Giải bài tập SGK Hóa 12 Nâng cao Bài 8: Xenlulozơ

Xenlulozơ không phản ứng với tác nhân nào dưới đây?

A. HNO₃ đ /H₂SO₄ đ/t⁰

B. H₂/Ni

C. Cu(OH)₂ + NH₃

D. (CS₂ + NaOH)

Phương pháp giải

Để lựa chọn đáp án phù hợp cần ghi nhớ tính chất hóa học của xenlulozơ.

Hướng dẫn giải

Xenlulozơ không phản ứng với tác nhân H2/Ni

⇒ Đáp án B.

Chọn một phương án đúng để điền từ hoặc cụm từ vào chỗ trống trong các câu sau đây:

Tương tự tinh bột, xenlulozơ không có phản ứng…(1)…, có phản ứng…(2)…, trong dung dịch axit thành…(3)…

Phương pháp giải

Để lựa chọn đáp án phù hợp cần ghi nhớ tính chất hóa học của xenlulozơ.

Hướng dẫn giải

Tương tự tinh bột, xenlulozơ không có phản ứng tráng bạc, có phản ứng thủy phân, trong dung dịch axit thành glucozơ.

⇒ Đáp án A.

a) Hãy so sánh cấu trúc phân tử của xenlulozơ với amilozơ và amilopectin.

b) Vì sao sợi bông vừa bền chắc vừa mềm mại hơn so với sợi bún khô, mỳ khô, miến khô.

Phương pháp giải

Để trả lời các câu hỏi trên cần nắm rõ đặc điểm cấu trúc của xenlulozơ với amilozơ và amilopectin.

Hướng dẫn giải

Câu a

• Xenlulozơ tạo thành từ các gốc β- glucozơ, tinh bột tạo thành từ các gốc α- glucozơ.
• Phân tử khối xenlulozơ lớn hơn phân tử khối của tinh bột (số mắt xích nhiều hơn).
• Trong xenlulozơ chỉ có liên kết β- 1,4- glucozit, trong tinh bột có liên kết α-1,4- glucozit và α-1,6- glucozit.
• Các gốc glucozơ trong xenlulozơ tạo thành mạch không phân nhánh, không xoắn còn trong tinh bột các gốc glucozơ  tạo thành mạch xoắn và phân nhánh.

Câu b

Sợi bông bền chắc vì tạo thành từ xenlulozơ là chất rắn hình sợi không tan trong nước ngay cả nước sôi, còn mì khô, bún khô, miến khô thành phần chính là tinh bột sẽ trương nở và chuyển thành dung dịch keo nhớt trong nước nóng.

a. Vì sao xenlulozơ để chế biến thành sợi thiên nhiên và sợi nhân tạo, mà không dùng tinh bột.

b. Vì sao khi để rớt H₂SO₄ đậm đặc vào quần áo vải sợi bông, chỗ vải đó bị đen lại và thủng ngay, còn khi bị rớt HCl vào vải thì mùn dần rồi mới bục ra.

Phương pháp giải

Để trả lời các câu hỏi trên cần nắm rõ đặc điểm tính chất hóa học của xenlulozơ.

Hướng dẫn giải

Câu a

Xenlulozơ có cấu trúc không phân nhánh và không xoắn, có độ bền cơ học, bền nhiệt cao hơn so với tinh bột do đó được dùng để chế tạo sợi thiên nhiên và nhân tạo.

Câu b

• Khi để rớt H₂SO₄ đậm đặc vào quần áo vải sợi bông, chỗ vải đó bị đen lại và thủng ngay do axit sunfuric đậm đặc hút nước mạnh và làm xenlulozơ bị than hóa:

(C₆H₁₀O₅)n + H₂SO_4 đặc → 6nC + H₂SO₄.5nH₂O

• Khi để rớt HCl vào vải bằng sợi bông, xenlulozơ bị thủy phân dưới xúc tác là axit vô cơ nên dần mùn ra sau đó mới bị bục.