Chọc hút màng bụng: ý nghĩa lâm sàng kết quả thủ thuật

Chọc hút màng bụng là một thủ thuật để lấy chất dịch đã thu thập trong bụng (dịch màng bụng). Sự tích tụ chất dịch này được gọi là cổ trướng. Cổ trướng có thể được gây ra bởi nhiễm trùng, viêm, chấn thương hoặc các tình trạng khác, chẳng hạn như xơ gan hoặc ung thư. Chất dịch được lấy ra bằng cách sử dụng một cây kim dài và nhỏ xuyên qua thành bụng. Chất dịch được gửi đến phòng xét nghiệm và nghiên cứu để tìm ra nguyên nhân của sự tích tụ chất dịch. Chọc hút màng bụng cũng có thể được thực hiện để lấy chất dịch ra để giảm áp lực bụng hoặc đau ở những người bị ung thư hoặc xơ gan.

Chọc hút màng bụng có thể được thực hiện để:

Tìm nguyên nhân tích tụ chất dịch trong bụng.

Chẩn đoán nhiễm trùng dịch màng bụng.

Kiểm tra một số loại ung thư, chẳng hạn như ung thư gan.

Loại bỏ một lượng lớn chất dịch gây đau hoặc khó thở hoặc ảnh hưởng đến việc hoạt động của thận hoặc ruột.

Kiểm tra tổn thương sau chấn thương bụng.

Trước khi thực hiện chọc hút màng bụng, hãy nói với bác sĩ nếu:

Đang dùng thuốc gì.

Bị dị ứng với bất kỳ loại thuốc nào, kể cả thuốc gây tê (thuốc gây mê).

Dùng chất làm loãng máu, hoặc nếu có vấn đề chảy máu.

Đang hoặc có thể mang thai.

Các xét nghiệm máu khác có thể được thực hiện trước khi chọc hút để đảm bảo rằng không có bất kỳ vấn đề chảy máu hoặc đông máu nào. Sẽ làm trống bàng quang trước khi làm thủ thuật.

Có thể được yêu cầu ký vào một mẫu đơn đồng ý cho biết hiểu các rủi ro của chọc hút màng bụng và đồng ý thực hiện.

Nói chuyện với bác sĩ về bất kỳ mối quan tâm nào về nhu cầu chọc hút màng bụng, rủi ro của nó, cách thực hiện hoặc kết quả sẽ có ý nghĩa gì.

Thủ thuật này có thể được thực hiện tại văn phòng bác sĩ, phòng cấp cứu hoặc khoa X-quang của bệnh viện hoặc tại giường bệnh trong bệnh viện.

Nếu một lượng lớn chất dịch sẽ được lấy ra trong suốt quá trình, có thể nằm ngửa với đầu ngẩng cao. Những người có ít chất dịch lấy ra có thể ngồi dậy. Vị trí mà bác sĩ sẽ đặt kim được làm sạch bằng cồn đặc biệt và lau khô bằng khăn vô trùng.

Bác sĩ tiêm một loại thuốc gây tê vào bụng. Khi khu vực bị tê, bác sĩ sẽ nhẹ nhàng và từ từ đưa kim tiêm vào vị trí có thể có dịch. Bác sĩ sẽ cẩn thận để không chọc bất kỳ mạch máu hoặc ruột. Nếu xét nghiệm được thực hiện trong khoa X-quang, siêu âm có thể được sử dụng để cho biết vị trí của chất dịch trong bụng.

Nếu có một lượng lớn dịch, kim tiêm có thể được nối bằng một ống nhỏ vào chai chân không để chất dịch chảy vào nó.

Nói chung, tối đa 4 L (1 gal) chất dịch được lấy ra. Nếu bác sĩ cần loại bỏ một lượng chất dịch lớn hơn, có thể được truyền dịch qua đường truyền tĩnh mạch (IV) ở cánh tay. Chất dịch này là cần thiết để ngăn ngừa huyết áp thấp hoặc sốc. Điều quan trọng là nằm yên hoàn toàn trong suốt quá trình, trừ khi được yêu cầu thay đổi tư thế để giúp thoát dịch.

Khi chất dịch đã chảy ra, kim được lấy ra và băng được đặt trên nơi chọc hút. Sau khi kiểm tra, mạch, huyết áp và nhiệt độ được theo dõi trong khoảng một giờ. Có thể được cân và khoảng cách xung quanh bụng có thể được đo trước và sau khi kiểm tra.

Chọc hút màng bụng mất khoảng 20 đến 30 phút. Sẽ mất nhiều thời gian hơn nếu một lượng lớn chất dịch được lấy ra. Có thể thực hiện các hoạt động bình thường sau khi chọc hút trừ khi bác sĩ bảo không làm.

Có thể cảm thấy một vết chích ngắn, sắc nét khi dùng thuốc gây tê. Khi kim tiêm được đặt vào bụng, có thể cảm thấy đau nhói hoặc áp lực tạm thời.

Có thể cảm thấy chóng mặt hoặc choáng váng nếu một lượng lớn chất dịch được lấy ra. Hãy cho bác sĩ nếu cảm thấy không khỏe trong khi chọc hút.

Sau thủ thuật, có thể có một số chất dịch trong chảy ra từ nói chọc, đặc biệt là nếu một lượng lớn chất dịch được lấy ra. Việc thoát dịch sẽ ít hơn trong 1 đến 2 ngày. Một miếng gạc nhỏ và băng có thể cần thiết.

Có một khả năng rất nhỏ là kim tiêm có thể chọc vào bàng quang, ruột hoặc mạch máu trong bụng.

Nếu các tế bào ung thư có trong dịch màng bụng, có khả năng nhỏ là các tế bào ung thư có thể lây lan trong bụng.

Nếu một lượng lớn chất dịch được loại bỏ, có khả năng nhỏ là huyết áp có thể giảm xuống mức thấp. Điều này có thể dẫn đến sốc. Nếu bị sốc, chất dich truyền IV hoặc thuốc, hoặc cả hai, có thể được cung cấp để giúp đưa huyết áp trở lại bình thường. Cũng có một nguy cơ nhỏ rằng việc loại bỏ dịch màng bụng có thể ảnh hưởng đến cách hoạt động của thận. Nếu đây là một mối quan tâm, chất dịch IV có thể được cung cấp trong quá trình chọc hút.

Gọi cho bác sĩ ngay lập tức nếu sau chọc hút có:

Sốt cao hơn 38°C (100 ° F) .

Đau bụng dữ dội.

Sưng đỏ hoặc đau ở bụng.

Máu trong nước tiểu.

Chảy máu hoặc rất nhiều dịch thoát ra từ nơi chọc hút.

Chọc hút màng bụng là một thủ tục để lấy chất dịch đã thu thập trong bụng (dịch màng bụng). Sự tích tụ chất dịch này được gọi là cổ trướng. Chất dịch lấy từ bụng sẽ được gửi đến phòng xét nghiệm để được nghiên cứu và xem xét dưới kính hiển vi. Kết quả sẽ sẵn sàng trong một vài giờ.

Bình thường

• Không có nhiễm trùng, ung thư, hoặc các giá trị bất thường được tìm thấy.

Bất thường

• Một số xét nghiệm có thể được thực hiện trên chất dịch.
• Số lượng tế bào. Một số lượng lớn các tế bào bạch cầu (WBC) trong chất dịch có thể có nghĩa là viêm, nhiễm trùng (viêm phúc mạc) hoặc ung thư. Số lượng WBC cao và số lượng bạch cầu đa nhân (PMNs) cao có thể có nghĩa là có nhiễm trùng bên trong bụng gọi là viêm phúc mạc do vi khuẩn tự phát (SBP).
• Serum-ascites gradient albumin (SAAG). SAAG so sánh mức độ protein trong chất dịch với mức độ protein trong máu. Nồng độ protein cao trong chất dịch có thể có nghĩa là ung thư, bệnh lao, hội chứng thận hư hoặc viêm tụy. Nồng độ protein thấp trong chất dịch có thể có nghĩa là xơ gan hoặc cục máu đông trong tĩnh mạch gan.
• Nuôi cấy. Nuôi cấy có thể được thực hiện trên chất dịch để xem liệu vi khuẩn hoặc các sinh vật truyền nhiễm khác có mặt hay không.
• Lactate dehydrogenase (LDH). Nồng độ enzyme LDH cao có thể có nghĩa là nhiễm trùng hoặc ung thư.
• Tế bào học. Các tế bào bất thường trong chất dịch có thể có nghĩa là ung thư.
• Amylase. Nồng độ amylase cao có thể có nghĩa là viêm tụy hoặc có một lỗ trên ruột.
• Glucose. Nồng độ glucose thấp có thể có nghĩa là nhiễm trùng.

Những lý do có thể không thể chọc hút hoặc tại sao kết quả có thể không hữu ích bao gồm:

Sử dụng chất làm loãng máu (thuốc chống đông máu) hoặc aspirin, có thể làm tăng khả năng chảy máu.

Có máu, mật, nước tiểu hoặc phân trong mẫu chất dịch.

Không thể yên trong khi thủ thuật.

Bị béo phì.

Có vết sẹo bên trong bụng (dính) từ bất kỳ phẫu thuật bụng trong quá khứ.

Đôi khi các bác sĩ sử dụng chất dịch đưa vào bụng để kiểm tra chấn thương. Điều này được gọi là rửa màng bụng. Trong thủ tục này, một bác sĩ sử dụng kim tiêm để đưa chất lỏng (nước muối) vào bụng. Chất dịch sau đó được lấy ra thông qua cùng một kim. Nếu chất dịch chảy ra có máu, chảy máu có thể là do chấn thương bên trong bụng.

Trên đây là một số thông tin liên quan đến Chọc hút màng bụng: ý nghĩa lâm sàng kết quả thủ thuật, hy vọng sẽ giúp các bạn có thêm những hiểu biết trong quá trình chẩn đoán và điều trị bệnh!