Bệnh sản phụ khoa

Hầu hết các chị em phụ nữ đều có khả năng mắc các bệnh về phụ khoa ít nhất một lần trong đời. Trong đó, nhiều bệnh phụ khoa có thể tái phát nhiều lần và để lại những biến chứng nguy hiểm ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe sinh sản. Chính vì vậy, việc tìm hiểu và nắm rõ các bệnh sản phụ khoa để phòng tránh và điều trị kịp thời là việc làm hết sức cần thiết. Nhận thấy tầm quan trọng ấy, eLib đã tổng hợp một số bệnh lý thường gặp với mong muốn giúp các chị em có thêm kiến thức về bệnh. Cùng tham khảo ngay nhé!

1. Tìm hiểu chung

Bệnh phụ khoa là tất cả các bệnh lý thuộc cơ quan sinh dục của người phụ nữ như:

  • Âm hộ bao gồm môi lớn, môi bé, vùng tiền đình… là những phần có thể quan sát bên ngoài
  • Âm đạo, cổ tử cung, tử cung, vòi trứng, buồng trứng, hệ thống dây chằng... có thể quan sát và cảm nhận được qua việc thăm khám bằng mỏ vịt, bằng tay và siêu âm

Bệnh phụ khoa ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của nữ, đặc biệt là sức khỏe sinh sản với các biểu hiện như: viêm âm đạo, viêm cổ tử cung, ứ dịch vòi trứng, u nang buồng trứng, u xơ tử cung, ung thư cổ tử cung, ung thư tử cung và ung thư buồng trứng…

2. Dấu hiệu nhận biết các bệnh phụ khoa

Ra khí hư trong suốt kỳ kinh

Âm đạo ngứa rát, tiểu buốt, đau khi giao hợp, chảy máu bất thường... đều là những biểu hiện của viêm nhiễm phụ khoa

Nếu không được điều trị kịp thời, bệnh sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe sinh sản của chị em phụ nữ, thậm chí còn có nguy cơ cao gây vô sinh và ung thư cổ tử cung.

Có cảm giác ngứa vùng kín

Hiện tượng ngứa thường rất dễ xảy ra nguyên nhân chủ yếu của hiện tượng này là do mắc phải một chứng viêm nhiễm âm đạo do vi khuẩn vaginosis và trichomoniasis gây nên.

Nếu không được điều trị kịp thời, bệnh sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe sinh sản, thậm chí còn có nguy cơ cao gây vô sinh và ung thư cổ tử cung.

Đau đớn khi giao ban

Chuyện yêu luôn được mệnh danh là loại thuốc bổ đối với sức khỏe. Tuy nhiên không ít chị em lại e ngại chuyện ấy vì nó không những không đem lại cảm giác thất vọng mà còn gây đau đớn. Theo các chuyên gia thì cảm giác đau đớn khi giao ban thường xuất hiện khi âm đạo bị khô rát. Hiện tượng khô rát vùng kín xảy ra có thể là do tác dụng phụ của thuốc tránh thai, dị ứng thuốc, do việc sinh nở hay do quá trình mang thai khiến hàm lượng hoormon trong cơ thể thay đổi.

Chảy máu sau giao ban

Chảy máu nơi vùng kín sau yêu là một hiện tượng bất thường. Để khắc phục tình trạng này và bảo vệ hạnh phúc lứa đôi, cần tìm hiểu rõ nguyên nhân tại sao lại bị chảy máu để từ đó có hướng giải quyết.

Núi đôi có chấm đỏ hay bị phát ban

Thông thường thì hiện tượng này xảy ra là do gò bồng đào bị dị ứng áo nịt ngực hoặc do bị côn trùng cắn. Tuy nhiên, nếu những dấu hiệu này có dấu hiệu thuyên giảm sau 1, 2 ngày thì không có gì đáng phải lo ngại. Nhưng nếu càng về sau núi càng xuất hiện nhiều nốt chấm đỏ hơn sẽ rất dễ có nguy cơ mắc phải chứng chàm bội nhiễm hoặc thậm chí là chứng ung thư vú (hiện tượng này xuất hiện ở khoảng 5% phụ nữ mắc chứng ung thư vú). Hãy nhanh chóng tới gặp bác sĩ để kịp thời phát hiện nguyên nhân và có hướng điều trị kịp thời.

Gặp phải những rắc rối ở vùng bụng

Những rắc rối thường gặp ở vùng bụng như đầy bụng, đầy hơi... Nếu những dấu hiệu này làm phiền trong nhiều ngày thì ngoài khả năng gặp phải những vấn đề đối với cơ quan tiêu hóa có thể mắc phải chứng bệnh ung thư buồng trứng

Với phụ nữ ở tuổi mãn kinh

Sự sụt giảm hoạt động nội tiết estrogen của buồng trứng, môi trường âm đạo trở nên khô và trung tính, thiếu đi các chất dịch và axit lactic diệt khuẩn, vi khuẩn khiến nấm và tạp trùng dễ dàng tấn công âm hộ, âm đạo gây viêm nhiễm. Tình trạng viêm nhiễm mạn tính lâu ngày dẫn đến ung thư cổ tử cung, ung thư buồng trứng.

  • Âm đạo có tiết dịch bất thường có khí hư, có máu, có mùi khó chịu...
  • Cơ quan sinh dục ngứa, rát, đau đỏ, có các nốt, vết loét
  • Khi đi tiểu thấy đau, buốt.
  • Đau bụng dưới hoặc đau trong khi giao hợp
  • Chảy máu bất thường ngoài chu kỳ kinh nguyệt hoặc chảy máu sau khi giao hợp...
  • Mỏi eo, nhức lưng, viêm xương chậu

Nếu cảm thấy dễ mệt mỏi, kèm theo mỏi eo nhức lưng, rất có khả năng vấn đề không chỉ nằm ở đốt xương lưng mà còn ở xương chậu
Nếu kèm theo cả nóng sốt, đau đầu, kiệt sức toàn thân, bạch đới nhiều, thậm chí khi nhấn vào phần bụng dưới đau nhức, đi tiểu buốt hoặc hậu môn lồi ra, lúc đó càng nên nghĩ đến viêm xương chậu
Chuyên gia khuyến nghị đầu tiên đi khám kiểm tra phụ khoa toàn diện, không nên chỉ kiểm tra cột sống. Việc chịu đựng sẽ có thể làm bạn bỏ qua thời cơ trị liệu tốt nhất
Các bệnh do viêm xương chậu gây ra gồm có thai ngoài tử cung, vô sinh cũng như ảnh hưởng đến đời sống tình dục.

Đau sa bụng dưới, u trong xương chậu

Thông thường người u xơ tử cung đều bị sa bụng dưới, đau nhức lưng... và những biểu hiện này thường bị bỏ qua. Nếu cảm thấy có u cục đang chèn ép gây đau có thể là chứng u nang buồng trứng. Những triệu chứng này chỉ cần đi khám phụ khoa là phát hiện ra

Nếu đột nhiên đau bụng, rất đau không chịu đựng nổi, thậm chí âm đạo xuất huyết, rất có thể là u tử cung hoặc u nang buồng trứng gây ra, phải lập tức đi khám bác sỹ

Ngoài ra, u phụ khoa thường kèm theo các bệnh và viêm phụ khoa như viêm tử cung, viêm xương chậu vv.

Chuyên gia khuyến cáo, việc điều trị sớm sẽ giúp giảm nguy cơ ung thư.

Đau khi yêu là viêm tử cung

Sau khi tử cung bị viêm sẽ có nhiều bạch đới, ngứa ngá, kích thích gây đau, đồng thời dưới sự kích thích của chứng viêm sẽ dẫn đến đau nhức bụng, lưng. Tuy nhiên các bệnh ở tử cung bình thường rất ít gây đau, nếu đau nhức khi yêu, thậm chí xuất huyết, rất có khả năng là các bệnh viêm tử cung đã tìm đến bạn.

Chuyên gia khuyến cáo. Người mắc bệnh viêm tử cung thường kèm theo đi tiểu nhiều, tiểu dắt, đau nhức khi yêu, có lúc còn kèm viêm niệu đạo cấp tính, viêm âm đạo, viêm màng trong tử cung, còn có thể nóng sốt, tế bào bạch cầu tăng nhiều, ảnh hưởng trầm trọng đến sức khỏe nữ giới.

Đau bụng kinh liên tục. Kiểm tra màng trong tử cung

Đau bụng kinh liên tục kèm theo lượng kinh nguyệt hàng tháng nhiều, thời kỳ đèn đỏ dài, đồng thời cũng có thể xuất hiện đau khi yêu, hậu môn lồi ra, đi tiểu buốt... là biểu hiện của màng tử cung sai lệnh

Nếu nghĩ đơn giản là triệu chứng kinh nguyệt, không thăm khám thì có thể dẫn tới vô sinh do dính ống dẫn trứng và gây bệnh phụ khoa

Khi đã có kết quả điều trị tốt, để phòng tránh tái phát bệnh, cần chú ý thực hiện vệ sinh cá nhân, vệ sinh vùng kín đúng cách. Vệ sinh không tốt sẽ là môi trường lý tưởng để vi khuẩn gây hại.

3. Một số bệnh lý sản phụ khoa thường gặp

3.1 Một số bệnh lý phụ khoa thường gặp

Viêm âm đạo

Viêm âm đạo là bệnh nhiễm trùng cơ quan sinh dục nữ thường gặp. Bệnh gây ra chủ yếu là do những hiểu biết sai lầm về cách vệ sinh cá nhân vùng âm đạo (sử dụng xà phòng có tính tẩy rửa mạnh, các chất khử trùng, tạo mùi…), số còn lại là do lây nhiễm từ người phối ngẫu qua đường quan hệ tình dục. Tuy là bệnh phổ biến nhưng kiến thức về bệnh của chị em phụ nữ chưa nhiều và đôi khi chị em còn cố gắng chịu đựng, ngại ngần chần chừ chưa đi khám bệnh dẫn đến bệnh tiến triển và để lại những hậu quả đáng tiếc.

Viêm âm hộ

Viêm âm hộ là những từ dùng để mô tả tình trạng viêm, nhiễm trùng ở âm hộ – bộ phận sinh dục ngoài của nữ. Âm hộ (còn gọi là cửa mình) nằm phía trong thành môi nhỏ, phía dưới lỗ niệu đạo và phía trên hậu môn, là cửa dẫn vào âm đạo. Khi đến tuổi dậy thì, âm hộ được phủ một lớp lông mu. Da của âm hộ đặc biệt dễ bị kích ứng do luôn có một độ ẩm, ấm nhất định.

Viêm âm hộ là một tình trạng phổ biến báo hiệu nhiều bệnh, thường ảnh hưởng nhiều nhất ở phụ nữ trong độ tuổi sinh sản. 

Viêm cổ tử cung

Đây là tình trạng sưng và viêm ở ống cổ tử cung do nhiễm khuẩn, nấm hay ký sinh trùng. Triệu chứng của viêm cổ tử cung có thể tương tự với viêm âm đạo, bao gồm đau khi quan hệ, ngứa và tiết dịch bất thường ở âm đạo.

Có hai dạng viêm là cấp tính và mãn tính. Viêm cấp tính tái phát nhiều lần hoặc không được chữa trị kịp thời sẽ dẫn đến viêm mãn tính.

Tình trạng này không khó chữa, nhưng nếu không được điều trị, bệnh sẽ làm giảm khả năng miễn dịch của tử cung và âm đạo, tăng nguy cơ mắc các bệnh lây qua đường tình dục như giang mai, lậu, nhiễm Chlamydia… thậm chí nhiễm HIV, HPV tiến triển thành tổn thương tiền ung thư.

Ung thư cổ tử cung

Bệnh ung thư cổ tử cung là một trong những bệnh ung thư phổ biến nhất ở phụ nữ trên thế giới.

Cổ tử cung là phần thấp của tử cung và nối với âm đạo. Hầu hết ung thư cổ tử cung xảy ra ở những tế bào lót bề mặt cổ tử cung.

Ung thư cổ tử cung do các tế bào bất thường ở cổ tử cung (phần dưới của tử cung) phát triển vượt quá mức kiểm soát của cơ thể gây ra. Các tế bào mới này phát triển quá nhanh chóng và tạo ra khối u trong cổ tử cung.

Viêm buồng trứng

Viêm buồng trứng là tình trạng buồng trứng bị viêm nhiễm. Tình trạng viêm riêng lẻ buồng trứng thường không phổ biến.

Giống như bất kỳ quá trình viêm nào, viêm buồng trứng thường có 2 dạng là viêm cấp tính hoặc mạn tính. Triệu chứng viêm cấp tính thường rầm rộ và nặng hơn viêm mạn tính. Viêm ở tử cung và buồng trứng là một tình trạng sức khỏe nghiêm trọng và có thể dẫn đến mất khả năng sinh sản.

Tình trạng viêm buồng trứng có thể nằm trong bệnh cảnh viêm cùng lúc nhiều cơ quan trong vùng chậu như tử cung, ống dẫn trứng, buồng trứng và thậm chí là phúc mạc vùng chậu.

3.2 Một số bệnh lý sản khoa thường gặp

Chửa ngoài dạ con
Trứng đã được thụ tinh “đậu” ở vị trí nằm ngoài buồng tử cung sẽ bị gọi là chửa ngoài dạ con . Phôi có thể “ở lại” ngay trên vòi trứng, buồng trứng, cổ tử cung, trong ổ  bụng hay vết sẹo mổ cũ. Không có cách nào để cấy phôi đi lạc này trở lại tử cung vì thế chỉ có cách duy nhất là chấm dứt thai kỳ.
Điều quan trọng là chẩn đoán sớm bởi nếu phôi phát triển nó có thể gây vỡ vòi trứng hoặc các tổ chức khác. Cứ 50 thai phụ có 1 người bị chứng này.

Sẩy thai
Sẩy thai là tình trạng hỏng thai trong 20 tuần đầu mang thai. Khoảng 15-20% thai phụ rơi vào tình huống này và hơn 80% trường hợp sẩy thai trước khi thai được 12 tuần tuổi.
Hầu hết các trường hợp sẩy thai trong giai đoạn đầu thai kỳ được cho là có sự bất thường nhiễm sắc thể hay gen.
Dấu hiệu sớm của sẩy thai thường là ra máu âm đạo. Vậy nên hãy đến cơ sở y tế chuyên khoa ngay nếu phát hiện thấy dấu vết của máu ở đáy quần lót. Khi đó, bạn sẽ được khám,siêu âm và xét nghiệm máu để xem chính xác điều gì đang diễn ra.

Chuyển dạ và sinh non
Khoảng 10% - 12% trẻ bị sinh non. Sinh non có thể gây ra các vấn đề sức khỏe, thậm chí là đe dọa cả sự sống của trẻ nếu bé chào đời quá sớm so với dự kiến.

Thiểu ối
Nước ối có tác dụng bảo vệ và hỗ trợ thai nhi phát triển. Khi có quá ít nước ối thì sẽ gọi là thiểu ối. Theo thống kê tại Mỹ, có khoảng 8% thai phụ bị vấn đề này ở giai đoạn cuối thai kỳ.
Nếu điều này xảy ra, bạn sẽ được theo dõi đặc biệt để đảm bảo an toàn cho thai nhi. Nếu gần đến ngày sinh, bác sĩ sẽ gây chuyển dạ hoặc chỉ định mổ để cứu bé.

Tiền sản giật
Tiền sản giật là một rối loạn phức hợp, ảnh hưởng 3-8% thai phụ. Bệnh thường được chẩn đoán sau khi thai được 20 tuần tuổi với 2 biểu hiện chính: huyết áp tăng và protein trong nước tiểu tăng. Hầu hết các thai phụ bị chứng tiền sản giật sinh con bình thường nhưng trẻ cần được chăm sóc đặt biệt hơn.
Tuy nhiên, nếu để bệnh nặng thì có thể ảnh hưởng tới nhiều bộ phận trong cơ thể, thậm chí là đe dọa đến tính mạng của cả mẹ và bé. Đa phần những trường hợp phải chấm dứt thai kì sớm hơn dự kiến.

Tiểu đường thai kỳ
Khoảng 5% thai phụ mắc chứng này. Tuy nhiên, không nghiêm trọng như bệnh đái tháo đường thông thường, nó chỉ xuất hiện trong giai đoạn từ tuần thứ 24-28 với biểu hiện đường huyết tăng.
Nếu bị tiểu đường thai kỳ , thai phụ cần được theo dõi chặt chẽ. Mức đường huyết sẽ nhanh chóng ổn định với chế độ ăn và luyện tập phù hợp. Trẻ sinh ra cũng hoàn toàn khỏe mạnh.
Ngược lại, nó sẽ gây ra các ảnh hưởng nghiêm trọng đối với thai nhi. Các bà mẹ bị tiểu đường thai kỳ thường dễ mắc tiểu đường tuyp 2 sau này (25-50%) nhưng nguy cơ sẽ giảm thiểu nếu duy trì được cân nặng chuẩn và có lối sống lành mạnh.

4. Các biện pháp phòng ngừa bệnh sản phụ khoa

4.1 Các biện pháp phòng ngừa bệnh phụ khoa

  • Ăn uống đủ chất để tăng cường sức khỏe, nâng cao sức đề kháng chống lại mầm bệnh lây nhiễm. Có thể bổ sung thêm các viên uống chức năng theo hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa.
  • Tắm rửa cơ thể sạch sẽ mỗi ngày, vệ sinh vùng kín thường xuyên đặc biệt là trong chu kỳ kinh nguyệt và sau mỗi lần đi vệ sinh, không thụt rửa âm đạo khi chưa có chỉ định của bác sĩ.
  • Sử dụng dung dịch vệ sinh chuyên dùng, dịu nhẹ nhằm duy trì độ pH vùng kín ở ngưỡng an toàn từ 3,8-4,5 để các vi khuẩn có hại không có điều kiện phát triển mạnh và chung sống hòa bình với các vi khuẩn có lợi.
  • Không dùng xà bông và các chất tẩy rửa mạnh để vệ sinh vùng kín.
  • Không mặc quần lót và áo quần quá chật, hạn chế tối đa quần lót ẩm ướt. Đối với áo quần lót tốt nhất bạn nên giặt riêng để tránh không bị lây nhiễm bệnh từ người khác nhé.
  • Lựa chọn vải quần lót từ chất liệu cotton 100% và thay thường xuyên trong ngày.
  • Đặc biệt trong chu kỳ kinh nguyệt, phải thay băng vệ sinh thường xuyên, ít nhất là bốn tiếng một lần và phải sử dụng băng vệ sinh đạt chất lượng, có nguồn gốc rõ ràng.
  • Dọn dẹp nhà tắm và nhà vệ sinh sạch sẽ để tránh bị lây nhiễm từ môi trường này.
  • Vệ sinh sạch sẽ cho cả hai người trước và sau khi quan hệ tình dục.
  • Không nên tắm rửa, bơi ở những nơi có nguồn nước không đảm bảo vệ sinh.
  • Luôn giữ vùng kín khô ráo, sạch sẽ và phải đi khám bác sĩ ngay khi có dấu hiệu bất thường như ngứa, rát, có mùi hôi,… để kịp thời chữa trị.
  • Định kỳ ba tháng bạn nên đi khám phụ khoa một lần để kịp thời phát hiện những dấu hiệu của mầm bệnh và chữa trị tận gốc ngay sau đó.

4.2 Các biện pháp phòng ngừa bệnh sản khoa

Những biến chứng trong khi mang thai và sau khi sinh là điều mà không một mẹ bầu nào mong muốn. Trong các loại tai biến sản khoa, một số tai biến có dấu hiệu báo trước, cũng có một số tai biến xảy ra đột ngột, khó có thể lường trước. Do vậy, để có một chu kỳ mang thai khỏe mạnh, quá trình sinh con an toàn, thai phụ cần:

  • Thăm khám thai định kỳ theo quy định của bác sĩ để phát hiện sớm những dấu hiệu bất thường để kịp thời xử trí.
  • Vệ sinh sạch sẽ trong suốt thời kỳ mang thai, nhất là sau khi sinh, bởi đây chính là thời điểm vi khuẩn dễ dàng tấn công vào cơ thể sản phụ
  • Thai phụ cần đảm bảo chế độ dinh dưỡng hợp lý, ăn đa dạng, đủ chất. Bổ sung các chất cần thiết, tránh gây thiếu máu, khiến sản phụ dễ bị tụt huyết áp và chảy máu khi sinh.

Bên cạnh đó, việc tham gia lớp học tiền sản sẽ giúp các mẹ bầu có thêm kiến thức về dinh dưỡng của mẹ khi mang thai, cách chăm sóc thai kỳ để con sinh ra khỏe mạnh, nhận biết các dấu hiệu khi chuyển dạ, cách dự phòng biến chứng sau sinh…

Trên đây là một số thông tin liên quan đến bệnh sản phụ khoa, hy vọng sẽ giúp các chị em có thêm kiến thức trong quá trình tìm hiểu và điều trị. Các bạn thể tham khảo mục Bệnh sản phụ khoa của eLib.VN để biết một số bệnh lý sản phụ khoa được thể hiện chi tiết hơn. Chúc các chị em nhiều sức khỏe!

CÓ THỂ BẠN QUAN TÂM