (chiếm 80 – 85% tổng số ca bệnh) và là nguồn lây chính cho người xung quanh.

Thực trạng bệnh lao phổi tại Việt Nam

Theo văn phòng đại diện Tổ chức Y tế thế giới (WHO) tại Việt Nam, mỗi năm nước ta có đến 180.000 ca bệnh và khoảng 17.000 trường hợp tử vong do lao, cao gấp 2 lần so với số người tử vong tai nạn giao thông.

Bên cạnh đó, Việt Nam còn nằm trong nhóm 27 quốc gia có gánh nặng bệnh lao kháng đa thuốc (MDR-TB) cao, chiếm khoảng 85% số ca bệnh kháng thuốc ước tính trên toàn cầu (3.500 ca lao kháng đa thuốc/năm). Để giúp bạn hiểu hơn về thực trạng bệnh lao phổi tại Việt Nam, Hello Bacsi xin giới thiệu đến bạn đọc những con số “biết nói” thông qua infographic dưới đây.

Những dấu hiệu và triệu chứng bệnh lao phổi là gì?

Thực tế, một số người nhiễm vi khuẩn lao nhưng không có triệu chứng. Tình trạng này gọi là nhiễm lao tiềm ẩn. Vi khuẩn lao có thể ngủ đông trong cơ thể nhiều năm trước khi phát bệnh.

Đối với những người có biểu hiện rõ ràng, hầu hết các triệu chứng bệnh lao phổi thường liên quan đến hệ hô hấp.

Ho kéo dài trên 2 tuần (ho khan, ho có đờm, ho ra máu) là triệu chứng quan trọng nhất liên quan đến lao phổi.

Ngoài ra, các nguyên nhân khác có thể gồm:

Gầy sút, kém ăn, mệt mỏi. Sốt nhẹ về chiều. Ra mồ hôi “trộm” ban đêm. Đau ngực, đôi khi khó thở.

Bạn có thể gặp các triệu chứng khác không được đề cập. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về các dấu hiệu bệnh, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ.

Khi nào bạn cần gặp bác sĩ?

Nếu bạn có triệu chứng sốt, sụt cân không rõ lý do, đổ mồ hôi đêm quá nhiều hoặc ho dai dẳng, hãy nhanh chóng đến gặp bác sĩ. Những dấu hiệu này có thể liên quan đến các vấn đề sức khỏe khác. Bác sĩ sẽ đề nghị làm các xét nghiệm để xác định nguyên nhân gây bệnh.

Nguyên nhân nào gây ra lao phổi?

Bệnh lao là bệnh truyền nhiễm do vi khuẩn Mycobacterium tuberculosis gây ra.

Bệnh lao có lây không?

Bệnh lây lan do vi khuẩn lao phát tán ra ngoài khi người mắc lao phổi ho, nói, hắt hơi, khạc nhổ mà vô tình người tiếp xúc gần đó có thể bị hít vào và gây bệnh tại phổi. Từ phổi, vi khuẩn lao có thể qua đường máu hay bạch huyết đến các tạng khác trong cơ thể và gây bệnh tại đó.

Mặc dù lao phổi có thể lây lan nhưng không phải ai cũng dễ mắc. Bạn sẽ dễ nhiễm vi khuẩn lao khi sống chung hoặc làm chung vơi người nhiễm bệnh.

Những yếu tố nào làm tăng nguy cơ mắc lao phổi?

Bất cứ ai cũng có thể mắc lao phổi, nhưng một số yếu tố có thể khiến bạn dễ mắc này hơn, chẳng hạn như:

Hệ miễn dịch yếu

Hệ miễn dịch yếu không thể giúp cơ thể chống lại vi khuẩn lao. Một số tình trạng có thể làm hệ miễn dịch suy yếu như:

• Nhiễm HIV;
• Mắc các bệnh mạn tính: loét dạ dày tá tràng, đái tháo đường, suy thận mãn, một số loại ung thư;
• Nghiện ma túy, rượu, thuốc lá;
• Sử dụng các thuốc ức chế miễn dịch kéo dài như corticoid, hóa chất điều trị ung thư…;
• Sử dụng thuốc chống thải ghép;
• Sử dụng thuốc điều trị viêm khớp dạng thấp, bệnh Crohn và vảy nến;
• Suy dinh dưỡng.

Đi du lịch hoặc sống ở một số khu vực nhất định

Một số vùng sẽ có tỷ lệ nhiễm lao và bệnh lao kháng thuốc cao như:

• Châu Phi;
• Đông Âu;
• Châu Á;
• Nga;
• Nam Mỹ;
• Quần đảo Caribe.

Sử dụng một số chất

Các thuốc tiêm truyền tĩnh mạch hoặc uống rượu quá nhiều có thể làm suy yếu hệ miễn và khiến bạn dễ bị lao phổi hơn. Hút thuốc là làm tăng nguy cơ đáng kể mắc bệnh lao và tử vong.

Những thông tin được cung cấp không thể thay thế cho lời khuyên của các chuyên viên y tế. Hãy luôn tham khảo ý kiến bác sĩ.

Những kỹ thuật y tế nào dùng để chẩn đoán lao phổi?

Bác sĩ sẽ tìm các triệu chứng toàn thân như sốt nhẹ về chiều, ra mồ hôi đêm, chán ăn, mệt mỏi, gầy sút cân bằng cách đặt câu hỏi. Bạn cần miêu tả chi tiết đặc tính của ho, khạc đờm, ho ra máu, đau ngực, khó thở đồng thời khám phổi và khám toàn thân. Sau đó, bác sĩ có thể yêu cầu thực hiện một số xét nghiệm:

• Nhuộm soi đờm trực tiếp tìm AFB;
• Xét nghiệm Xpert MTB/RIF (nếu có thể);
• Nuôi cấy tìm vi khuẩn lao X-quang phổi.

Những phương pháp nào dùng để điều trị bệnh lao phổi?

Phương pháp điều trị lao phổi phổ biến là dùng thuốc. Các thuốc trị lao thiết yếu là: isoniazid, rifampicin, ryrazinamid, streptomycin, ethambutol.

Thuốc chống lao hàng 2: kanamycin, amikacin, capreomycin; nhóm fluoroquinolones và một số thuốc khác.

Các phác đồ điều trị bệnh lao phổi được phân ra điều trị tùy theo từng trường hợp cụ thể.

Những thói quen sinh hoạt nào giúp bạn hạn chế diễn tiến của lao phổi?

Để phòng chống bệnh lao, biện pháp hữu hiệu nhất cho trẻ sơ sinh là đến các cơ sở y tế tiêm vắc xin phòng chống lao. Hiện nay, nhà nước đang thực hiện tiêm phòng lao ngay tháng đầu sau sinh trong chương trình Tiêm chủng mở rộng.

Thực hiện lối sống lành mạnh như: ăn uống hợp lý, ngủ đủ, tập thể dục đều đặn và tránh xa các chất gây nghiện như ma túy, rượu bia, thuốc lá…

Vệ sinh nơi ở, nơi làm việc và khám sức khỏe định kỳ là điều cần thiết để phòng bệnh lao.

Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn phương pháp hỗ trợ điều trị tốt nhất.

Trên đây là một số thông tin liên quan đến bệnh lao phổi, hy vọng bài viết sẽ hữu ích cho các bạn trong quá trình tìm hiểu và điều trị bệnh!