Soạn bài Đọc thêm: Chiều xuân Ngữ văn 11 đầy đủ

- Bức tranh "Chiều xuân" hiện lên:

+ Một buổi chiều yên ả, vắng lặng với: Bến vắng, đò lười, quán tranh đứng im, hoa xoan tím rụng.

+ Từ bến đò nhìn gần lên con đường đê thấy: Cỏ non tràn biếc, đàn sáo đen, cánh bướm rập rờn, trâu bò thong thả.

+ Tầm quan sát của tác giả mở rộng ra cánh đồng làng xa xa: Hoa trên đồng lúa xanh rờn và ướt lặng, đàn cò con bay ra, cô gái đang cào cỏ.

- Nét riêng của bức tranh quê:

+ Mặc dù được tả vào thời điểm mùa xuân nhưng bức tranh lại vắng lặng, lắng đọng với cảnh vật yên bình: Bến vắng, đò lười, cánh bướm rập rờn, trâu bò thong thả...

+ Cuộc sống của con người cũng yên bình mà không vội vã.

→ Sự quan sát tinh tế của tác giả, mọi vật hiện lên giản dị, mộc mạc, khoan thai nhưng vẫn khiến tâm hồn người đọc xao động với sự yên bình, mang đến cảm giác thư thái.

Những hình ảnh gợi nhịp sống ở thôn quê:

- Những câu thơ đầu đặc tả cảnh vật bình dị với không khí làng quê yên tĩnh, thư thái: Con đò lười, quán tranh vắng, cánh bướm rập rờn, trâu bò thong thả, đồng lúa xanh rờn, đàn cò con, hoa xoan tím.

- Phải chờ đợi đến hai câu cuối của bài thơ, người đọc mới thấy xuất hiện hình ảnh con người. Nhưng con người sao cũng thụ động quá:

Lũ cò con chốc chốc vụt bay ra,

Làm giật mình một cô nàng yếm thắm

Cúi cuốc cào cỏ ruộng sắp ra hoa.

--> Câu thơ cuối: Xuất hiện hình ảnh cô thôn nữ đang làm cỏ trên ruộng. Hình ảnh người dân lao động duy nhất xuất hiện trong bài thơ. Tuy ít ỏi nhưng vẫn có thể nhận ra được những nét đặc trưng của miền quê Bắc bộ.

→ Thủ pháp nghệ thuật dùng cái động để tả cái tĩnh, nhấn mạnh vào nhịp sống yên bình của vùng quê vẫn còn giữ nguyên được vẻ nguyên sơ đồng bằng Bắc Bộ.

- Thống kê các từ láy: êm êm, im lìm, tơi bời, vu vơ, rập rờn, thong thả.

- Tác dụng của các từ láy:

+ Đặc điểm: hầu hết các từ láy trên đều mang vần bằng và đều diễn tả đặc điểm giảm nhẹ của tính chất và hoạt động (trừ từ láy tơi bời).

- Nét đặc sắc của những từ láy:

+ Đặc tả trạng thái thụ động hoặc hoạt động chậm rãi của chủ thể.

+ Làm nổi bật vẻ đẹp yên bình của cảnh vật cùng cuộc sống mộc mạc, giản dị, khoan thai nhưng vẫn khiến người ta mong ước.