Soạn bài Cuộc chia tay của những con búp bê đầy đủ

1. Soạn câu 1 trang 26 SGK Ngữ văn đầy đủ

 Đọc kĩ văn bản để nắm được: Truyện viết về ai, về việc gì? Ai là nhân vật chính trong truyện?

Gợi ý trả lời:

• Truyện viết về cuộc chia tay giữa hai an hem Thành và Thủy. Vì bố mẹ li hôn mà hai anh em mỗi người một ngả. Thủy về quê ngoại với mẹ, Thành ở lại với bố.

• Cả hai anh em Thành và Thủy đều là nhân vật chính của câu chuyện.

2. Soạn câu 2 trang 27 SGK Ngữ văn đầy đủ

a. Câu chuyện được kể theo ngôi thứ mấy? Việc lựa chọn ngôi kể này có tác dụng gì?

b. Tên truyện có liên quan đến ý nghĩa của truyện không?

Gợi ý trả lời:

 a. Câu chuyện được kể theo ngôi thứ nhất. Người kể chính là người chứng kiến câu chuyện xảy ra, trực tiếp tham gia cốt truyện – tức là cùng chịu nỗi đau vì sự mất mát về tình cảm như em gái mình. Cách lựa chọn ngôi kể này giúp tác giả có điều kiện trực tiếp thể hiện suy nghĩ, tình cảm và diễn biến tâm trạng của nhân vật, tăng thêm tính chân thực của truyện, làm cho truyện hấp dẫn và sinh động hơn.

b. Chính vì thế, mặc dù tiêu đề của truyện là Cuộc chia tay của những con búp bê nhưng người đọc vẫn hiểu là cuộc chia tay của Thành và Thuỷ.
Tuy nhiên, tiêu đề truyện còn một hàm ý khác. Những con búp bê thường gợi liên tưởng đến sự hồn nhiên, trong sáng, vô tư. Cuộc chia tay của những con búp bê tạo ra một tình huống tâm lí – đó là cuộc chia tay không đáng có, cũng như không đáng có cuộc chia tay giữa Thành và Thủy – hai anh em vốn rất mực gần gũi, thương yêu và luôn luôn quan tâm, chia sẻ cùng nhau. Tên truyện, vì thế đã gợi ra được một tình huống đáng chú ý khiến người đọc phải quan tâm theo dõi.

3. Soạn câu 3 trang 27 SGK Ngữ văn đầy đủ

Hãy tìm các chi tiết trong truyện để thấy hai anh em Thành, Thủy rất mực gần gũi, thương yêu, chia sẻ và luôn quan tâm đến nhau.

Gợi ý trả lời:

• Chia sẻ, giúp đỡ và quan tâm đến nhau:

  • Thủy đem kim chỉ ra tận sân vận động vá áo cho anh.

  • Thành giúp em học bài, chiều nào cũng đón em đi học về.

•  Rất mực gần gũi thương yêu nhau:

  • Nắm tay nhau vừa đi vừa trò chuyện.
  • Chia đồ chơi. Thành “Anh cho em tất”, Thủy “Em để lại hết cho anh”, đem con Vệ Sĩ để đầu giường gác cho anh ngủ.

  •  Khi chia tay nhau cả hai anh em đều bật khóc

4. Soạn câu 4 trang 27 SGK Ngữ văn đầy đủ

Lời nói và hành động của Thủy khi thấy anh chia hai con búp bê Vệ Sĩ và Em nhỏ ra hai bên có gì mâu thuẫn? Theo em, có cách nào để giải quyết được mâu thuẫn ấy không? Kết thúc truyện, Thủy đã lựa chọn cách giải quyết như thế nào? Chi tiết này gợi lên trong em những suy nghĩ và tình cảm gì?

Gợi ý trả lời:

• Thủy và Thành đều muốn nhường nhau đồ chơi. Theo lệnh của mẹ, Thủy để Thành chia đồ chơi nhưng tới khi Thành chia tới hai con búp bê thì Thủy tru tréo giận dữ.

  • Cách tốt nhất để giải quyết mâu thuẫn chỉ có cách gia đình Thành Thủy đoàn tụ, hai anh em không phải chia tay

  • Chi tiết này làm người đọc thương và quý bạn Thủy vì tấm lòng nhân hậu, vị tha

  • Từ đó gợi lên suy nghĩ: Chỉ tại cuộc chia tay của người lớn mà kéo theo nhiều cuộc chia tay đầy nước mắt của trẻ nhỏ, những đứa con.

5. Soạn câu 5 trang 27 SGK Ngữ văn đầy đủ

Chi tiết nào trong cuộc chia tay của Thủy với lớp học làm cô giáo bàng hoàng và chi tiết nào khiến em cảm động nhất? Vì sao?

Gợi ý trả lời:

• Chi tiết chia tay của Thủy với lớp học làm cô giáo bàng hoàng:

  • Cô giáo tặng Thủy quyển số và chiếc bút máy nắp vàng nhưng: “Em không dám nhận… Em không đi học nữa”. “Nhà bà ngoại em ở xa trường học lắm. Mẹ em bảo sẽ sắm cho em một thúng hoa để ra chợ ngồi bán”.

  • Ý nghĩa: Sự đau xót của số phận tuổi thơ, Thủy phải mất mát quá lớn: xa bố, xa anh, thiếu thốn tình thương. Phải chịu cảnh thất học. Phải lăn lộn vào đường đời để kiếm sống lúc còn quá nhỏ.

• Chi tiết làm em cảm động nhất:

  • Chi tiết chia tay của Thủy với lớp học làm cô giáo bàng hoàng

  • Chi tiết cô giáo và cả lớp cùng khóc khi biết Thủy không còn được đi học nữa.

  • Chi tiết Thủy đã trèo lên xe, nhưng bỗng em lại tụt xuống đi về phía đầu giường, đặt con Em Nhỏ cạnh con Vệ Sĩ.

6. Soạn câu 6 trang 27 SGK Ngữ văn đầy đủ

Em hãy giải thích vì sao khi dắt Thủy ra khỏi trường, tâm trạng của Thành lại “kinh ngạc thấy mọi người vẫn đi lại bình thường và nắng vẫn vàng ươm trùm lên cảnh vật”.

Gợi ý trả lời:

• Khi Thủy rời khỏi trường, Thành “kinh ngạc thấy mọi người vẫn đi lại bình thường và nắng vẫn vàng ươm trùm lên cảnh vật”

  • Anh em Thành tâm trạng vì hai anh em ở trong không khí ảm đạm, bạn bè, thầy cô đau xót trước nỗi đau quá lớn hai anh em đang trải qua

  • Thế nên, nỗi đau ấy không hề tác động gì đến những người khác

• Thành vì quá đau xót nên Thành nghĩ ai cũng biết nỗi đau của hai anh em

• Thiên nhiên vẫn đẹp một cách dửng dưng

→ Sự kinh nhạc để biểu hiện tâm trạng đau khổ tột cùng và hâng hụt của Thành.

7. Soạn câu 7 trang 27 SGK Ngữ văn đầy đủ

Qua câu chuyện này, theo em, tác giả muốn nhắn gửi đến mọi người điều gì?

Gợi ý trả lời:

• Gia đình là điều đáng quý nhất trên đời này. Người lớn cần giữ gìn mái ấm gia đình để che chở, chăm sóc cho con trẻ có cuộc sống đầy đủ về tình cảm. Đừng bao giờ để gia đình đổ vỡ, khiến cho người lớn chia tay và kéo theo bao cuộc chia tay đau đớn của các em nhỏ.