Luận văn ThS: Cảm thức văn hóa Việt trong tùy bút Đỗ Chu

1. Mở đầu

1.1 Đối tượng phạm vi nghiên cứu

Đối tượng nghiên: những cảm thức về văn hóa (nhận thức, tìm hiểu, cảm nhận, đánh giá các khía cạnh, nội dung, chiều sâu văn hóa Việt) của Đỗ Chu trong tùy bút (qua ba tập  Tản mạn trước đèn, Thăm thẳm bóng người và Chén rượu gạn đáy vò).

Phạm vi nghiên cứu: Đề tài tập trung khảo sát, nghiên cứu vấn đề văn hóa Việt trong tùy bút Đỗ Chu (qua ba tập:  Tản mạn trước đèn  (NXB Hội nhà văn, Hà Nội, 2005), Thăm thẳm bóng người (NXB Hội nhà văn, Hà Nội, 2008) và Chén rượu gạn đáy vò (NXB Hội nhà văn, Hà Nội, 2013). Ngoài  ra, còn nghiên cứu một số tác phẩm tùy bút khác cũng đậm chất văn hóa Việt để so sánh, đối chiếu. Chúng tôi cũng tham khảo một số sách lý thuyết, lý luận văn học và văn hóa làm cơ sở lý luận cho công trình nghiên cứu của mình.

1.2 Phương pháp nghiên cứu

Phương pháp phân loại và xác lập tư liệu để hệ thống một cách toàn diện các sáng tác tùy bút Đỗ Chu.

Phương  pháp  phân  tích, tổng hợp nhằm khái quát những  nét  đặc trưng nhất của tác giả, tác phẩm, làm rõ cảm thức văn hóa Việt trong tùy bút Đỗ Chu.

Phương pháp so sánh, đối chiếu: So sánh tùy bút của Đỗ Chu với tùy bút của một số nhà văn khác để thấy nét riêng của ông.

Phương pháp nghiên cứu liên ngành văn học - văn hóa: Khái niệm văn hóa, mối quan hệ gắn kết giữa văn học - văn hóa, khảo sát các yếu tố văn hóa trong tác phẩm văn học. 

2. Nội dung

3. Kết luận

Đỗ Chu là một trong số những nhà văn làm xao xuyến văn đàn ngay từ khi ông bắt đầu bước vào nghề. Cùng với các nhà văn trưởng thành trong thời kì kháng chiến chống Đế quốc Mỹ, Đỗ Chu rất quan tâm đến vẻ đẹp của đất và người Việt Nam. Đặc biệt, với trái tim chân thành, bằng sự trải nghiệm của mình, tác phẩm của ông luôn chiếm được vị trí nhất định trong lòng độc giả. Sau hơn một nửa thế kỉ thành công với thể loại truyện ngắn, tên tuổi của Đỗ Chu tiếp tục được ghi nhận khi ông cho ra đời hàng loạt tùy bút. Tùy bút của Đỗ Chu rất Việt Nam. Người vội vã khó có thể hiểu văn Đỗ Chu, đọc văn của ông cần chậm rãi như đọc văn của Nguyễn Tuân, Tô Hoài. Bên dưới những câu văn của ông, ta nhận thấy bóng dáng của một con người với những trăn trở, suy tư về văn hóa Việt đó là một con người dày nền tảng văn hóa và diễn đạt nó một cách nhẹ nhàng, chắc chắn và đầy cảm xúc. Vì thế tùy bút của Đỗ Chu rất gần gũi, tự nhiên song cũng rất tỏa sáng. 

4. Tài liệu tham khảo

Vũ Tuấn Anh (2001),  Văn học Việt Nam hiện đại, nhận thức và thẩm định, NXB Khoa học xã hội, Hà Nội. 

Lại Nguyên Ân (1984), Văn học và phê bình, NXB Tác phẩm mới, Hà Nội. 

Lại Nguyên Ân (1996), Loại hình tác giả văn học và vấn đề phương pháp nghiên cứu, Tạp chí Văn học, số 2. 

Báo Sài Gòn Giải phóng online ngày 17/5/2009. 

Lê Huy Bắc ( 1998), Giọng và giọng điệu trong văn xuôi hiện đại, Tạp chí Văn học, số 9....