Luận văn ThS: Cái nhìn nhân bản về hiện thực của Nguyễn Minh Châu trong truyện ngắn sau năm 1975

1. Mở đầu

1.1 Mục đích nghiên cứu

Luận văn nhằm nhận diện những giá trị nhân bản xuyên suốt các sáng tác của Nguyễn Minh Châu sau năm 1975. Đồng thời khẳng định tài năng và vị trí và những đóng góp của Nguyễn Minh Châu trong nền văn học dân tộc, đặc biệt là trong quá trình đổi mới của văn học Việt Nam hiện đại. Mặt khác luận văn còn nhằm mục đích phục vụ cho việc  tìm hiểu và giảng dạy về tác giả Nguyễn Minh Châu và một số truyện ngắn tiêu biểu của ông cho học sinh THPT.

1.2 Đối tượng phạm vi nghiên cứu

Đối tượng nghiên cứu: cái nhìn nhân bản về hiện thực của Nguyễn Minh Châu trong truyện ngắn sau năm 1975.

Phạm vi nghiên cứu: Tuyển tập truyện ngắn Nguyễn Minh Châu, NXB Văn học, Hà Nội (2006).

1.3 Phương pháp nghiên cứu

Phương pháp thống kê, phân loại: Phương pháp này dùng để thống kê các truyện ngắn sau 1975 của Nguyễn  Minh Châu. để phân loại, chọn những truyện ngắn nào là tiêu biểu nhất thể hiện rõ cái nhìn nhân bản về hiện thực.

Phương pháp phân tích, tổng hợp: Đây là phương pháp truyền thống được sử dụng nhằm soi sáng các ý kiến đánh giá, những nhận định chung bằng các dẫn chứng cụ thể từ đó đưa ra sự đánh giá về cái nhìn nhân bản của Nguyễn Minh Châu  trong các truyện ngắn sau 1975.

Phương pháp so sánh, đối chiếu: Phương pháp này nhằm so sánh đối chiếu với một số truyện ngắn của Nguyễn Minh Châu trước 1975 từ đó thấy được sự đổi mới và cái nhìn nhân bản về hiện thực trong truyện ngắn sau 1975.

Phương pháp tiểu sử: Tác phẩm, xét cho cùng, là một thứ con đẻ của nhà văn, nên theo quy luật “giỏ nhà ai quai nhà ấy”, thì nó phải in dấu những đặc điểm của người tạo ra nó. Người sáng tác luôn để cả tâm hồn, tài năng, kinh nghiệm vào tác phẩm. Vì vậy sử dụng phương pháp tiểu sử nhằm thông qua những quan niệm, cách nhìn nhận đánh giá của Nguyễn Minh Châu về văn học, con người và hiện thực cuộc sống để tìm hiểu tác phẩm của ông được sáng rõ hơn, đúng hướng hơn.

2. Nội dung

3. Kết luận

Đọc truyện ngắn sau 1975 của Nguyễn Minh Châu, người đọc cảm nhận được cách cảm, cách nghĩ, cách xử thế của con người nhân bản đời thường và những nỗi niềm, tâm sự, cái nhìn thấu hiểu cùng những suy tư, trăn trở về cuôc sống bằng tình cảm chân thành, giản dị của nhà văn, người nghệ sĩ ̉ ̣đối với cuộc đời, với con người. Nguyễn Minh Châu đã thể hiện cái nhìn nhân bản của mình một cách  triệt để, độc đáo và đặc sắc bằng tất cả tài năng, sự nhạy bén trước thời cuộc và bằng chính sự chiêm nghiệm của cả cuộc đời mình. Ông khai thác vốn lịch sử, văn hóa, xã hội, cuộc sống… ở góc độ nhân bản, góc độ con người. Với cái nhìn nhân bản, Nguyễn Minh Châu thể hiện sự cảm thông sâu sắc với những con người bị số phận dồn đẩy vào những bi kịch không thể nào thoát ra được. Chính hiện thực cuộc sống đã thấm qua trái tim nhà văn và đi vào từng câu chữ, từng trang sách, từng số phận nhân vật, để rồi lại hằn sâu vào tâm khảm người đọc những chiêm nghiệm về cuộc đời. Có thể nói, mọi cố gắng của Nguyễn Minh Châu về vấn đề đổi mới văn học sau 1975 được bắt nguồn từ cái nhìn đầy tính nhân bản về hiện thực con người và cuộc sống một cách sâu sắc.

4. Tài liệu tham khảo

Vũ Tuấn Anh (1996), “Quá trình văn học đương đại nhìn từ phương diện thể loại”, Tạp chí Văn học, số 9.  

Đào Tuấn Ảnh (2005), “Quan niệm thực tại và con người trong văn học hậu hiện đại ”, Tạp chí Nghiên cứu văn học, số 8.  

Lại Nguyên Ân, Tôn Phương Lan (1999), Nguyễn Minh Châu con người và tác phẩm, NXB Khoa học xã hội, Hà Nội.  

Nguyễn  Thị  Bình  (1995), Những đổi mới của văn xuôi nghệ thuật sau 1975, Luận án PTS khoa học Ngữ văn, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội.  

Nguyễn Thị Bình (1999), Nguyễn Minh Châu, Nguyễn Khải- Nhà văn và tác phẩm trong nhà trường, NXB Giáo dục, Hà Nội....