Soạn bài Bánh trôi nước Ngữ văn 7 đầy đủ

Phân tích thể thơ của bài thơ "Bánh trôi nước" - Hồ Xuân Hương:

- Bài “Bánh trôi nước” thuộc thể thơ thất ngôn tứ tuyệt Đường luật vì bài thơ tuân thủ đúng những quy luật của thể thơ thất ngôn tứ tuyệt:

+ Bài thơ gồm 4 câu.

+ Mỗi câu có 7 chữ.

+ Mỗi câu ngắt nhịp 4/ 3.

+ Vần được gieo ở cuối các câu 1, 2, 4.

Phân tích nghĩa thứ nhất và nghĩa thứ hai của bài thơ "Bánh trôi nước" - Hồ Xuân Hương như sau:

a. Với nghĩa thứ nhất, Hồ Xuân Hương đã miêu tả lại hình dáng của chiếc bánh cũng như các công đoạn làm ra chúng. Bánh có màu trắng của bột, bánh được nặn thành những viên tròn, bánh rắn hay nát đúng là phụ thuộc và tay người nặn (cho nước nhiều hay ít). Bánh luộc bằng cách đun sôi nước. Khi chín, bánh sẽ nổi lên.

b. Với nghĩa thứ hai, hình ảnh bánh trôi nước trở thành biểu tượng, biểu trưng cho người phụ nữ xưa, với những khía cạnh như:

- Thái độ ngợi ca, trân trọng vẻ đẹp về phẩm chất của người phụ nữ.

- Tình thương, sự thông cảm, thái độ khẳng định, ngợi ca.

- Thân phận bấp bênh, nổi trôi giữa cuộc đời.

=> Trong hai nghĩa này, nghĩa thứ hai là nghĩa chính. Nghĩa trước là phương tiện để nhà thơ chuyển tải nghĩa thứ hai. Nhờ có nghĩa thứ hai mà bài thơ mới có giá trị tư tưởng. Hình ảnh bánh trôi nước tượng trưng cho thân phận người phụ nữ trong xã hội phong kiến dù bị xô đẩy vẫn trong trắng, chung thủy, son sắt.

c. Hồ Xuân Hương có những bài thơ tả cảnh, tả vật khác như cái quạt, quả mít, mời trầu:

- Điểm chung: Mượn hình ảnh của sự vật để cất lên tiếng nói thương cảm, bênh vực và nâng đỡ người phụ nữ.

- Nghĩa bóng, tả người con gái mới quyết định giá trị của bài thơ.

Mối liên quan trong cảm xúc giữa bài thơ "Bánh trôi nước" của Hồ Xuân Hương với các câu hát than thân về người phụ nữ bắt đầu bằng mô - típ "thân em":

- Các câu hát than thân bắt đầu bằng cụm từ thân em:

+ "Thân em như trái bần trôi

Gió dập sóng dồi biết tấp vào đâu".

+ "Thân em như chẽn lúa đòng đòng

Phất phơ dưới ngọn nắng hồng ban mai".

+ "Thân em như hạt mưa rào

Hạt rơi xuống giếng, hạt vào vườn hoa".

+ "Thân em như hạt mưa sa

Hạt vào đài các, hạt ra ruộng cày".

- Mối liên quan trong cảm xúc giữa bài thơ "Bánh trôi nước" và "Những câu hát than thân trong ca dao":

+ Đều cất tiếng than thân cho người phụ nữ.

+ Đều thể hiện niềm đồng cảm sẻ chia với thân phận người phụ nữ.

+ Tố cáo xã hội bất công.