Sinh học 8 Bài 41: Cấu tạo và chức năng của da
Qua nội dung Bài 41: Cấu tạo và chức năng của da các em sẽ được tìm hiểu về cấu tạo của da, chức năng của da từ đó giải thích được các hiện tượng xảy ra trên cơ thể mình.
Mục lục nội dung
1. Tóm tắt lý thuyết
1.1. Cấu tạo của da
- Da có cấu tạo gồm:
+ Lớp biểu bì:
- Tầng sừng (1)
- Tầng tế bào sống (2)
+ Lớp bì:
- Thụ quan (3)
- Tuyến nhờn (4)
- Cơ co chân lông (5)
- Lông và bao lông (6)
- Tuyến mồ hôi (7)
- Dây thần kinh (8)
+ Lớp mỡ dưới da:
- Lớp mỡ (9)
- Mạch máu (10)
- Vào mùa hanh khô, ta thường thấy có những vảy trắng nhỏ bong ra như phấn ở quần áo → Vì lớp tế bào ngoài cùng hoá sừng và chết
- Da ta luôn mềm mại, khi bị ướt không thấm nước → Vì các sợi mô liên kết bền chặt với nhau và trên da có nhiều tuyến nhờn tiết chất nhờn
- Ta nhận biết được nóng lạnh, độ cứng, mềm của vật mà ta tiếp xúc → Vì da có nhiều cơ quan thụ cảm
- Da có phản ứng như thế nào khi trời nóng quá hay lạnh quá? → Trời nóng mao mạch máu dưới da dãn tuyến mô hôi tiết nhiều mồ hôi, trời lạnh mao mạch máu dưới da co, cơ co lông chân co
- Lớp mỡ dưới da có vai trò gì? → Là lớp đệm chống ảnh hưởng cơ học chống mất nhiệt khi trời rét.
- Tóc và lông mày có tác dụng gì? → Tóc tạo nên lớp đệm không khí để chống tia tử ngoại, điều hoà nhiệt độ, lông mày ngăn mồ hôi và nước
1.2. Chức năng của da
- Bảo vệ cơ thể.
- Điều hòa thân nhiệt.
- Cảm giác.
- Bài tiết.
- Dự trữ năng lượng.
- Cách nhiệt.
- Tạo nên vẻ đẹp con người.
2. Bài tập minh họa
Bài 1: Lông và móng có bản chất là gì?
A. Một loại tế bào trong cấu trúc da
B. Sản phẩm của các túi cấu tạo từ tầng tế bào sống
C. Các thụ quan
D. Một mảng mô tăng sinh
Hướng dẫn giải:
- Chọn đáp án: B
- Giải thích: Lông và móng là sản phẩm của các tế bào trong tầng tế bào sống tiết ra.
Bài 2: Chức năng nào không được thực hiện bởi da người?
A. Hô hấp
B. Điều hòa thân nhiệt
C. Bảo vệ
D. Tạo vẻ đẹp cho cơ thể
Hướng dẫn giải:
- Chọn đáp án: A
- Giải thích: Ở da người không có các cấu trúc thực hiện chức năng hô hấp như da ếch.
Bài 3: Chức năng nào của da là quan trọng nhất? Vì sao?
Hướng dẫn giải:
Da có các chức năng che chở, bảo vệ và góp phần điều hoà thân nhiệt, là cc quan cảm giác nhờ các thụ quan xúc giác (thụ quan áp lực, nóng lạnh, đau đớn), chức năng bài tiết nhờ các tuyến mồ hôi và tuyến nhờn.
Trong các chức năng trên thì chức năng bảo vệ và điều hoà thân nhiệt là quan trọng nhất vì da bao bọc toàn bộ cơ thể, không có cơ quan, bộ phận nào thay thế được. 90% lượng nhiệt toả ra qua bề mặt da đảm bảo thân nhiệt luôn ổn định.
3. Luyện tập
3.1. Bài tập tự luận
Câu 1: Da có cấu tạo như thế nào? Có nên trang điểm bằng cách nhổ bỏ lông mày, dùng bút chì kẻ lông mày tạo dáng không? Vì sao?
Câu 2: Hãy trình bày các chức năng của da?
Câu 3: Da có những chức năng gì? Những đặc điểm cấu tạo nào của da giúp da thực hiện những chức năng đó?
Câu 4: Chức năng che chở và bảo vệ của da do bộ phận nào đảm nhiệm?
3.2. Bài tập trắc nghiệm
Câu 1: Lớp nào nằm ngoài cùng, tiếp xúc với môi trường trong cấu trúc của da?
A. Lớp biểu bì
B. Lớp bì
C. Lớp mỡ dưới ra
D. Lớp mạch máu
Câu 2: Đặc điểm nào không có ở tầng sừng của da?
A. Dễ bong
B. Tế bào chết
C. Chứa hạt sắc tố
D. Tế bào xếp sít nhau
Câu 3: Lỗ chân lông co vào được là nhờ hoạt động của bộ phận nào?
A. Dây thần kinh
B. Tuyến nhờn
C. Cơ co lỗ chân lông
D. Mạch máu
Câu 4: Bộ phận nào không xuất hiện ở cấu trúc của da?
A. Thụ cảm
B. Lớp mỡ
C. Dây thần kinh
D. Thụ quan ánh sáng
Câu 5: Vai trò của lớp mỡ dưới da là gì?
A. Lớp cách nhiệt
B. Một sản phẩm của các tế bào da
C. Nơi chứa chất thải từ các tế bào da tầng trên
D. Nuôi dưỡng các dây thần kinh
4. Kết luận
- Sau khi học xong bài này các em cần nắm được những yêu cầu sau:
- Trình bày được cấu tạo của da.
- Phân tích được mối quan hệ giữa cấu tạo và chức năng.
Tham khảo thêm
- doc Sinh học 8 Bài 42: Vệ sinh da
