Trợ từ, thán từ Ngữ văn 8

Trợ từ là những từ chuyên đi kèm một từ ngữ trong câu để nhấn mạnh hoặc biểu thị thái độ đánh giá sự vật, sự việc được nói đến ở từ ngữ đó.

- Nó làm bài 8 điểm.

- Nó làm bài những 8 điểm.

- Nó làm bài có 8 điểm.

- Thán từ là những từ dùng để bộc lộ tình cảm, cảm xúc của người nói hoặc dùng để gọi đáp. Thán từ thường đứng ở đầu câu, có khi nó được tách ra thành một câu đặc biệt.

- Thán từ gồm hai loại chính:

+ Thán từ bộc lộ tình cảm, cảm xúc: a, ái, ơ, ôi, hay, than ôi, trời ơi...

+ Thán từ gọi đáp: này, ơi, vâng, dạ, ừ,...

- Ôi! Trời mưa to quá.

- Vâng, con đã về ạ!

- Này! đã có tiền trả mình chưa?

Câu 1. Giải thích nghĩa các trợ từ in đậm trong câu sau:

Mặc dầu non một năm ròng mẹ tôi không gởi cho tôi lấy một lá thư, nhắn người thăm tôi lấy một lời và gởi cho tôi lấy một đông quà.

Gợi ý làm bài: 

Muốn hiểu nghĩa các trợ từ, có thể dùng phương pháp sau đây: thử bỏ trợ từ lấy đi rồi so sánh câu có trợ từ xem chúng khác nhau như thế nào về nghĩa, từ đó suy ra nghĩa của trợ từ. Chúng ta có thể so sánh như sau:

- Mặc dầu non một năm ròng mẹ tôi không gởi cho tôi lấy một lá thư, nhắn người thăm tôi lấy một lời và gởi cho tôi lấy một đông quà.

- Mặc dầu non một năm ròng mẹ tôi không gởi cho tôi một lá thư, nhắn người thăm tôi một lời và gởi cho tôi lấy một đông quà.

Từ sự so sánh trên có thể thấy được từ lấy dùng để nhấn mạnh mức tối thiểu, không yêu cầu hơn. Các em có thể tham khảo từ điển tiếng Việt để làm bài tập này.

Câu 2. Chọn các trợ từ những, đến, chính, độc, tịnh, là điền vào chỗ trống thích hợp trong những câu sau đây:

a. Trong những năm tháng khó khăn, /.../ bác Thanh đã giúp đỡ gia đình chúng tôi rất nhiều.

b. Trường nó ở xa, con bé ngày nào cũng phải leo đèo lội suối, /.../ bốn năm ki - lô - mét.

c. Trên đường /.../ không một bóng người.

d. Ruộng đất màu mỡ /.../ thế, vậy mà đồng bào các vùng núi trên phải chạy từng lon gạo.

e. Con ra đi, mẹ ở nhà /.../ nhớ cùng mong.

f. Phòng chỉ kê /.../ hai cái giường.

Gợi ý làm bài:

a. Chính

b. Đến

c. Đến

d. Những

e. Tịnh

f. Độc

Qua bài học các em cần:

- Nắm được khái niệm trợ từ, thán từ.

- Biết được đặc điểm và cách sử dụng trợ từ, thán từ.

- Rèn Kỹ năng dùng trợ từ và thán từ phù hợp trong nói và viết.