Bệnh u lành tính - triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị

Khối u lành tính là các tăng trưởng không phải ung thư trong cơ thể. Không giống như các khối u ung thư (ác tính), chúng không lây lan (di căn) đến các bộ phận khác của cơ thể.

Các khối u lành tính có thể hình thành ở bất cứ đâu. Nếu phát hiện một khối u có thể cảm nhận từ bên ngoài, bạn có thể cho rằng đó là ung thư. Tuy nhiên, đa phần các khối u trên cơ thể là lành tính.

U lành tính là tình trạng cực kỳ phổ biến và có thể xảy ra ở bất kỳ ai.

Các dạng của u lành tính

Thực tế có rất nhiều khối u lành tính phát triển trong cơ thể. Các khối u được phân loại theo nơi chúng phát triển, bao gồm:

U tuyến (adenoma): hình thành trong lớp mô mỏng bao gồm các tuyến, cơ quan và cấu trúc bên trong. Ví dụ như polyp hình thành trong ruột kết hoặc tăng trưởng ở gan. Lipoma: phát triển từ tế bào mỡ. Lipoma là loại phổ biến nhất của khối u lành tính. Chúng thường xuất hiện ở sau cánh tay hoặc cổ. Chúng thường mềm và tròn, có thể di chuyển nhẹ dưới da khi chạm vào. U cơ: phát triển từ cơ hoặc trong thành mạch máu. Chúng cũng có thể phát triển trong cơ trơn, giống như loại có ở tử cung hoặc dạ dày. U sắc tố lành tính, còn được gọi là nốt ruồi: đây là những tăng trưởng không phải ung thư trên da. U xơ tử cung: có thể phát triển trong mô xơ của bất kỳ cơ quan nào, thường là tử cung.

Trong nhiều trường hợp, bác sĩ sẽ theo dõi khối u lành tính. Một số loại u lành tính có thể gây ra các vấn đề khác, chẳng hạn như u xơ tử cung có thể gây đau vùng chậu và chảy máu bất thường; một số khối u bên trong có thể hạn chế mạch máu hoặc gây đau khi chèn ép dây thần kinh.

Bất cứ ai cũng có thể phát triển một khối u lành tính, bao gồm cả trẻ em, mặc dù người lớn có nhiều khả năng bị tình trạng này hơn.

Không phải tất cả các khối u, ác tính hoặc lành tính, đều có triệu chứng.

Tùy thuộc vào vị trí của khối u, nhiều triệu chứng có thể liên quan đến chức năng của các cơ quan quan trọng hoặc các giác quan. Ví dụ như nếu có khối u não lành tính, bạn có thể bị đau đầu, rối loạn thị lực và giảm trí nhớ.

Nếu khối u gần da hoặc trong vùng mô mềm như bụng, bạn có thể cảm nhận được nó khi chạm vào.

Tùy thuộc vào vị trí, các triệu chứng của khối u lành tính bao gồm:

Ớn lạnh Khó chịu hoặc đau Mệt mỏi Sốt Ăn mất ngon Đổ mồ hôi đêm Giảm cân

Các khối u lành tính đủ lớn để phát hiện, đặc biệt nếu chúng gần với da. Tuy nhiên, hầu hết các khối u lành tính không lớn đến mức gây khó chịu hoặc đau.

Nếu bạn có bất kỳ dấu hiệu hoặc triệu chứng nêu trên hoặc có bất kỳ câu hỏi nào, xin vui lòng tham khảo ý kiến bác sĩ. Cơ địa mỗi người là khác nhau, vì vậy hãy hỏi ý kiến bác sĩ để lựa chọn được phương án thích hợp nhất.

Nguyên nhân chính xác gây ra khối u lành tính vẫn chưa rõ. Khối u xuất hiện khi các tế bào trong cơ thể phân chia và phát triển với tốc độ quá mức. Thông thường, cơ thể có thể cân bằng sự phát triển và phân chia tế bào. Khi các tế bào cũ hoặc chết, chúng sẽ tự động được thay thế bằng các tế bào khỏe mạnh mới. Trong trường hợp của khối u, tế bào chết vẫn còn và hình thành khối u.

Các tế bào ung thư phát triển theo cách tương tự. Tuy nhiên, không giống như các tế bào trong các khối u lành tính, các tế bào ung thư có thể xâm nhập các mô lân cận và lan sang các bộ phận khác của cơ thể.

Những kỹ thuật y tế nào dùng để chẩn đoán u lành tính?

Các bác sĩ sử dụng nhiều kỹ thuật để chẩn đoán các khối u lành tính. Chìa khóa trong chẩn đoán là xác định xem một khối u lành tính hay ác tính. Chỉ các xét nghiệm trong phòng thí nghiệm mới có thể xác định điều này một cách chắc chắn.

Bác sĩ có thể bắt đầu chẩn đoán bằng cách cho bạn khám sức khỏe và tìm hiểu tiền sử bệnh của bạn. Họ cũng sẽ hỏi về các triệu chứng bạn đang gặp phải.

Nhiều khối u lành tính được xác định bằng các xét nghiệm hình ảnh, bao gồm:

CT scan Quét MRI Chụp nhũ ảnh Siêu âm Tia X

Các khối u lành tính thường có đường viền của một túi bảo vệ giúp các bác sĩ chẩn đoán chúng là lành tính. Bác sĩ cũng có thể yêu cầu xét nghiệm máu để kiểm tra sự hiện diện của các dấu hiệu ung thư.

Trong các trường hợp khác, các bác sĩ sẽ lấy sinh thiết khối u để xác định xem nó có lành tính hay ác tính. Sinh thiết sẽ ít xâm lấn hơn tùy thuộc vào vị trí của khối u. Các khối u ở da dễ dàng loại bỏ và chỉ cần gây tê cục bộ, trong khi các khối u đại tràng cần phải được nội soi đại tràng.

Những phương pháp nào giúp điều trị u lành tính?

Không phải tất cả các khối u lành tính đều cần điều trị. Nếu khối u nhỏ và không gây ra bất kỳ triệu chứng nào, bác sĩ có thể khuyên bạn nên sử dụng phương pháp theo dõi và chờ. Trong những trường hợp này, việc điều trị có thể nguy hiểm hơn. Một số khối u sẽ không bao giờ cần điều trị.

Nếu bác sĩ quyết định điều trị, việc điều trị cụ thể sẽ phụ thuộc vào vị trí của khối u. Ví dụ như nó có thể được loại bỏ vì lý do thẩm mỹ nếu nằm trên mặt hoặc cổ. Các khối u khác ảnh hưởng đến các cơ quan, dây thần kinh hoặc mạch máu thường được loại bỏ bằng phẫu thuật để ngăn ngừa các vấn đề khác.

Phẫu thuật khối u thường được thực hiện bằng nội soi. Đối với phẫu thuật nội soi, các vết rạch sẽ nhỏ hơn và thời gian phục hồi sẽ nhanh hơn.

Các phương pháp như nội soi chẩn đoán hình dung phần trên đường tiêu hóa và nội soi đại tràng có thể không ảnh hưởng nhiều đến người bệnh, mặc dù họ có thể cần một người nào đó đưa về nhà và có thể sẽ ngủ suốt thời gian còn lại trong ngày. Sinh thiết khối u da mất một vài tuần để chữa lành hoàn toàn và cần phải được băng vết thương để tránh viêm nhiễm. Việc điều trị xâm lấn càng nhiều, người bệnh càng cần nhiều thời gian để phục hồi.

Nếu phẫu thuật không thể tiếp cận an toàn vào khối u của bạn, bác sĩ có thể chỉ định liệu pháp xạ trị để giúp giảm kích thước của khối u hoặc ngăn chặn nó phát triển lớn hơn.

Nếu bạn không loại bỏ khối u, bác sĩ có thể cho bạn đi kiểm tra định kỳ hoặc quét hình ảnh để đảm bảo rằng khối u không lớn hơn.

Miễn là khối u không gây đau hoặc khó chịu và không thay đổi hoặc đang phát triển, bạn có thể sống với khối u lành tính suốt đời.

Trên đây là một số thông tin liên quan đến u lành tính, hy vọng bài viết sẽ hữu ích cho các bạn trong quá trình tìm hiểu và điều trị bệnh!