Soạn bài Chỉ từ Ngữ văn 6 tóm tắt

- Các từ in đậm trong đoạn văn trên bổ sung ý nghĩa cho các từ như sau:

+ Từ nọ bổ sung ý nghĩa cho từ ông vua, nhà.

+ Từ ấy bổ sung ý nghĩa cho từ viên quan.

+ Từ kia bổ sung ý nghĩa cho từ làng.

So sánh các từ và cụm từ trên, có thể rút ra ý nghĩa của những từ được in đậm như sau:

- Các chỉ từ nọ, ấy, kia xác định không gian cụ thể cho sự vật được biểu thị là danh từ mà nó đi kèm.

- Nếu không có các từ “nọ, ấy, kia” thì danh từ như “ông vua”, “viên quan”, “làng”, “nhà” sẽ mơ hồ, không xác định được.

- Nghĩa của các từ "ấy", "nọ" trong câu văn trên có điểm giống và khác với những trường hợp đã phân tích là:

+ Giống nhau: Đều là chỉ từ,và bổ sung nghĩa cho sự vật.

+ Khác nhau:

• Chỉ từ ở đây không chỉ, định vị vị trí của sự vật hiện tượng mà làm thành phần phụ của câu: trạng ngữ.
• Định vị về không gian và thời gian.

- Trong các câu ở phần 1 chỉ từ đảm nhiệm chức vụ chỉ trỏ vào vị trí của sự vật, xác định vị trí của sự vật.

- Các chỉ từ: ấy, kia, nọ,... làm nhiệm vụ phụ ngữ sau của danh từ, cùng với danh từ và phụ ngữ trước lập thành một cụm danh từ.

a. Chỉ từ: đó, giữ vai trò là chủ ngữ, diễn đạt toàn bộ nội dung của câu trước đó (đó ở đây có vai trò như từ liên kết trong phép thế).

b. Chỉ từ: đấy, là thành phần trạng ngữ của câu, xác định thời điểm diễn ra chuỗi hành động tiếp theo.

a. Chỉ từ là: "hai thứ bánh ấy":

- Định vị sự vật trong không gian.

- Làm phụ ngữ sau trong cụm danh từ trong câu.

b. Chỉ từ là: "đấy", "đây":

- Định vị sự vật trong không gian.

- Làm chủ ngữ trong câu.

c. Chỉ từ là: "nay":

- Định vị sự vật trong thời gian.

- Làm trạng ngữ trong câu.

d. Chỉ từ là: "đó":

- Định vị sự vật trong thời gian.

- Làm trạng ngữ trong câu.

a. Đến chân núi Sóc => Đến đấy.

b. Làng bị lửa thiêu cháy => Làng ấy.

- Dùng các cụm từ đó đã gây ra lỗi lặp từ, cần thay bằng từ khác để câu văn trở nên mạch lạc và chặt chẽ hơn.

Phân tích đoạn văn trên và rút ra nhận xét về tác dụng của chỉ từ được sử dụng trong đoạn văn trên:

- Các cụm từ có sử dụng chỉ từ: năm ấy, chiều hôm đó, đêm nay.

- Không thể sử dụng các từ, hoặc cụm từ khác để thay thế bởi: truyện cổ tích không thể xác định chính xác thời gian diễn ra sự việc.

=> Như vậy chỉ từ có vai trò vô cùng quan trọng, nhiều khi không thể thay thế được.