Trường từ vựng Ngữ văn 8

Trường từ vựng là tập hợp của những từ có ít nhất một nét chung về nghĩa.

Cùng trường từ vựng với người là các từ như: Trẻ em, em bé, thiếu nhi, thanh niên, thanh nữ… học sinh, sinh viên, bác sĩ, kĩ sư, thợ, nông dân, công dân, đoàn viên, đội viên, kiều dân…

- Lưu ý:

• Một số trường từ vựng có thể bao gồm nhiều trường từ vựng nhỏ hơn
• Một số trường từ vựng có thể bao gồm những từ khác biệt nhau về từ loại
• Do hiện tượng nhiều nghĩa, một từ có thể thuộc nhiều trường từ vựng khác nhau
• Trong thơ văn cũng như cuộc sống hằng ngày, người ta thường dùng cách chuyển trường từ vựng để tăng thêm tính nghệ thuật của ngôn từ và khả năng diễn đạt.

Câu 1: Từ ngữ nào trong những từ ngữ sau thuộc trường từ vựng các từ ngữ chỉ sự vật, hiện tượng tự nhiên? Vì sao?

Mưa, hàng hóa, nắng, chiến tranh, gió, lễ hội, tôn giáo, hạn hán, thủy triều, sóng thần, thể thao, động đất, lạm phát, băng giá.

Gợi ý làm bài

a. Những từ ngữ thuộc trường từ vựng các từ ngữ chỉ sự vật, hiện tượng tự nhiên: Mưa, nắng, gió, hạn hán, thủy triều, sóng thần, động đất, băng giá.

b. Giải thích: Bởi đây là những hiện tượng bản thân nó vốn có, con người không thể tạo ra cũng như chi phối, điều khiển được.

Câu 2: Hãy dùng một từ ngữ thuộc trường từ vựng các từ ngữ chỉ sự vật hiện tượng tự nhiên để nói về một sự vật, hiện tượng xã hội. Em thử giải thích vì sao em có thể dùng như vậy.

Gợi ý làm bài

a. Những từ ngữ thuộc trường từ vựng các từ ngữ chỉ sự vật hiện tượng tự nhiên để nói về một sự vật, hiện tượng xã hội:

- Theo các chuyên gia kinh tế, thế giới đang trải qua những đợt sóng thần về tài chính.

- Một biển người đang tiến vào lễ hội.

- Những ngày gần đây, thị trường chứng khoán đang bị đóng băng.

b. Giải thích: Đây là cách nói ẩn dụ dựa trên sự tương đồng về đặc điểm của các hiện tượng.

Câu 3: Viết một đoạn văn có những từ chuyển trường từ vựng để tăng thêm tính nghệ thuật của ngôn từ và khả năng diễn đạt.

Gợi ý làm bài

Thôi học trò đã về hết, hoa phượng ở lại một mình. Phượng đứng canh gác nhà trường, sân trường. Hè đang thịnh, mọi nơi đều buồn bã, trường ngủ, cây cối cũng ngủ. Chỉ có hoa phượng thức để làm vui cho cảnh trường. Hoa phượng thức, nhưng thỉnh thoảng cũng mệt nhọc, muốn lim dim. Gió qua, hoa giật mình, một cơn mưa rụng.

Qua bài học, các em cần:

• Hiểu được thế nào là trường từ vựng và xác lập được một só trường từ vựng gần gũi. Nắm vững khái niệm trường từ vựng.
• Có kỹ năng sử dụng các trường từ vựng để nâng cao hiệu quả diễn đạt.
• Tập hợp các từ có chung nét nghĩa vào một trường từ vựng.
• Vận dụng kiến thức về trường từ vựng để đọc hiểu và tạo lập văn bản.
• Học sinh có ý thức sử dụng trường từ vựng hợp lý, đúng nghĩa.