Xét nghiệm Herpes: ý nghĩa lâm sàng kết quả xét nghiệm

Các xét nghiệm herpes được thực hiện để tìm ra virus herpes simplex (HSV). Nhiễm HSV có thể gây ra vết loét nhỏ, đau trông giống như mụn nước trên da hoặc mô niêm mạc (màng nhầy) của cổ họng, mũi, miệng, niệu đạo, trực tràng và âm đạo. Nhiễm herpes có thể chỉ gây ra một vết loét duy nhất, nhưng trong nhiều trường hợp, người bệnh sẽ bùng phát nhiều hơn.

Có hai loại HSV.

HSV loại 1 gây ra vết loét lạnh (còn gọi là mụn nước) trên môi. HSV loại 1 thường lây lan bằng cách hôn hoặc bằng cách dùng chung dụng cụ ăn uống (như thìa hoặc dĩa) khi có vết loét. HSV loại 1 cũng có thể gây lở loét xung quanh bộ phận sinh dục.

HSV loại 2 gây ra vết loét ở vùng sinh dục (mụn rộp sinh dục), chẳng hạn như trên hoặc xung quanh âm đạo hoặc dương vật. HSV loại 2 cũng gây ra nhiễm trùng herpes thấy ở trẻ sơ sinh được sinh ra đường âm đạo ở những phụ nữ bị mụn rộp sinh dục. HSV loại 2 thường lây lan qua quan hệ tình dục. HSV loại 2 đôi khi có thể gây lở miệng.

Trong một số ít trường hợp, HSV có thể lây nhiễm các bộ phận khác của cơ thể, chẳng hạn như mắt và não.

Các xét nghiệm cho HSV thường được thực hiện chỉ đối với các vết loét ở vùng sinh dục. Xét nghiệm cũng có thể được thực hiện bằng cách sử dụng các loại mẫu khác, chẳng hạn như dịch tủy sống, máu, nước tiểu hoặc nước mắt. Để xem liệu vết loét có phải do HSV gây ra hay không, các loại xét nghiệm khác nhau có thể được thực hiện.

Nuôi cấy virus Herpes. Đây là một xét nghiệm để tìm virus herpes. Chất dịch từ một vết loét mới được thêm vào một số tế bào được sử dụng để phát triển HSV. Nếu không có virus lây nhiễm vào các tế bào, nuôi cấy là âm tính. Nếu virus herpes lây nhiễm vào các tế bào, nuôi cấy là dương tính. Nuôi cấy thường không tìm thấy virus ngay cả khi nó có mặt (kết quả âm tính giả).

Xét nghiệm phát hiện kháng nguyên virus herpes. Các tế bào từ một vết loét mới được cạo sạch và sau đó bôi lên một phiến kính hiển vi. Xét nghiệm này tìm thấy các dấu hiệu (được gọi là kháng nguyên) trên bề mặt các tế bào bị nhiễm virus herpes. Xét nghiệm này có thể được thực hiện với hoặc thay cho nuôi cấy virus.

Xét nghiệm phản ứng chuỗi polymerase (PCR). Xét nghiệm PCR có thể được thực hiện trên các tế bào hoặc chất dịch từ vết loét hoặc máu hoặc trên chất dịch khác, chẳng hạn như chất dịch cột sống. PCR tìm thấy vật liệu di truyền (DNA) của virus HSV. Kiểm tra này có thể cho biết sự khác biệt giữa HSV-1 và HSV-2. Sử dụng xét nghiệm PCR trên vết loét da không phổ biến. PCR được sử dụng chủ yếu để kiểm tra dịch tủy sống trong những trường hợp hiếm gặp khi mụn rộp có thể gây nhiễm trùng trong hoặc xung quanh não.

Xét nghiệm kháng thể. Xét nghiệm máu có thể tìm thấy các kháng thể được tạo ra bởi hệ thống miễn dịch để chống lại nhiễm trùng herpes. Các xét nghiệm kháng thể đôi khi được thực hiện nhưng không chính xác như nuôi cấy virus trong việc tìm ra nguyên nhân của một vết loét hoặc loét cụ thể. Các xét nghiệm kháng thể không phải lúc nào cũng có thể cho biết sự khác biệt giữa đang nhiễm herpes hoạt động và nhiễm herpes xảy ra trong quá khứ. Vì các kháng thể cần có thời gian để phát triển sau lần nhiễm đầu tiên, có thể không có xét nghiệm kháng thể dương tính nếu vừa mới bị nhiễm. Một số xét nghiệm máu có thể cho biết sự khác biệt giữa HSV-1 và HSV-2.

Bệnh nhiễm trùng herpes không thể được chữa khỏi. Sau khi bị nhiễm HSV, virus tồn tại trong cơ thể suốt đời. Nó "ẩn náu" trong một loại tế bào thần kinh nhất định và gây ra nhiều vết loét hơn ở một số người. Nhiễm trùng định kỳ có thể được kích hoạt bởi căng thẳng, mệt mỏi, ánh sáng mặt trời hoặc nhiễm trùng khác, chẳng hạn như cảm lạnh hoặc cúm. Y học có thể làm giảm các triệu chứng và rút ngắn thời gian bùng phát, nhưng y học không thể chữa khỏi nhiễm trùng.

Một loại virus herpes khác nhau (được gọi là varicella zoster) gây ra bệnh thủy đậu và bệnh zona.

Xét nghiệm herpes có thể được thực hiện để:

Tìm hiểu xem HSV có gây lở loét quanh miệng hoặc ở vùng sinh dục không.

Tìm hiểu loại vi-rút (HSV-1 hoặc HSV-2) đang gây ra vết loét quanh miệng hoặc ở vùng sinh dục.

Tìm hiểu xem đối tác của một người bị mụn rộp sinh dục có thể bị nhiễm HSV.

Chẩn đoán nhiễm herpes ở trẻ sơ sinh có mẹ bị mụn rộp sinh dục.

Nếu có thể bị mụn rộp sinh dục, không được quan hệ tình dục cho đến khi kết quả xét nghiệm trở lại. Có thể hạ thấp nguy cơ truyền bệnh cho bạn tình.

Đối với nuôi cấy virus, xét nghiệm kháng nguyên virus hoặc xét nghiệm PCR, một miếng bông gòn sạch được chà xát lên vết loét herpes để thu thập chất dịch và tế bào để kiểm tra. Các mẫu có thể được thu thập từ âm đạo, cổ tử cung, dương vật, niệu đạo, mắt, cổ họng hoặc da. Các bác sĩ thường thu thập một mẫu từ vết loét nhỏ chỉ vài ngày tuổi. Virus có nhiều khả năng được tìm thấy trong các vết loét nhỏ mới hình thành.

Đối với xét nghiệm kháng thể, chuyên gia sức khỏe rút máu sẽ:

Quấn một dải thun quanh cánh tay trên để ngăn dòng máu chảy. Điều này làm cho các tĩnh mạch bên dưới dải lớn hơn nên dễ dàng đưa kim vào tĩnh mạch.

Làm sạch vị trí kim bằng cồn.

Đặt kim vào tĩnh mạch. Có thể cần nhiều hơn một thanh kim.

Gắn một ống vào kim để làm đầy máu.

Tháo băng ra khỏi cánh tay khi thu thập đủ máu.

Đặt một miếng gạc hoặc bông gòn lên vị trí kim khi kim được lấy ra.

Tạo áp lực lên nơi lấy máu và sau đó băng lại.

Có thể cảm thấy một số khó chịu hoặc đau nhẹ khi vết loét được cạo để lấy mẫu xét nghiệm.

Mẫu máu được lấy từ tĩnh mạch trên cánh tay. Một dây thun được quấn quanh cánh tay trên. Nó có thể cảm thấy chặt. Có thể không cảm thấy gì cả từ kim, hoặc có thể cảm thấy đau nhói hoặc véo nhanh.

Nếu xét nghiệm kháng thể được thực hiện, có rất ít khả năng xảy ra vấn đề khi lấy mẫu máu lấy từ tĩnh mạch.

Có thể co một vết bầm nhỏ tại nơi lấy máu. Có thể hạ thấp nguy cơ bầm tím bằng cách giữ áp lực trên nơi lấy máu trong vài phút.

Trong một số ít trường hợp, tĩnh mạch có thể bị sưng sau khi lấy mẫu máu. Vấn đề này được gọi là viêm tĩnh mạch. Nén ấm có thể được sử dụng nhiều lần trong ngày để điều trị.

Các xét nghiệm herpes được thực hiện để tìm ra virus herpes simplex (HSV). Kết quả cho nuôi cấy virus nhanh có thể mất từ ​​2 đến 3 ngày, trong khi kết quả cho nuôi cấy chuẩn có thể mất tới 14 ngày. Kết quả xét nghiệm phát hiện kháng nguyên đã sẵn sàng trong một ngày. Kết quả xét nghiệm phản ứng chuỗi polymerase (PCR) đã sẵn sàng trong 1 đến 3 ngày. Kết quả từ xét nghiệm kháng thể máu đã sẵn sàng trong 2 ngày. Kết quả từ xét nghiệm kháng thể gọi là xét nghiệm hấp thụ miễn dịch liên kết enzyme (ELISA, EIA) có thể sẵn sàng trong khoảng 2 giờ.

Bình thường

Kết quả bình thường được gọi là âm tính.

Không có HSV phát triển trong nuôi cấy virus.

Không có kháng nguyên virus hoặc DNA được tìm thấy.

Không có kháng thể herpes có trong máu.

Bất thường

Kết quả bất thường cho thấy HSV được gọi là dương tính.

HSV phát triển trong nuôi cấy virus.

Kháng nguyên HSV hoặc DNA được tìm thấy.

Kháng thể với virus herpes có trong máu.

Các mẫu được lấy từ các vết loét mới hình thành có chứa chất dịch (mụn nước) thường tốt hơn các mẫu được lấy từ các vết loét cũ, có lớp vỏ.

Các xét nghiệm nhanh có sẵn tại một số phòng khám kiểm tra máu từ ngón tay để tìm kháng thể kháng HSV-2. Kết quả thường sẵn sàng trong khoảng 10 phút. Những xét nghiệm này có thể không có sẵn ở khắp mọi nơi.

Kết quả xét nghiệm (âm tính) bình thường không có nghĩa là không bị nhiễm herpes. Nếu xét nghiệm đầu tiên âm tính nhưng có triệu chứng herpes, nhiều xét nghiệm có thể được thực hiện.

Những lý do có thể không thể làm kiểm tra hoặc tại sao kết quả có thể không hữu ích bao gồm:

Nếu mẫu nuôi cấy được lấy từ một lớp vỏ cũ, đau.

Nếu mẫu máu được lấy trước khi kháng thể chống lại HSV đã hình thành. Thời kỳ này được gọi là thời kỳ cửa sổ hoặc thời gian chuyển đổi huyết thanh.

Nếu đang dùng thuốc kháng vi-rút, như acyclovir, famciclovir, ganciclovir hoặc valacyclovir.

Kết quả xét nghiệm bình thường không có nghĩa là không bị nhiễm herpes.

Herpes thường được chẩn đoán bởi các triệu chứng và bằng cách biết liệu người đó đã tiếp xúc với người bị nhiễm bệnh. Đôi khi kiểm tra là không cần thiết. Một người bị mụn rộp sinh dục cần phải học cách tránh lây lan bệnh, bởi vì bệnh có nhiều khả năng lây lan khi người đó bị lở loét. Nếu có các đợt bùng phát tái phát, đặc biệt là trong thời gian căng thẳng hoặc bệnh tật, cũng có thể truyền bệnh.

Có thể muốn biết liệu nhiễm herpes là do HSV-1 hoặc HSV-2 để có thể thực hiện các bước để ngăn chặn hoặc điều trị ổ dịch.

Nhiễm herpes sinh dục có thể lây từ mẹ sang con trong khi sinh đường âm đạo. Ở trẻ sơ sinh, mụn rộp có thể gây suy nội tạng, nhiễm trùng não và tử vong. Nếu herpes hoạt động có mặt gần thời điểm sinh nở, việc sinh mổ có thể được thực hiện để ngăn ngừa lây nhiễm cho em bé.

Trên đây là một số thông tin liên quan đến Xét nghiệm Herpes: ý nghĩa lâm sàng kết quả xét nghiệm, hy vọng sẽ giúp các bạn có thêm những hiểu biết cần thiết trong quá trình tìm hiểu và điều trị bệnh!