Chuyện chức phán sự đền Tản Viên Ngữ văn 10

Xin giới thiệu đến các em bài học Chuyện chức phán sự đền Tản Viên trong chương trình Ngữ văn 10. Nội dung bài học này nhằm giúp các em nắm được đặc điểm tính cách nhân vật Ngô Tử Văn. eLib đã biên soạn bài học này một cách đầy đủ và chi tiết nhất. Mời các em tham khảo bài học dưới đây nhé. Chúc các em học tập tốt.

Chuyện chức phán sự đền Tản Viên Ngữ văn 10

1. Tìm hiểu chung

1.1. Tác giả

- Nguyễn Dữ (?-?). Sống vào thế kỉ XVI

- Quê ở xã Đỗ Tùng, huyện Trường Tân, nay thuộc huyện Thanh Miện, tỉnh Hải Dương.

- Xuất thân trong gia đình khoa bảng (cha đỗ Tiến sĩ đời Lê Thánh Tông)

- Là học trò của Nguyễn Bỉnh Khiêm (Từng thi và đỗ hương tiến sĩ, ra làm quan nhưng ít lâu sau từ quan về ở ẩn.)

- Tác phẩm nổi tiếng “ Truyền kì mạn lục” được viết vào nửa đầu thế kỉ XVI

1.2. Tác phẩm

- Nhan đề: Truyền kì mạn lục ( truyền kì: loại truyện có yếu tố li kì, hoang đường; mạn: tản mạn; lục: sao lục, ghi chép) : ghi chép các truyện li kì tản mạn của dân chúng.

- Truyền kì mạn lục là tác phẩm viết bằng chữ Hán, gồm 20 truyện, ra đời vào nửa đầu thế kỉ XVI.

- Nội dung:

+ Hiện thực xã hội đương thời

+ Số phận con người

+ Tinh thần dân tộc

- Nghệ thuật: Có sự tham gia của yếu tố hoang đường, kì ảo.

⇒ Truyền kì mạn lục vừa có giá trị hiện thực, vừa có giá trị nhân đạo → là Thiên cổ tuỳ bút, được dịch ra nhiều thứ tiếng nước ngoài

2. Đọc - hiểu văn bản

2.1. Nhân vật Ngô Tử Văn

a. Giới thiệu nhân vật Ngô Tử Văn

- Lai lịch: Tên là Soạn, người huyện Yên Dũng, đất Lạng Giang, là một trí thức nước Việt.

- Tính cách: Khảng khái, nóng nảy, thấy gian tà là không chịu được, vùng Bắc người ta vẫn khen là một người cương trực.

→ Từ ngữ mang tính khẳng định.

Cách giới thiệu trực tiếp, ngắn gọn theo phương pháp truyền thống của văn học trung đại

→ Gây sự chú ý của ngưới đọc.

b. Hành động của Ngô Tử Văn

- Tức giận trước việc “ hưng yêu tác quái” của tên Bách hộ họ Thôi, nên đã đốt đền trừ hại cho dân.

- Diễn biến:

+ Tắm gội sạch sẽ.

+ Khấn trời đất.

+ Châm lửa đốt đền.

+ Không hề lo sợ hậu quả.

→ Cẩn trọng, công khai, đàng hoàng, quyết liệt.

- Ý nghĩa của việc đốt đền

+ Thể hiện tính khảng khái, cương trực, dũng cảm của kẻ sĩ vì dân trừ hại. Đồng thời tỏ rõ quan điểm và thái độ của người trí thức muốn đả phá sự mê tín thần linh của quần chúng nhân dân.

+ Thể hiện tinh thần dân tộc mạnh mẽ qua việc diệt trừ hồn tên tướng giặc xâm lược hung bạo, bảo vệ Thổ thần nước Việt.

- Hậu quả:

+ Tử Văn bị “sốt nóng sốt rét”.

+ Bị hồn ma tên tướng giặc mắng mỏ, đe dọa

+ Bị chết xuống âm ti gặp diêm vương

c. Các hành động và thái độ của Ngô Tử văn

+ Điềm nhiên không khiếp sợ trước những lời đe dọa của tên hung thần

+ Sự gan dạ trước bọn quỷ Dạ Xoa nanh ác và quang cảnh đáng sợ nơi cõi âm.

+ Thái độ cứng cỏi, bất khuất trước Diêm Vương đầy quyền lực.

+ Lời nói: Vẫn một mực kêu oan, đòi phán xét minh bạch, công khai

d. Sự chiến thắng của Ngô Tử Văn

+ Giải trừ được tai họa, đem lại an lành cho dân.

+ Diệt trừ tận gốc thế lực xâm lược tàn ác, làm sáng tỏ nỗi oan khuất và phục hồi danh vị cho Thổ thần nước Việt

+ Được tiến cử vào chức phán sự đền Tản Viên, đảm đương nhiệm vụ giữ gìn công lí

- Ý nghĩa của sự chiến thắng.

+ Khẳng định niềm tin chính nhất định thắng tà

+ Thể hiện tinh thần dân tộc mạnh mẽ, sự đấu tranh triệt để với cái xấu, cái ác để bảo vệ dân bảo vệ chính nghĩa.

2.2. Ngụ ý của tác phẩm

- Vạch trần bản chất xảo quyệt, hung ác của hồn ma tướng giặc họ Thôi. Mạo danh thổ thần, sống là giặc xâm lược, chết cũng không từ bỏ dã tâm. Bản chất tham lam, hung ác đáng bị trừng trị

- Phơi bày thực trạng bất công từ cõi trần đến cõi âm,. Kẻ ác được sung sướng, người thiện chịu oan ức, thánh thần cũng bao che cho cái ác lộng hành, diêm vương và ác quan đại diện cho công lý thì bị lấp tai, che mắt. Phơi bày thực trạng bất công, thối nát của xã hội đương thời, tham quan ô lại làm khổ người dân lương thiện.

- Nhắn nhủ hãy đấu tranh đến cùng để chống lại cái ác, cái xấu.

3. Tổng kết

- Ca ngợi tinh thần khảng khái, cương trực, dám đấu tranh chống lại cái ác trừ hại cho dân của Ngô Tử Văn, một người trí thức nước Việt.

- Bài học nhân sinh về chính – tà, thiện – ác

- Xây dựng cốt truyện giàu kịch tính, kết cấu chặt chẽ.

- Dẫn dắt khéo léo, nhiều chi tiết gây sự chú ý, hấp dẫn.

- Cách kể chuyện và miêu tả sinh động, hấp dẫn.

- Sử dụng nhiều yếu tố kì ảo, nhưng vẫn mang nét hiện thực.

- Sử dụng kiểu kết thúc có hậu, ở hiền gặp lành, ác giả ác báo của văn học dân gian.

4. Luyện tập

Câu 1. Em có nhận xét gì về nghệ thuật kể chuyện được Nguyễn Dữ sử dụng trong bài?

Gợi ý làm bài:

- Nghệ thuật kể chuyện rất hấp dẫn, sử dụng yếu tố kì ảo dày đặc, xen lẫn chuyện người, chuyện thần, chuyện ma, thế giới thực – ảo, trần thế - địa ngục, việc chết đi – sống lại, người trần bên cạnh quỷ sứ, Thổ công, Diêm Vương,…

→ Tăng tính li kì, hấp dẫn.

→ Là phương thức đặc biệt để chuyên chở nội dung và cảm hứng hiện thực (là cách phản ánh hiện thực thâm thúy, sâu sắc)

- Giàu kịch tính:

+ Phần trình bày (mở đầu): giới thiệu nhân vật (tên, quê quán, tính cách, phẩm chất).

+ Khai đoạn (thắt nút): hành động đốt đền tà của Tử Văn.

+ Phát triển: Tử Văn lên cơn sốt, gặp tên tướng giặc và Thổ thần, bị bắt xuống âm phủ trị tội.

+ Đỉnh điểm (cao trào): Diêm Vương chấp nhận yêu cầu đối chất của Tử Văn.

+ Kết thúc (mở nút): tên tướng giặc bị trị tội, Tử Văn được ban thưởng.

Câu 2. Qua câu chuyện này các em rút ra được bài học nào cho bản thân mình?

Gợi ý làm bài:

- Bài học :

+ Nhìn nhận cách sống: Công bằng và hạnh phúc chỉ đến khi người chính trực biết đấu tranh với cái xấu, cái ác, sự gian tà.

+ Niềm tin vào lẽ phải: Chính bao giờ cũng thắng tà.

→ Lẽ phải, công lí không lệ thuộc vào số lượng người hai phái chính – tà. Bè cánh xấu xa chỉ tồn tại nhất thời. Chính nghĩa tất thắng. Miễn là người quân tử phải có ý chí và không ngại sự thiệt hại đến bản thân mình.

5. Kết luận

Qua bài học này các em cần nắm một số nội dung chính sau:

- Vẻ đẹp của nhân vật Ngô Tử Văn - đại diện cho người trí thức nước Việt dũng cảm, kiên cường, yêu chính nghĩa, trọng công lí và có tinh thần dân tộc mạnh mẽ.

- Niềm tin chính nghĩa luôn thắng gian tà và lời nhắn nhủ : phải đấu tranh đến cùng để tiêu diệt cái ác, cái xấu.

- Cốt truyện giàu kịch tính ; kết cấu truyện chặt chẽ, lô gích ; cách dẫn chuyện khéo léo, kể chuyện linh hoạt ; miêu tả sinh động, hấp dẫn.

Ngày:15/12/2020 Chia sẻ bởi:Nguyễn Minh Duy

CÓ THỂ BẠN QUAN TÂM