Soạn bài Hạnh phúc của một tang gia (Trích Số đỏ) Ngữ văn 11 tóm tắt

- Nội dung nhan đề được Vũ Trọng Phụng đặt tên hết sức có ý nghĩa, bởi vì nhan đề chứa đựng mâu thuẫn trào phúng hàm chứa tiếng cười chua chát, kích thích trí tò mò của người đọc.

- Tình huống trào phúng: niềm vui vẻ, háo hức của đám con cháu trong gia đình trước sự ra đi của cụ cố tổ - người thân của họ.

=> Phản ánh một sự thật mỉa mai, hài hước và tàn nhẫn.

- Cái chết của cụ cố tổ là dịp để cả nhà phô trương vẻ giàu có, hợp thời của mình với xung quanh.

- Những niềm hạnh phúc:

+ Danh tiếng của Xuân Tóc Đỏ càng vang dội hơn trước.

+ Ông Phán mọc sừng được chia thêm một phần tài sản nhờ việc bị cắm sừng.

+ Cụ cố Hồng được mặc bộ đồ xô gai, chống cái gậy, khóc mếu trước mọi người.

+ Ông Văn Minh vui mừng vì di chúc sẽ được thực thi.

+ Tú Tân nóng lòng được dùng cái máy ảnh của mình.

+ Bà Văn Minh sốt ruột vì chưa được bận đồ xô gai tân thời.

+ Những ông bạn thân cụ cố Hồng đến để khoa khoang những huy chương mình có.

+ Bạn của cậu Tú Tân được trổ tài nhiếp ảnh.

+ Đám trai gái có cơ hội để chim chuột nhau.

=> Những niềm hạnh phúc đến từ việc được trục lợi, thỏa mãn, khoe khoang.

- Nhận xét về “Cảnh đám ma gương mẫu” trong đoạn trích "Hạnh phúc của một tang gia":

+ Bề ngoài thật long trọng, gương mẫu nhưng thực chất chẳng khác gì đám rước nhố nhăng: đi đến đâu huyên náo đến đấy, có sự phối hợp Ta - Tây - Tàu, tràn ngập vòng hoa, câu đối, mọi người thi nhau chụp ảnh như hội chợ...

+ Mọi người đi đưa tang người đi đông đúc, sang trọng. Họ mải mê “chim nhau, cười tình với nhau, chê bai nhau... bằng những vẻ mặt buồn rầu của những người đi đưa ma”.

=> Đám ma diễn ra như một tấn đại hài kịch. Nó nói lên sự lố lăng, đồi bại của cái xã hội thượng lưu Âu hóa đương thời.

- Thái độ của nhà văn đối với xã hội thượng lưu thành thị trong những năm trước Cách mạng tháng Tám rất rõ nét:

+ Xã hội “thượng lưu” thành thị đương thời là xã hội thối nát, mục ruỗng về nhân cách, được gói bọc bên ngoài một vẻ tân thời hợp mốt nhưng thực chất là sự lố lăng, kệch cỡm.

+ Thái độ của nhà văn: lên án, chế giễu, khinh ghét.

Nghệ thuật trào phúng của Vũ Trọng Phụng được thể hiện hết sức đặc sắc trong đoạn trích "Hạnh phúc của một tang gia":

- Nghệ thuật tạo tình huống cơ bản rồi mở ra những tình huống khác.

- Khai thác và sử dụng triệt để biện pháp nghệ thuật đối lập nhưng cùng tồn tại trong một sự vật, một con người để làm nổi bật lên tiếng cười.

- Giọng văn mỉa mai, sử dụng thủ pháp cường điệu, nói quá được sử dụng một cách linh hoạt.

- Ngòi bút miêu tả sắc sảo: Những nét riêng của từng nhân vật trong đoạn trích.

Trong đoạn trích "Hạnh phúc của một tang gia" chúng ta sẽ nhận thấy hàng loạt những mâu thuẫn và chân dung trào phúng xoay quanh gia đình của cụ cố Hồng:

- Mâu thuẫn: hạnh phúc của con người đến từ chính sự mất mát, sự ra đi của người thân trong gia đình.

- Chân dung trào phúng: Xã hội “thượng lưu” thành thị lúc bấy giờ với sự kệch cỡm, lố lăng bề ngoài và sự mục ruỗng, ráo cạn của tình người ở bên trong.