Hóa học 9 Bài 24: Ôn tập học kì 1

• Từ kim loại có thể chuyển đổi thành các hợp chất vô cơ như sau:

a. Kim loại → Muối.

Ví dụ: Fe → FeCl₂

Fe + 2HCl → FeCl₂ + H₂

b. Kim loại → Bazơ → Muối(1) → Muối(2)

Ví dụ: Na → NaOH  → NaCl → NaNO₃

Na + H₂O → NaOH + H₂

NaOH + HCl → NaCl + H₂O

NaCl + AgNO₃ → AgCl + NaNO₃

c. Kim loại → Oxit bazơ → Bazơ → Muối(1) → Muối(2).

Ví dụ: Ca → CaO → Ca(OH)₂ → Ca(NO₃)₂ → CaSO₄

2Ca + O₂  2CaO

CaO + 2H₂O → Ca(OH)₂ + H₂

Ca(OH)₂ + Cu(NO₃)₂ → Cu(OH)₂ + Ca(NO₃)₂

Ca(NO₃)₂ + Na₂SO₄ → 2NaNO₃ + CaSO₄

d. Kim loại → Oxit bazơ → Muối(1) → Bazơ → Muối(2) →  Muối(3)

Ví dụ: Cu → CuO → CuCl₂ → Cu(OH)₂ → CuSO₄ → Cu(NO₃)₂

Cu + O₂ CuO

CuO + 2HCl → CuCl₂ + H₂O

CuCl₂ + 2NaOH → Cu(OH)₂ + 2NaCl

Cu(OH)₂ + H₂SO₄ → CuSO₄ + 2H₂O

CuSO₄ + Ba(NO₃)₂ → BaSO₄ + Cu(NO₃)₂

• Từ các hợp chất vô cơ có thể chuyển đổi thành kim loại như sau:

a. Muối → Kim loại

Ví dụ: CuSO₄ → Cu

CuSO₄ + Fe FeSO₄ + Cu

b. Muối → Bazơ →  Oxit bazơ → Kim loại

Ví dụ: FeCl₃ → Fe(OH)­₃ → Fe₂O₃ → Fe

FeCl₃ + 3NaOH → Fe(OH)₃ + 3NaCl

2Fe(OH)­₃  Fe₂O₃ + 3H₂O

Fe₂O₃ + 3CO  2Fe + 3CO₂

c. Bazơ → Muối → Kim loại

Ví dụ: Cu(OH)₂ → CuSO₄ → Cu

Cu(OH)₂ + H₂SO₄ → CuSO₄ + 2H₂O

CuSO₄ + FeFeSO₄ + Cu

d. Oxit bazơ → Kim loại

CuO → Cu 

CuO + H₂  Cu + H₂O

Câu 1: Hoàn thành chuổi phản ứng hoá học sau:

Fe -(1)→ FeCl₃ -(2)→ Fe(OH)₃ -(3)→ Fe₂O₃ -(4)→ Fe₂(SO₄)₃

(1)   2Fe + 3Cl₂ → 2FeCl₃

(2)   FeCl₃ + 3NaOH → Fe(OH)₃ + 3NaCl

(3)   2Fe(OH)₃ → Fe₂O₃ + 3H₂O

(4)   Fe₂O₃ + 3H₂SO₄ → Fe₂(SO₄)₃ + 3H₂O

Câu 2: Phương trình hóa học nào sau đây không đúng?

A. 2Fe + 3Cl₂ → 2FeCl₃

B. 2CO₂ + Ca(OH)₂ → Ca(HCO₃)₂

C. 2NaCl + H₂SO₄ → Na₂SO₄ + 2HCl

D. Fe + CuSO₄ → FeSO₄ + Cu

Hướng dẫn giải

Dung dịch NaCl không phản ứng với dung dịch H₂SO₄.

Chọn đáp án C.

Bằng phương pháp hóa học nhận biết các dung dịch sau: NaOH, H₂SO₄, Na₂SO₄, HCl. Viết phương trình hóa học (nếu có).

Hướng dẫn giải

Trích mẫu thử và đánh số thứ tự:

- Nhúng quỳ tím vào 4 mẫu thử:

   + 2 mẫu làm quỳ chuyển đỏ là H₂SO₄ và HCl

   + Mẫu làm quỳ chuyển xanh là NaOH

   + Mẫu không làm quỳ chuyển màu là là Na₂SO₄

- Nhỏ dd BaCl₂ lần lượt vào 2 mẫu H₂SO₄ và HCl

   + Mẫu có kết tủa trắng là H₂SO₄

BaCl₂ + H₂SO₄ → BaSO₄↓ + 2HCl

   + Mẫu còn lại là HCl

Câu 1: Cho m gam hỗn hợp X gồm Fe và Cu vào dung dịch H₂SO₄ loãng, dư thu được 4,48 lít khí (đktc) và thấy còn 8,8 gam chất rắn không tan. Lấy phần chất rắn không tan ra thu được 250 ml dung dịch Y.

a. Xác định phần trăm về khối lượng các chất trong X.

b. Dung dịch Y tác dụng vừa đủ với BaCl₂ thu được 69,9 gam kết tủa. Tính nồng độ mol các chất trong Y.

c. Nếu cho 12 gam X vào 300 ml dung dịch AgNO₃ 0,8M. Sau một thời gian thu được 28 gam chất rắn Z. Tính khối lượng của Ag có trong Z?

Hướng dẫn giải

- Theo giả thiết ta có:

n_H2 = 4,48/22,4 = 0,2 mol

- Phương trình hóa học: Fe + H₂SO₄ → FeSO₄ + H₂   (1)

Theo PTHH (1) ta có: n_Fe = n_H2 = 0,2 mol

⇒ m_Fe = 0,2.56 ⇒ m_Fe = 11,2 (gam)

Suy ra, giá trị m là: m = 11,2 + 8,8 ⇒ m = 20 (gam)

a. Vậy thành phần phần trăm về khối lượng các chất trong X là:

%m_Fe = (11.2/20).100 = 56%

và %m_Cu = 100 - 56 = 44%

b. Theo bài ra dung dịch Y gồm FeSO₄ và H₂SO₄ dư

Phương trình hóa học:

BaCl₂ + FeSO₄ → BaSO₄ + FeCl₂    (2)

BaCl₂ + H₂SO₄ → BaSO₄ + 2HCl    (3) 

Theo giả thiết, ta có:

n_BaSO4 = 69,9/233 ⇒ n_BaSO4 = 0,3 mol

Khi đó theo PTHH (1), (2), (3) ta có:

n_FeSO4(Y) = 0,2 mol và n_H2SO₄(Y) = 0,1 mol 

Vậy nồng độ mol các chất trong Y là:

C_M  FeSO4 = 0,2/0,25 = 0,8 M

Và C_M  H2SO₄ = 0,1/0,25 = 0,4 M

c. Theo giả thiết và kết quả ở phần (a) ta có:

Trong 20 gam X có 0,2 mol Fe và 0,1375 mol Cu

Vậy trong 12 gam X có 0,12 mol Fe và 0,0825 mol Cu

Và n_AgNO3 = 0,3.0,8 = 0,24 mol

- Phương trình hóa học có thể:

Fe + 2AgNO₃ → Fe(NO₃)₂ + 2Ag   (4)

Cu + 2AgNO₃ → Cu(NO₃)₂ + 2Ag   (5)

Fe(NO₃)₂ + AgNO₃ → Fe(NO₃)₃ + Ag   (6)

Giả sử chỉ xảy ra phản ứng (4) và phản ứng (4) diễn ra hoàn toàn:

Fe + 2AgNO₃ → Fe(NO₃)₂ + 2Ag

0,12     0,24                              0,12

Chất rắn sau phản ứng gồm Ag: 0,24 mol và Cu 0,0825 mol

m_{chất rắn} = 0,24.108 + 0,0825.64 = 31,2 > m_Z = 28.

Vậy điều giả sử là sai. Sau một thời gian để thu được 28 gam chất rắn Z phản ứng (4) mới diễn ra 1 phần. Gọi số mol Fe phản ứng trong (4) là x mol. Ta có:

Fe + 2AgNO₃ → Fe(NO₃)₂ + 2Ag

x         2x                                 2x

Sau một thời gian, thu được chất rắn Z gồm: Fe: (0,12 – x) mol; Ag: 2x mol; Cu: 0,0825 mol

Có m_Z = 28 gam

→ 56(0,12 – x) + 108.2x + 64.0,0825 = 28 → x = 0,1.

Vậy số mol Ag có trong Z là 0,2 mol.

Khối lượng Ag có trong Z là 0,2.108 = 21,6 gam.

Câu 1: Hãy cho biết hiện tượng xảy ra khi nhúng một viên kẽm vào:

a. Dung dịch CuSO₄

b. Dung dịch HCl

Câu 2: Bằng phương pháp hóa học hãy nhận biết dung dịch các chất chứa trong các lọ bị mất nhãn sau: HCl, KOH, NaNO₃, Na₂SO₄

Câu 3: Hãy lập phương trình hóa học của các phản ứng sau:

a. Al + Cl₂ →

b. Cu + AgNO₃ →

c. Na₂O + H₂O →

d. FeCl₃ + NaOH →

Câu 4: Hoà tan hết 2,3g Na kim loại vào 97,8g nước . Hãy tính nồng độ % của dung dịch thu được sau phản ứng?

Câu 1: Ngâm một lá Zn dư vào 200 ml dung dịch AgNO₃ 1M. Khi phản ứng kết thúc khối lượng Ag thu được là:

A. 6,5 gam        B. 10,8 gam        C. 13 gam        D. 21,6 gam

Câu 2: Có các chất đựng riêng biệt trong mỗi ống nghiệm sau đây: Al, Fe, CuO, CO₂, FeSO₄, H₂SO₄. Lần lượt cho dung dịch NaOH vào mỗi ống nghiệm trên. Dung dịch NaOH phản ứng với:

A. Al, CO₂, FeSO₄, H₂SO₄

B. Fe, CO₂, FeSO₄, H₂SO₄

C. Al, Fe, CuO, FeSO₄

D. Al, Fe, CO₂, H₂SO₄

Câu 3: Kim loại X có những tính chất hóa học sau:

- Phản ứng với oxit khi nung nóng.

- Phản ứng với dung dịch AgNO₃.

- Phản ứng với dung dịch H₂SO₄ loãng giải phóng khí H₂ và muối của kim loại hóa trị II. Kim loại X là:

A. Cu        B. Fe         C. Al        D. Na.

Câu 4: Chất nào sau đây góp phần nhiều nhất vào sự hình thành mưa axit ?

A . CO₂         B. SO₂          C. N₂         D. O₃

Câu 5: Cho 0,1 mol kim loại kẽm vào dung dịch HCl dư. Khối lượng muối thu được là:

A. 20,4          B. 1,36 g           C. 13,6 g          D. 27,2 g

Câu 6: Phản ứng nào dưới đây là phản ứng trao đổi ?

A. 2Na + 2H₂O → 2NaOH + H₂

B. BaO + H₂O → Ba(OH)₂

C. Zn + H₂SO₄ → ZnSO₄ + H₂

D. BaCl₂ + H₂SO₄ → BaSO₄ + 2HCl

Câu 7: Khi thả một cây đinh sắt sạch vào dung dịch CuSO₄ loãng, có hiện tượng sau:

A. Sủi bọt khí, màu xanh của dung dịch nhạt dần.

B. Có một lớp đồng màu đỏ phủ lên đinh sắt, màu xanh của dung dịch đậm dần.

C. Có một lớp đồng màu đỏ phủ lên đinh sắt, dung dịch không đổi màu.

D. Có một lớp đồng màu đỏ phủ lên đinh sắt, màu xanh của dung dịch nhạt dần

Câu 8: Có một mẫu Fe bị lẫn tạp chất là nhôm, để làm sạch mẫu sắt này bằng cách ngâm nó với:

A. Dung dịch NaOH dư

B. Dung dịch H₂SO₄ loãng

C. Dung dịch HCl dư

D. Dung dịch HNO₃ loãng

Để ôn tập học kì 1 thật tốt cần nắm các kiến thức sau:

• Tính chất hóa học của : oxit, axit, bazơ, muối, kim loại, phi kim.
• Tính chất hóa học của axit sunfuaric đặc, nhôm, clo.
• Phân bón hóa học.
• Các biện pháp chống ăn mòn kim loại.
• Dãy hoạt động hóa học của kim loại và ý nghĩa của nó.
• Tính chất vật lý của CaO, SO₂, H₂SO₄, NaOH, Al, Fe, Cl_2.
• Điều chế: SO₂, CaO, H₂SO₄, NaOH, Al, Cl_2.
• Ứng dụng của CaO, NaCl, Al, Fe ( gang- thép).
• Điều kiện để phản ứng xảy ra trong dung dịch.